İpliklerin farklı patron tipleri ile bobin halinde boyanmasında ağartma işleminin etkilerinin incelenmesi
Investigation of the effect of bleaching process in bobbin dyeing with different pattern types of yarn
- Tez No: 410782
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. FEYZA AKARSLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tekstil ve Tekstil Mühendisliği, Textile and Textile Engineering
- Anahtar Kelimeler: Ağartma, patron, bobin boyama, ekoloji, yararlı yüzey katsayısı, Bleaching, pattern, bobbin dyeing, ecology, useful surface coefficient
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 178
Özet
Tekstil sanayiinde en önemli işlemlerden biri terbiye işlemleridir. İplikler çile, bobin veya çözgü halinde terbiye edilebilirler. Teknik ve ekonomik açılardan daha uygun olanı ipliklerin bobin halinde terbiye edilmesidir. İpliklerin bobin halinde terbiyesi en yaygın uygulama şeklidir. Terbiye işlemleri çok miktarda su kullanılması, kimyasallarla çalışılması ve enerji tüketiminin fazla olması gibi nedenlerden dolayı ekolojik açıdan özel bir önem taşımaktadır. Terbiye işlemlerinden istenen en önemli özellikler elde edilen ürünün kaliteli olması, üretim maliyetinin düşük olması ve çevreye zararının en az olmasıdır. Bu çalışmada; ipliklerin bobin halinde boyanmasında iki farklı tip patron kullanılarak ağartma sürecinin üretim kalitesi ve ekolojik açılardan değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Bunun için iki farklı ağartma maddesi ile çalışılmış, ağartma maddesinin miktarı belirli oranlarda azaltılarak boyama işlemleri gerçekleştirilmiştir. Her bir işlem sonrası ağartma atık suyundan numune alınarak analizleri yapılmış ayrıca boyanmış ipliklerin mukavemetleri ölçülmüş, renkleri ve çeşitli haslıkları belirlenmiştir. SPSS 16.0 programı kullanılarak çıkan sonuçlar istatistiksel olarak değerlendirilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda elde edilen mukavemet değerlerine göre, iplik kopuşlarının azaltılması açısından ağartma kimyasalları miktarının azaltılmasının olumlu sonuçlar vereceği görülmektedir. Ağartma kimyasalları aynı zamanda atık suyun kimyasal oksijen ihtiyacı değerini de artırmaktadır. Bu nedenle kullanım miktarlarının azaltılması ekolojik açıdan da önemlidir. Ağartma kimyasalları miktarının azaltılması haslıklar üzerinde olumsuz bir etki yapmamakta, iyi derece haslıklar elde edilebilmektedir. Bobin boyamada standart olarak kullanılan patron tiplerinden biri olan ve yararlı yüzey katsayısı 0,44 olarak hesaplanan patron tipi ile boyama yapıldığında ağartma kimyasallarının miktarının azaltılması ile birlikte istenilen renkten sapmalar yaşanmaktadır. Yararlı yüzey katsayısı 0,82 olan yüksek performanslı tip patronlarla 1/2 oranında ağartma kimyasalları kullanılarak aynı işlem gerçekleştirildiğinde tüm renklerde (bej, yeşil, lacivert) istenilen renkler elde edilmektedir. Ayrıca bu patronlarla daha yüksek renk kuvvetleri elde edilmektedir. Ağartma maddesi olarak sodyum klorit kullanıldığında elde edilen renk kuvvetinin daha düşük olduğu, ayrıca atık suyu da daha fazla kirlettiği görülmektedir. Tüm bu sonuçlar değerlendirildiğinde, pamuk ipliklerinin patron tipi farkı gözetmeksizin ağartma işlemlerinin hidrojen peroksit ile yapılmasının ve boyama işlemlerinde yüksek performanslı tip patronların kullanılmasının üretim kalitesi ve ekolojik açıdan daha iyi sonuçlar verdiği görülmektedir.
Özet (Çeviri)
One of the most important procedures in textile industry is finishing process. Yarns can be finished as hank, bobbin or warp. Finishing process of yarns as bobbin is more suitable technique in case of economic and technical aspects. This finishing process is the most common form of application. Finishing processes are of particular importance in terms of ecological reasons such as large amount of water consumption, studying with chemicals and great amount of energy consumption. The most expected features from the finishing process are more quality products, lower production costs and fewer damage to environment. In this study, it is aimed that the evaluation of bleaching process in terms of production quality and ecological perspectives by using two different pattern types in dyeing of yarns as bobbin. For this reason, it has been studied by two different types of bleaching agents and dyeing process has been realized by reducing the amount of bleaching agent in specific proportions. After each transaction, analyses have been made by taking samples from bleaching waste water, also strength of dyed yarns have been measured, and colours of yarns and variety of fastness have been determined. The results have been analysed statistically using SPSS 16.0 software. To the strength values obtained from the study made, it is seen that reducing the amount of bleaching agent gives positive results in terms of decreasing the end-breaks. Bleaching chemicals also increase the chemical oxygen demand value of waste water. Therefore, it is important to reduce the usage of these chemicals in terms of ecological aspect. It has no adverse effect that decreasing the amount of bleaching agent on fastness and well graded fastness can be gained. When dyeing procedure is carried out by the pattern type which is standard in bobbin dyeing and has 0.44 useful surface coefficient, there are some deviations from the desired colour with reducing the amount of bleaching agents. Whenever the same procedure is carried out by the higher performance type of patterns having 0.82 useful surface coefficient with half bleaching agent, desired colours are gained in all colours (beige, green, blue). Higher dyeing forces are also acquired with these types of patterns. It is seen that dyeing force obtained becomes lower and pollutes waste water more besides when sodium chloride is used as bleaching agent. From all these results, it is seen that bleaching processes of cotton yarns regardless of different pattern types made by hydrogen peroxide and usage of the higher performance type of patterns having 0.82 useful surface coefficient in dyeing processes gives better results in terms of ecological and production quality aspects.
Benzer Tezler
- Bobin boyama kalitesinin iyileştirilmesi yöntemleri
Improving methods of cone dyeing quality
ESRA YAZIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiPamukkale ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RESUL FETTAHOV
- Farklı iletken ipliklerin farklı kumaş yapıları altında sıcaklık davranışlarının incelenmesi
Examination of the heat manner of different conductive yarns with different fabric types
HANDE SEZGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Tekstil ve Tekstil Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA KALAOĞLU
YRD. DOÇ. DR. ERHAN BÖKE
- İplik sürtünme özelliklerini etkileyen faktörler
Factors affecting yarn friction
GONCA BALCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. VİLDAN SÜLAR
- Isıyla yapı değiştiren iplikler ile geliştirilen çok katlı dokuma kumaşlar
Multi-layer woven fabrics developed with shape-changing yarns
GİZEM DEMİREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiTekstil Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. BAŞAK ÖZDEMİR UYSAL
DOÇ. DR. SİNEM BUDUN GÜLAS
- Denim ve spor giyim ürünlerinde PBT'nin kumaş fiziksel performansına etkisi
The effect of PBT on fabric physical performance in denim and sportswear products
MERVE KAVUZLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiTekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAT ÇELİK