Geri Dön

Kuzey Anadolu Fayı'nın batı kısmında elektromanyetik veri üzerindeki deniz etkisinin araştırılması

Investigation of the sea effect on the electromagnetic data in the western part of the North Anatolian Fault

  1. Tez No: 418566
  2. Yazar: FATİH UZUNCA
  3. Danışmanlar: PROF. DR. LEVENT GÜLEN, DOÇ. DR. SABRİ BÜLENT TANK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Jeofizik Mühendisliği, Geophysics Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2016
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Sakarya Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Jeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 101

Özet

Manyetotellürik (MT) yöntem derin yapıların elektrik özdirenç değerlerinin saptanmasında iyi sonuçlar verebilmektedir. Yöntemin uygulanması sırasında her jeofizik yöntemde olduğu gibi çeşitli bozucu etkenler bulunmaktadır. Ölçüm noktaları denizden etkilenecek kadar denize yakın ise toplanan verilerde bozulmalar meydana gelebilmektedir. Deniz etkisi (kıyı etkisi, coast effect, sea effect) olarak isimlendirilen bu bozucu etkinin MT veriler yorumlanırken dikkate alınması gerekmektedir. Öyle ki deniz sığ derinliğe sahip olsa bile deniz-kara arasındaki özdirenç farklılığının yüksek olduğu çalışma alanlarında MT tepkisi aşırı bozulmalara maruz kalabilmektedir. Bu çalışmada MT veriler üzerindeki deniz etkisinin boyutlarının belirlenmesi amacıyla Kuzey Anadolu Fayı'nın batı kısmında Düzce bölgesine tekabül eden alan baz alınarak düz çözüm çalışması yapılmıştır. Bölgenin tektonik yapısı dikkate alınarak oluşturulan modellerde deniz 0,3 Ω-m ve kara çeşitli modellerde 100 Ω-m, 500 Ω-m ve 1000 Ω-m gibi sabit özdirence sahip kabul edilmiştir. Deniz derinliğinin değişimi, fay, sediman ve Karadeniz kıyı şeridinin basit biçimde eklenmesi gibi parametreler de kullanılmıştır. Modellere ait MT tepkileri üç-boyutlu (3B) düz çözüm kodu ile elde edilmiştir. Yapılan çalışma teorik bir çalışma olup, gerçek veriler kullanılmamıştır. Düz çözümden elde edilen özdirenç eğrileri ve endüksiyon (irgitim, tesir) okları karşılaştırılarak deniz etkisinin boyutu tartışıldı. Deniz derinliği ve deniz-kara sınırındaki özdirenç farklılığının artması ile MT tepkilerinin bozulmalara uğradığı sonucuna ulaşıldı. Deniz etkisinden dolayı TE-modu (E-polarizasyonu) özdirenç eğrileri TM-modu (B-polarizasyonu) özdirenç eğrilerine göre asıl olması gereken değerden daha büyük oranda farklı görülmektedir. Gerçek endüksiyon okları ise özdirenç eğrilerinin denizden etkilenmeye başladığı periyotlarda yön değiştirme eğilimi göstermiştir. Denize yakın yerlerde yapılan MT çalışmalarında deniz etkisinin MT tepkisinden giderilmesi gerekmektedir. Bu çalışma, denize yakın noktalarda yapılabilecek MT ölçümlerine dayanacak modeller geliştirildiğinde doğru sonuca ulaşılabilmesi bakımından önemlidir.

Özet (Çeviri)

The Magnetotelluric (MT) method is a geophysical technique that may provide good results for imaging deep electrical structure. There are effects distorting the measurements while MT is being applied similar to other geophysical techniques. If MT stations are close to electrically conductive sea (or coast), they are affected. The distorting effect is called sea effect (coast effect) and it must be removed from MT responses. The MT responses are effected in the areas where the resistivity contrast between sea and land is high even if the sea has shallow depth. In this study, we applied forward modeling to investigate the sea effect on the MT measurements originating from a geometry that is similar to Düzce area near Black Sea. We use constant resistivity value for the sea 0,3 Ω-m and for the land 100 Ω-m, 500 Ω-m and 1000 Ω-m in the models considering the tectonic features in the area. Additionally, we use parameters such as; depth, fault, sediments and coast line of the Black Sea. The three-dimensional MT responses were calculated by a code. This is a theoretical study based on synthetic data. The resistivity curves and induction arrows obtained from models, were compared with each other using templates and the sea effect was discussed. Consequently, when the resistivity contrast between sea-land and the depth of sea are high, MT responses are effected significantly. When compared with TE-mode (E-polarization) resistivity curves and TM-mode (B-polarization) resistivity curves, TE-mode one has more distortion compared to the latter. Real induction arrows change direction beginning from period when the sea effects on the MT measurements. Therefore, sea effect must be removed from MT responses if the study area is near the sea. This study is important in terms of obtaining accurate results when developing models based on MT measurements in the areas.

Benzer Tezler

  1. Processing and interpretation of boomer-sourced high-resolution shallow seismic data acquired in Lake Sapanca, Turkey

    Sapanca Gölü'ne ait boomer kaynaklı yüksek çözünürlüklü sığ sismik verilerin işlenmesi ve yorumlanması

    GÖKÇE İREGÖR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Jeofizik Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Jeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜLYA KURT

  2. Magnetotelluric imaging of Düzce fault

    Düzce fayının manyetotellürik görüntülenmesi

    TÜLAY KAYA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2007

    Jeofizik MühendisliğiBoğaziçi Üniversitesi

    Jeofizik Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. BÜLENT TANK

  3. Sedimentary records of active faulting in Kumburgaz basin, sea of Marmara

    Aktif faylanmanın Kumburgaz havzasındaki sedimanter kayıtları, Marmara denizi

    NURETTİN YAKUPOĞLU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. GÜLSEN UÇARKUŞ

  4. Active faulting and earthquake scarps along the North Anatolian fault in the sea of Marmara

    Marmara denizinde Kuzey Anadolu fayı boyunca aktif faylanma ve deprem sarplıkları

    GÜLSEN UÇARKUŞ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2010

    Jeofizik Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Katı Yer Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZİYADİN ÇAKIR

  5. Crustal properties in Western Anatolia and Aegean sea revealed by joint inversion of p-receiver functions and P-wave polarisations

    Batı Anadolu ve Ege denizinin kabuk yapısının p dalgası alıcı fonksiyonları ve polarize P dalgalarının birlikte ters çözümü ile incelenmesi

    GÜNİZ BÜŞRA YALÇIN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2020

    Jeofizik Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Jeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TUNA EKEN