Radon konsantrasyonlarının ölçümü ve süreksizliklerin araştırılması
The measurement of radon concentration and investigation of discontinuities
- Tez No: 418931
- Danışmanlar: PROF. DR. VEYSEL ZEDEF, DOÇ. DR. MEHMET ERDOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Maden Mühendisliği ve Madencilik, Mining Engineering and Mining
- Anahtar Kelimeler: Radon gazı, fay, radon anomalisi, süreksizlikler, Konya, Radon gas, fault, radon anomaly, discontinuities, Konya
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Radon renksiz, kokusuz ve duyu organlarıyla algılanamayan radyoaktif bir gazdır. Kayaçlarda ve topraktaki doğal radyoaktif uranyum elementi, radyum ve radonunu oluştuğu uranyum bozunma serisinin birinci üyesidir. Kayaçlardaki 238U bozunması sonucu üretilen radon gazı difüzyon yoluyla toprağa, oradan da atmosfere veya çevreye yayılmaktadır. Radon kayaçlar ve topraktan ayrılarak toprak zerresi arasındaki boşluklara kolayca geçebilmektedir. Ayrıca suda ve organik çözücülerde oldukça kolay çözünebilmektedir. Buna bağlı olarak radon bozunmadan önce uzun mesafeler katedebilir. Doğada bulunan birçok radon izotopundan en önemlisi 222Rn'dir. Radon hakkında ilk çalışmalar 1956 yılında İsviçre'de başlamış ve özellikle 1980 sonrasında yapılan araştırmalarla radon gazının çevresel radyasyon üzerindeki katkısı ve ortama yayılma mekanizması anlaşılmıştır. Bu çalışmada Konya ili sınırları içinde belirlenen bazı yerlerde Alpha GUARD radon dedektörü kullanılarak radon yoğunlukları ölçülmüş ve veriler irdelenmiştir. Günümüze kadar birçok çalışma, radon anomalilerinin gözlenmesinin fay hatlarının takibi için yararlı bir metot olduğunu göstermiştir. Radon yüksek taşınabilirliğine ve yüksek doğal oluşumuna bağlı olarak süreksizliklerin araştırılabilmesi için kullanılabilmektedir. Yüksek dozlarda maruz kalındığında özellikle akciğer kanseri riskini artırdığı ileri sürülen radon, yoğunluğu fazla olan yerleşim birimlerinde tehlike yaratmaktadır. Toprak gazındaki radon konsantrasyonu profesyonel radon monitörü AlphaGUARD PQ2000 PRO ile Konya'nın iki farklı alanında ölçülmüştür. Çalışma alanlarında radon anomalileri vardır. Toprak gazındaki radon konsantrasyonlar Ilgın'da 170 ile 32 631 Bq/m3 arasında değişmekte ve bu değerlerin aritmetik ortalaması 11 547 Bq/m3'tür. Konya şehir merkezinde (Selçuklu-Meram-Karatay) ölçülen toprak gazı radon konsantrasyonları 201 ile 58 522 Bq/m3 arasında değişmekte ve bu değerlerin aritmetik ortalaması 18 667 Bq/m3'tür. Toprak gazı radon seviyesi fay hatlarına yakın bölgelerde daha yüksek ölçülmüştür. Ölçülen radon konsantrasyonları yükseklik, nem ve sıcaklıktan etkilenmemektedir. Bu çalışmanın amacı Konya ve civarındaki toprakta 222Rn konsantrasyonlarını belirlemek ve süreksizliklerle ilişkilendirmektir. Bu çalışmada Konya'nın farklı alanlarında 84 noktada toprak gazı radon ölçülmüştür. Çalışma boyunca, sıcaklık, basınç ve nem gibi meteorolojik parametreler sürekli olarak gözlenmiştir. Bu çalışma verileri Coğrafi Bilgi Sistemleri çalışma yöntemi kullanılarak hazırlanmıştır. Toplanan arazi verileri bilgisayar ortamına girilmiş ve sayısal haritalar oluşturulmuştur. Bu çalışma, Türkiye'nin radon haritasının hazırlanmasına katkı sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
Radon is a colorless, odorless and radioactive gas that can not be observed by human sense. Natural radioactive uranium is the first element in a long series of decay that produces radium and radon placed in rocks and soil. The radon gas produced by the decay of 238U in rocks diffuses into soil and than atmosphere or environment. Radon can leave the rocks and the soil easily into the pore spaces between the grains of soil. It is also fairly soluble in qater and organic solvents. It can accordingly travel a great distance before it decays. Radon exists in many isotopic forms, the most important being 222Rn. The first studies on radon had started in Switzerland in 1956 and the effects of radon on environmental radiation and its diffusion mechanism had been understood by researches soon after 1980s. In this thesis, the radon concentrations in some predetermined places in Konya city had been measured using AlphaGUARD radon detector and the obtained data were discussed. Until recently, many studies had shown that the observation of radon anomalies is a useful tool for following fault zones. Radon can be used for the investigation of discontinuities because of the high mobility characteristics and its high natural production rate. In case of exposure to high concentration, radon increases especially the lung cancer risk, which is why radon becomes danger in localities of high concentration. Radon concentration in soil gas measured by professional radon monitor AlphaGUARD PQ2000 PRO in two areas of Konya. There have been some radon anomalies met on the study areas. For Ilgın, radon ( 222Rn) concentrations in soil gas range from 170 to 32 631 Bq/m3 and the aritmetic mean of registered concentration values was 11 547 Bq/m3. For city center of Konya (Selçuklu-Meram-Karatay), radon ( 222Rn) concentrations in soil gas range from 201 to 58 522 Bq/m3 and the aritmetic mean of registered concentration values was 18 667 Bq/m3. The radon level in soil gas was found to be higher in the vicinity of geologic fault zone. The radon concentrations in the study areas, may not affected by altitude, humidity and air temperature. The main goal of this present work is to determine 222Rn concentration of soil measured around Konya region and correlation with the discontinuities. In this work, soil radon gas concentrations at 84 locations were measured from different areas of Konya. At the monitoring site, the meteorological parameters such as pressure, air temperature and humidity have also been observed in the course of the study. Data set utilized in this study is prepared in accordance with the Geographical Information Systems methodology. Numerical maps are formed by collecting the land data and entering them into the computer. This work is thought to contribute the preparation of radon map of Turkey.
Benzer Tezler
- Bir radon izleme sisteminin tasarımı ve test edilmesi
Designing and testing a radon monitoring system
ABBAS ALPASLAN KOÇER
Doktora
Türkçe
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSüleyman Demirel ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ERTAN KÜRKÇÜOĞLU
- Edirne ili Uzunköprü ilçesi bina içi radon gazı konsantrasyonlarının ölçümü
Measurement of radon gas concentrations in Uzunköprü district of Edirne province
FATMA TEZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Fizik ve Fizik MühendisliğiKırklareli ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERPİL AKÖZCAN
- İstanbul'un Avrupa yakasındaki sularda radon ölçümü ve yıllık etkin dozların belirlenmesi
Measurement of radon in the waters of the European side of Istanbul and determination of annual effective doses
İBRAHİM ESER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Fizik ve Fizik MühendisliğiSakarya ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN YAKUT
- Pamukkale jeotermal alanlarında radon konsantrasyonu ölçümü ve depremle ilişkisinin araştırılması
Radon concentration measurements in geothermal region of Pamukkale and investigation of its relationship with earthquake
FERİDE KULALI
Doktora
Türkçe
2016
Fizik ve Fizik MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSKENDER AKKURT
- Adapazarı merkezi kış dönemi radon ölçüm ve analizleri
Radon measurement and analysis in the center of Adapazari for winter season
ENİS KAPDAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiEnerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NESRİN ALTINSOY