Türkiye'de afet ve acil durumlar sonrası yürütülen psikososyal müdahalelerin analizi ve psikososyal müdahale önerisi
Analysis of post- disaster and emergency psychosocial interventions in Turkey and psychosocial intervention proposal
- Tez No: 418038
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. HADİYE KÜÇÜKKARAGÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyal Hizmetler, Social Services
- Anahtar Kelimeler: Psikososyal Müdahaleler, Afet, Acil Durum, Psychosocial Interventions, Disaster, Emergency Situation
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Aile Eğitimi ve Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Aile Eğitimi ve Danışmanlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
Bireylerin ve toplumun var olan gereksinimlerini tespit ederek olası afetlerle başa çıkma ve müdahale edebilme kapasitelerinin yanı sıra iyileşme becerilerinin de artırılmasına yönelik faaliyet ve hizmetler olarak tanımlanan psikososyal müdahaleler, hem etkililik hem de maliyet açısından son yıllarda Türkiye'de ve Dünya'da yaygın bir şekilde uygulanmaya başlanmıştır. Araştırmanın amacı, ülkemizde 1999 depremleri sonrasında gerçekleştirilen psikososyal müdahalelerin değerlendirilmesi ve müdahaleye katılan meslek elemanlarının görüşleri doğrultusunda bir psikososyal müdahale önerisi sunulmasıdır. Araştırmanın evren ve örneklemi, 1999 Marmara Depremleri, İstanbul Güngören Terör Saldırısı (2008), Mardin Mazı Dağı Bilge Köyü Silahlı Saldırı (2009), Elazığ Depremi (2010), Zonguldak Maden Kazası (2010), Van Depremi (2011), Soma Maden Kazası (2014) psikososyal müdahalelerine katılan; sosyal hizmet uzmanı, psikolog, psikolojik danışman ve psikiyatristlerden ulaşılabilenlerden oluşmuştur. Veriler, alan yazın incelemesi ve araştırmacı tarafından hazırlanan soru formu ile toplanmıştır. Veri analizi, tarihsel analiz, içerik analizi, frekans ve yüzdelik dağılımları ve khi kare analizi ile yapılmıştır. Ayrıca soru formunda yer alan açık uçlu sorulara içerik analizi yapılarak oluşturulan tema ve kodlar, nitel veri analiz tekniğine göre yorumlanmış ve tüm bu bilgilerin ışığında psikososyal müdahalenin nasıl olması gerektiğine ilişkin bir müdahale önerisi sunulmuştur. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre; ülkemizde ilk kez 1999 Marmara Depremleri sonrasında kullanılmaya başlanan ve daha sonraki yıllarda meydana gelen pek çok afette uygulananan psikososyal müdahaleler, büyük ölçüde farklı disiplinlerin bir araya geldiği bir ekip ile etkili bir şekilde gerçekleştirilmiştir. Müdahalelere katılan meslek elemanlarının müdahalelerin güçlü yanları için en çok dile getirdikleri görüş, ruh sağlığı alanında çalışan meslek örgütleri arasındaki işbirliğinin varlığı (%38,70) olmuştur. Müdahalenin zayıf yönlerine ilişkin değerlendirmelere bakıldığında en çok dile getirilen sorunların organizasyonsuzluk (%26,6) ve yerel yönetim, kamu, STK ve gönüllüler arasında işbirliği yapılamaması (%20) olduğu görülmektedir. Müdahalenin nasıl olması gerektiğine ilişkin değerlendirmede de kurumlar arası işbirliğinin sağlanması (%22,58) ve psikososyal müdahale kavramının netleştirilerek üzerinde uzlaşma sağlanması (%16.12) gerekliliği ilk sıralarda yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
Psychosocial interventions are identified as services and activities aimed at helping affected individuals to facilitate the transition process to their normal lives after disasters, determining the needs of individuals and societies to enhance their capacities and skills of coping up and interfering with possible disasters along with their recovery skills. During the recent years, psychosocial interventions came into effect prevalently in our country and in the world in terms of effectiveness as well as expenditure.The objective of the study is to examine psychosocial interventions applied at the time of earthquakes in 1999, and during the disaster and emergency situations taken place after earthquakes, and to make an intervention proposal in accordance with the opinions of professionals who have been participated to the intervention. Target population and sample of the study are consisted of the accessible professionals such as social worker, psychologist, psychological counselor, and psychiatrist who have been participated in psycho-social interventions during Marmara Earthquakes of 1999, Terrorist Attack in Gungoren Istanbul (2008), Armed Assault in Bilge Village Mazi Mountain Mardin (2009), Earthquake in Elazig (2010), Mining Accident in Zonguldak (2010), Earthquake in Van (2011), and Mining Accident in Soma (2014). Data are collected through literature review and a questionnaire prepared by the researcher. Data are analyzed with SPSS program through historical analysis, content analysis, frequency and percentage distribution, chi-square methods. Moreover, content analysis applied to open ended questions of the questionnaire, acquired theme and codes are interpreted according to qualitative data analysis and in the light of this information, a required model regarding how the psychosocial intervention should be is submitted. According to the findings obtained from this study, psycho-social interventions, which are conducted in our country for the first time after Marmara Earthquakes of 1999 and kept being applied in later years during other disasters, are executed effectively with a team consisted of different disciplines. Professionals who have been participated to the interventions mentioned that the strength of the interventions is the collaboration between trade bodies who work in mental health field (38,70 %). When the weaknesses of the interventions examined, disorganization (26,6%) and noncooperation between local authorities, NGOs and voluntaries (20%) are the most mentioned problems. Evaluation of the results on how the psychosocial intervention should be showed that collaboration between institutions must be provided (22,58%), the concept of psychosocial intervention must be clarified and must be compromised (16,12%) are taken the places near the top.
Benzer Tezler
- Management of environmental information in a geographic information system framework
Coğrafi bilgi sistemi çerçevesinde çevresel enformasyon yönetimi
ZÜBEYDE GARİPOĞLU
Doktora
İngilizce
2000
Su ÜrünleriDokuz Eylül ÜniversitesiSu Ürünleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN USLU
- Afet ve acil durum yönetiminde itfaiye teşkilatlarının çalışmaları ve uygulamaları: Elazığ ili örneği
Works and practices of fire departments in disaster and emergency management: The case of Elazig
HANDAN AYDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Kamu YönetimiFırat ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKE BEZEN TOZKOPARAN
- Türkiye'de il düzeyinde afet yönetimi örgütlenmesi: Yozgat ili örneği
Disaster administration organization at provincial grade in Turkey: The case of Yozgat province
BÜŞRA ÜÇOK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Kamu YönetimiYozgat Bozok ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN GÖKHAN HATİPOĞLU
- Development of a spatial model on nuclear power plant accidents based on vulnerability and evacuation plans
Kırılganlık ve tahliye planlarına dayalı nükleer santral kazaları için mekansal bir modelin geliştirilmesi
MARYNA BATUR
Doktora
İngilizce
2025
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REHA METİN ALKAN
- Enhancing disaster management through deep learning: Building damage assessment using satellite imagery
Derin öğrenme ile afet yönetiminin geliştirilmesi: Uydu görüntüleri kullanılarak bina hasar tespiti
MOHAMMADREZA MOHAMMADIAHANI
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiAfet ve Acil Durum Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİDEM SALOĞLU DERTLİ