Türkiye'deki bazı önemli rosa spp. yayılım alanlarında gül gal arıları (Diplolepis spp., Cynipidae, Hymenoptera) ile ilişkili kommünite bileşenlerinin araştırılması
Research on the community components associated with rose gall wasps (Diplolepis spp., Cynipidae, Hymenoptera) in some areas with important rosa spp. distribution in Turkey
- Tez No: 413513
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. YUSUF ORHAN MERGEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoloji, Zooloji, Biology, Zoology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
Hymenoptera takımı içerisindeki başarılı gruplardan biri olan gal arıları (Cynipidae), karmaşık bitki gallerinin oluşumunu uyarmalarıyla tanınmaktadır. Bu familyaya ait Diplolepis fructuum (Rübsaamen, 1895) ve D. rosae (Linnaeus,1758) türleri, kuşburnu (Rosa spp.) bitkilerinin meyve ve yaprak tomurcuklarında gal meydana getirmekte ve Türkiye'deki en önemli iki kuşburnu zararlısı olarak kabul edilmektedir. Diplolepis cinsine ait galler de diğer birçok cynipid galinde olduğu gibi, gal arısının yanı sıra tür bakımından zengin kommüniteleri barındırmakta ve bu özellikleriyle kommünite ekolojisi için bir model sistem oluşturmaktadır. Gal dokusuna dayalı besin ağı, gal yapıcıları, fitofag inkülinleri, primer ve sekonder parazitoitleri ve çeşitli predatörleri içermektedir. Batı Palearktik Bölge'de Diplolepis galleriyle ilişkili kommünitelerin eksiksiz bir değerlendirmesinin yapılabilmesi için öncelikle Türkiye'deki kommünite bileşiminin doğru ve kapsamlı bir şekilde araştırılması gerektiği düşünülerek, bu çalışmada ülkemizin Tokat, Gümüşhane, Erzincan ve Sivas illerinde bulunan D. fructuum ve D. rosae galleriyle ilişkili kommünitelerin bileşenleri araştırılmıştır. Çalışma alanında yayılım gösteren gül gal arılarıyla ilişkili kommünite elemanlarının araştırılması ile ülkemizin biyolojik zenginliğine bu konuda önemli katkılar sağlanmasının yanı sıra elde edilen verilerin Batı Palearktik'te Diplolepis türleriyle ilişkili kommünitelerin yapılanması ve Türkiye'nin bu yapılanmadaki rolünün aydınlatılması konusunda daha sonra yapılacak çalışmalara da ışık tutması amaçlanmıştır. Ayrıca bu çalışmada elde edilen verilerin, daha sonra ülkemizin diğer bölgelerinde gerçekleştirilecek araştırmalarla birlikte ele alınarak, Türkiye genelinde yayılım gösteren Diplolepis türleri ve bunlarla ilişkili kommünite bileşenlerinin (parazitoit, gal misafiri vd.) kapsamlı bir envanterini vermesi beklenmektedir. 2013 yılının Nisan, Ekim ve Kasım, 2014 yılının Mart ve Ekim aylarında birer hafta süre ile Gümüşhane, Tokat, Sivas ve Erzincan illerinde arazi çalışmaları yapılarak Rosa canina üzerinde bulunan Diplolepis fructuum ve D. rosae türlerine ait olgun gal örnekleri toplanmıştır. Çalışma sonunda D. fructuum galleriyle ilişkili olarak yedi familyadan 15 tür ve D. rosae galleriyle ilişkili olarak yedi familyadan 12 tür tespit edilmiştir. Diplolepis rosae galleriyle ilişkili olduğu saptanan türlerin tamamı D. fructuum gallerinden de elde edilmiştir. Çoğunluğu primer ve sekonder parazitoit olan bu kommünite elemanları arasında tohum ve gal dokusuyla beslenen türler de bulunmaktadır. Teşhis edilen türlerden Eurytoma caninae Lotfalizadeh & Delvare, 2007 ve Aximopsis collina (Zerova, 1984) Türkiye için yeni kayıttır. Ayrıca A. collina'nın D. rosae galleri ile ilişkisi ilk kez bu çalışmada tespit edilmiştir. Çalışmada tespit edilen Entedon sp.'nin D. fructuum galleriyle ne şekilde bir ilişkisi olduğu bilinmemektedir. Diplolepis fructuum gallerinde Pteromalus bedeguaris, Eupelmus urozonus ve Torymus bedeguaris'in, D. rosae gallerinde ise P. bedeguaris ve Periclistus brandtii'nin gal arısı dışındaki baskın kommünite elemanları oldukları görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Gall wasps (Cynipidae) which is one of the successful groups in the order Hymenoptera are known from their ability to induce complex plant galls. The species Diplolepis fructuum (Rübsaamen, 1895) and D. rosae (Linnaeus, 1758) from this family induce galls on fruits and leaf buds of dog roses (Rosa spp.), and they are known to be the two most important pests on dog roses in Turkey. Diplolepis galls, like the other cynipid galls, support species-rich communities as much as gall wasps, and it is this feature of them to make these galls model systems for community ecology. Food webs based on gall tissue includes gall makers, phytophagous inquilines, primer and seconder parasitoids, and various predators. In order to make a precise estimation on the communities associated with Diplolepis galls in Western Palearctic, it is necessary to make a comprehensive investigation of the community composition in Turkey. Therefore, the community compositions of D. fructuum and D. rosae associated communities in Tokat, Gümüşhane, Erzincan, and Sivas were investigated. Besides making an important contribution to the knowledge of biological richness in Turkey, it was aimed to be useful to the future researches on community organizations associated with Diplolepis species, and the role of Turkey in this organizations. Additionally, our data can give a detailed inventory of the Diplolepis species and their associated community components (parasitoid, inquiline etc.) in Turkey along with the future studies. During this investigation, field studies were carried out on April, October, November 2013 and March and October 2014 in Gümüşhane, Tokat, Sivas, and Erzincan provinces of Turkey. Gall specimens of D. fructuum and D. rosae on the host plants Rosa canina were collected. Fifteen species associated with D. fructuum, and 12 species associated with D. rosae from seven families were reared. These community members are mostly primer and seconder parasitoids along with seed- and gall tissue-feeders. Among them, Eurytoma caninae Lotfalizadeh & Delvare, 2007 and Aximopsis collina (Zerova, 1984) are new records for Turkey. Also, the association between A. collina and D. rosae was determined here for the first time. There is not enough knowledge about the relation between D. fructuum and Entedon sp. which is one of the identified species in this study. In D. fructuum galls, Pteromalus bedeguaris, Eupelmus urozonus, and Torymus bedeguaris, and in D. rosae galls P. bedeguaris and Periclistus brandtii were the dominant community members other than gall wasp.
Benzer Tezler
- Rosa damascena Mill.'nın Türkiye'deki yayılışı, karakterizasyonu ve Isparta koşullarında verim analizi
Distribution of Rosa damascena Mill. in Türkiye, characterization and yield analyses in Isparta conditions
BEKİR YILDIRIM
- Nilüfer mecmuası: İnceleme, tahlili fihrist bazı metinler
Nilüfer magazine, indext, examination indext, same texts
HASAN ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Türk Dili ve EdebiyatıKaradeniz Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAZAN BEKİROĞLU
- Bazı önemli balık hallerinin mevcut durumu ve AB mevzuatı ile uyumu
Current situation of some big wholesale fish markets and their compatibility with EU legislation
BURAK RAHMİ YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2013
Su ÜrünleriEge ÜniversitesiSu Ürünleri Avlama ve İşleme Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKAN AKYOL
- Atatürk Üniversitesi merkezi açık-yeşil alandaki fiziki değişim memnuniyetinin belirlenmesi
Measuri̇ng the satisfaction regarding physical renovation of the central open-green square in Ataturk University
AYŞEGÜL AKSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Peyzaj MimarlığıAtatürk ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN YILMAZ
- Smart city modeling using big data techniques
Büyük veri teknikleri kullanarak akıllı şehir modelleme
MUHAMMET SIDDIK EMEK
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolGalatasaray ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL BURAK PARLAK