Uluslararası ticaret ilişkilerine kompleks ağ yaklaşımı: Türkiye örneği
Complex network approach to international trade relations: The case of Turkey
- Tez No: 413680
- Danışmanlar: PROF. DR. ERCAN EREN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Kompleks Sistemler, Kompleksite İktisadı, Kompleks Ağlar, Uluslararası Ticaret Ağları, Complex Systems, Complexity Economics, Complex Networks, International Trade Networks
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 230
Özet
Kompleksite iktisadı çerçevesinde uluslararası ticarete ağ yaklaşımı, geleneksel iktisadın bu yüzeyselliğine karşı daha derin analiz yapabilme olanağı sağlayan alternatif bir analiz yöntemi teşkil etmektedir. Kompleksite teorisi çerçevesinde yapılan incelemeler kompleks sistemlerin oluşumlarından biri olarak kompleks ağları ortaya koymuştur. İktisat alanında finansal ve ticari ilişkileri kompleks ağ olarak inceleyen çalışmalar yapılmıştır. Bu doktora çalışmasında da uluslararası ticaret ağının kompleks ağ niteliği taşıdığı hipotezinden hareketle, ekonominin üretken reel kesimini oluşturan imalat sanayiinin temel alt dalları olan tüketim, ara ve yatırım malları sanayiileri için oluşturulan uluslararası ticaret ağlarına kompleks ağlara ilişkin sınamalar yapılmıştır. Bu alt dallar ilk olarak, bir ağın kompleksliğinin göstergesi olan kuvvet yasasına uygunluk açısından sınanmıştır. Sınama sonucunda tüketim ve yatırım malları ağlarının kuvvet yasası (Pareto) dağılımına uyduğu, ara malları ağının ise Pareto 2 dağılımına uyduğu gözlemlenmiştir. Bu dağılım, ülkelerin heterojenliğini ve ticari bağlantılarını oluştururken tercihli ilave ilkesine uygun davrandıklarını göstermesi açısından önemlidir. Çalışmada ayrıca kompleks ağların önemli topolojik özelliklerinden biri olan farklılık eğilimli (disassortative) yapı tespit edilmiştir. Merkez – çevre oluşumunun bir göstergesi olan bu yapı çerçevesinde, söz konusu alt sanayii dallarının uluslararası ticaret ağındaki merkez-çevre yapısı ve yıllar itibariyle bu yapının değişimi incelenmiştir. Analizde ayrıca bir merkezilik ölçüsü olarak w-HITS algoritması uygulanmıştır. Bu kapsamda Türkiye daha kompleks ürünler olan ara ve yatırım malları sanayii ticaret ağında ithal bağımlı bir görünüm sergilemektedir. Çalışmanın bulguları genel olarak uluslararası ticaret ağının kompleks ağ özelliği taşıdığını doğrulamıştır.
Özet (Çeviri)
Network approach to international trade, in the scope of complexity economics, enables an alternative method in order to make analysis deeply against superficiality of traditional approaches. Many studies have revealed that complex networks are one of the formations of complex systems. In the field of economics, a lot of complex network analysis on financial and trade relations has been done since especially 1990's. In this thesis, on the basis of the hypothesis that international trade network has complex network properties, some tests are done for the international trade network of consumption, intermediate and capital goods which are main sub-sectors of manufacturing industry. First of all, it has been analyzed in terms of fitness to power-law (Pareto) distribution which shows how complex a network is. It has been determined that consumption and capital goods networks fit Pareto distribution and intermediate goods network fits Pareto 2 distribution. Pareto distribution shows that countries form their trade relations in accordance with preferential attachment principle and that there is heterogeneity among countries in terms of trade relations. These networks have also been analyzed in terms of assortativity/disassortativity which is also one of the most important topological properties of complex networks. Disassortativity has been detected for each network. In the scope of disassortativity which is also indicator of core-periphery structure of a network, the core-periphery structure and change of it over time has been analyzed for each network. w-HITS algorithm as a centrality measure has also been applied to the data. In this context, Turkey seems dependent on import of intermediate and capital goods which have higher complexity level. Findings of the study generally verify that international trade network of these sectors has complex network properties.
Benzer Tezler
- AB ülkeleri ve Türkiye'nin ticaret ilişkilerine ağ yaklaşımı
Network approach to EU countries and Turkey's trade relations
DEMET TOPAL KOÇ
- Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık (RCEP): Üye ülkeler arasındaki ticari ilişkilerin kompleks ağ analizi Yöntemi ile değerlendirilmesi
Evaluation of the commercial relations between the member states of the Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP): Using complex network analysis method
MERVİN YALÇINKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
EkonomiBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiGümrük İşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA GÜL ALTIN
- Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arası uluslararası ticaretin incelenmesinde evrimsel oyun teorisiçerçevesinde ajan-temelli ağ modellemesi: Prebisch-Singer hipotezi örneği
Agent-based network modelling within the framework of evolutionary game theory in the examination of the international trade between developed and developing countries: The case of Prebisch-Singer hypothesis
AYÇA ÖZEKİN
- Ekonomik kompleksite ve lojistik performans indeksi: BRICS-T ülkelerinde bir uygulama
Economic complexity and logistics performance index: an application in BRICS-T countries
HAKAN ÜNDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
EkonomiAkdeniz ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL ÖZEKİCİOĞLU
- Construction risk management in developing countries
Gelişmekte olan ülkelerde inşaat risk yönetimi
TUNA ERATA
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA HEYECAN GİRİTLİ