İdare Hukuku açısından bölge kalkınması ve G.A.P. modeli
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 41842
- Danışmanlar: PROF.DR. İLHAN ÖZAY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1995
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 322
Özet
ÖZET Ekonomi, sosyal ve kültürel kattırmanın planlı yöntemle gerçekleştirilmesi, Anayasalı 12 tarafından devlete bir görev olarak yüklenmiştir. Devlet, planlama görevini, kamu hizmeti anlayışı içerisinde, ulusal ve sektörel bazda hazırlayacağı planlarla yerine getirebileceği gibi, bölgesel kalkınma planlan yaparak da yerine getirebilir. Bu planlar sayesinde devletin geri kalmış bölgeler lehine aldığı düzenleyici veya özendirici önlemler, bir bütün olarak değerlendirilir. Bu yöntemle, serbest piyasa ekonomisinin işleyişinden kaynaklanan dengesizlilerin ortadan kaldırılması amaçlanır. Türkiye Cumhuriyeti, gelişme potansiyeline sahip, fakat şimdiye kadar kullanılmadığı için azgelişmiş bir bölge olan Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ni kazındırmak için, G.A.P.'ni planlamıştır. Bu günkü G.A.P.'ne temel oluşturan ilk çalışmalar, 1936 yılında başlamıştır. Özellikle bu bölgedeki akarsuların rasyonel bir biçimde kullanılması düşüncesi, Atatürk'e aittir. 1988 yılına gelindiğinde, GAP yeniden ete alınmış, yeni bir master plan hazırlatılmıştır. Temelinde bölgenin su kaynaklarının değerlendirilmesi düşüncesi yatan G.A.P., uluslararası boyutu da olan bir projedir. Bu yönüyle, şimdiye kadar yapılmış olan diğer bölge planlama çalışmalarından farklıdır. Proje'nin uluslararası boyutu, bir yarıdan Dicle ve Fırat'ın Suriye ve Irak'a akıttığı suyun azalmasından, diğer yandan da Proje tarafından meydana getirilecek kalkınmanın Ortadoğu üyelerince yanlış algılanmasından kaynaklanmaktadır. Türkiye, suyu ve bölgede meydana gelecek ekonomik potansiyeli, akılcı ve barışçı bir dış politikayla ekonomi ve siyasal gücün bir aracı olaak kullanırsa, uluslarrası baskıları en aza indirebilir. G.A.P., toprak ve su kaynaklarının değerlendirilerek, Güneydoğu Anadolu'nun ekonomi, sosyal ve kültürel açıdan kalınması için planlanan ve Türkiye'nin yaptığı en büyük bölgesel kalınma projesidir. G.A.P.'nin istenilen hedeflere, planlanan sürede ulaşabilmesi için alınması gereken bazı tedbirler vardır. Bu tedbirler, kentleşmeden, çevrenin korunmasına, üretin stratejisine, tesvitlere, profesyonel kadroların bölgede istihdamına, pazarlamaya, ulaşım ve iletişime, tarım topraklarının korunmasına kadar uzanmaktadır. Bütün bunlar, kamu hizmeti anlayış ile yürütülmelidir. Kamu hizmetlerinin düzgün, kesintisiz vesürekli işlemesi için, Bölge sürgün yeri olmaktan çıkarılıp görev yapmaya cazip hale getirilmelidir. Açılış israflarına, zamansız özelleştirmeye, ve siyasal kayırmacılığa son verilmelidir. Bölge ekonomisini olumsuz etkileyen terör de en kısa zamanda etkisiz hale getirilmelidir. 6.A.P. çerçevesinde yürütülen kamu hizmetlerinin ve alınması gereken önlemlerin birbirini tamamlaması ve eşgüdüm içinde yürütülmesi için, Devletin elinde M önemli araç vardır. Bunlardan birincisi, eşgüdüm amaç ve usullerini belirleyen G.A.P. Master planı, kincisi de bu eşgüdümü fiilen sağlayacak GAP. Bölge Kakınma İdaresi Teşkilatı'dır. Master Plan, idarenin düzenleme yetki ve görevi çerçevesinde hazırlanmış bir genel düzenleyici işlem olmadığı için, bireylerin haklarında, yükümlülüklerinde ve hukuksal durumlarında bir değişikli oluşturmaz. Onların bazı faaliyetlerini destekler veya özendirir. Kamu kesini açısından bağlayıcılık niteliğine sahip olan Master Plan, özel kesin için bağlayıcı değildir. Bundan dolayı Master Plan, G.A.P. kapsamında yapılacak idari işlemlere referans norm oluşturmaktadır. Master Plan, yürütülebilirlik niteliğinden yoksun olduğu için bilinen hukuki işlemlerden farklıdır. Bu farkından dolayı da, klasik normlar hiyerarşisinde yer alamaz. Ancak, diğer planlama işlemleriyle Master Plan arasında yeni bir hukuki hiyerarşi kurulabilir. Bu yeni hiyerarşi pramidinde, Master Plan'ın, beş yıllık kakınma planlarının hemen altında olması gerekir. Bunun çeşitli gerekçeleri vardır. Birinci gerekçe, ulusal kalınma planının, bütün ülkede uygulanmak için hazırlanması, Master Plan'ın sadece G.A.P. Bölgesinde uygulanmakta olmasıdır. İkinci gerekçe, beş yıllık planların oluşmasında, yürütme ve yasama organlarının iradeleri sırasıyla kullanıldığı halde, Master Plan sadece D.P.T.'nın yetkisi çerçevesinde hazırlanmış olmasıdır. Bundan, dolayı da, ulusal planların hemen altında yer almaları gerekir. Bölgesel kalınmanın sağlanmasında devletin elindeki kinci vazgeçilmez araç, bölgesel kakınma kurumlarıdır. Bu, GAP. için de böyledir: GAP.'nin çok yönlü olması, bundan dolayı da proje kapsamındaki çeşitli kamu hizmetleri arasında bir bütünlüğün sağlanabilmesi; sadece bu projeye özgülenmiş birörgütün kurulmasını zorunlu kılmıştır. Bu örgüt, idari ve mali açıdan özerk bir kamu kurumu olmalıdır. GAP. Bölge Kalınma İdaresi Teşkilatı genel olarak değerlendirildiği zaman, merkeziyetçi bir anlayışla kurulduğu anlaşılmaktadır. Bundan dolayı da, idari ve mali özerkliği, yok denecek kadar azdır. Üzerindeki vesayet denetimi, hiyerarşi denenme varacak kadar ağırlaştırılmıştır. Halbuki, dünyadaki başarılı bölgesel kalınma kurumları, başarılarını geniş çaptaki idari ve mali özerliklerine borçludurlar. GAP, Bölge Kalkınma İdaresi Teşkilatı'na, bölgesel durumlara özgü genel politikanın uygulanmasında Teşkilat'ın memurlarının takdir yetkisinin genişletmesi, kendi personelini kendisisinin ataması, bölgede yatırım yapacak özel ve kamu girişimcilerine sağlanacak teşvik ve kurumun malvarlığının tahsisi gibi konularda, geniş bir özerklik sağlanmalıdır. Bu, Teşkilata yüklenen kamu hizmetlerinin istenilen düzey ve hızda görülmesinin bir gereğidir. GAP. Bölge Kalınma Teşkilatının kendisine yüklenen görevleri gereği gibi yerine getirebilmesi için, yeterli mali imkanlara ve geniş bir mali özerkliğe kavuşturulması şarttır. Kamu Ortaklığı ve Toplu Konut Fonlarından harcamaları için para aktarımı yapmak, Teşkilatı Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdarelerine mali açıdan bağımlı kılmıştır. Ayrıca bu idareleri de, kendi temel fonksiyonlarını yerine getirmede güçsüz bırakmıştır. Bunun için Teşkilat, kendi denetini altında ve yeterli olacak bir mali kaynağa kavuşturulmalıdır: Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin kalınmasında, idari, iktisadi ve sosyal kamu hizmetleri kadar, bilimsel ve kültürel kamu hizmetleri de önemlidir. Onun için Bölge üniversitelerinin görev ve sorumlulukları, bu yönde genişletilmelidir. Bölgede kurulan Dicle ve Harran üniversiteleri, bu amaçla kendi içlerinde GAP ile ilgili birimler oluşturmuşlardır. Bunlar zaten yeni ve gelişmekte olan üniversite olduklarından, kendileri yeterli yetişmiş personel, mali kaynak ve ekipmana ihtiyaçları vardır. Bu üniversitelerin ilgili birilerinin, merkezi idare tarafından ayrıca desteklenmesi, bilinse! ve kültürel kamu hizmetlerinin istemilen düzeyde yürütülmesinin gereğidir.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia
Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi
ABDURAHMAN HUSSEN YIMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU
- Sürdürülebilirlik perspektifinde şirketlerin sosyal sorumluluğu ve Fransız Danıştayı'nın yetkisi
Corporate social responsibility from the perspective of sustainability and the authority of French Council of State
PINAR YAĞCI
- Türk ve Avrupa Topluluğu Rekabet Hukukunda pazar paylaşımı ve pazara girişin engellenmesine yönelik anlaşmalar
Market sharing and the agreements on prevention of entry to the market according to the Turkish and European Community's Competition Law
ARZU ÖZGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM