Cumhuriyet Döneminde Muş ve Diyarbakır'da mele kurumu ve evrimi
Mele society in Muş and Diyarbakır on Republic Period
- Tez No: 419086
- Danışmanlar: PROF. DR. AYHAN AKTAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Sosyoloji, Political Science, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Bilgi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kültürel İncelemeler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Büyük Selçuklu Devleti zamanından Cumhuriyet'in kuruluşuna dek Ortadoğu coğrafyasının temel eğitim kurumu özelliğini taşıyan medreseler, Cumhuriyet'in kuruluş yıllarında çıkarılan Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nun yürürlüğe girmesiyle yasal olarak kapatılmışlardır. Ancak toplumun devam eden dinî eğitim ihtiyacı, özellikle merkezî devletin ulaşamadığı kırsal bölgelerde yine medreselerce karşılanmaya devam etmiştir. Kürdistan bölgesinde bu medrese hocalarına 'mele' (molla) adı verilmektedir. Medreselere ilişkin mimarî, eğitim ve din alanlarında çeşitli akademik çalışmalar yapılmıştır ancak laik Türk ulus devletinin sınırları içerisinde, Cumhuriyet yeniliklerinin uygulamaya koyulması sürecinden Adalet ve Kalkınma Partisi dönemine kadar maruz kaldıkları tüm yasak ve baskılara rağmen medrese geleneğini sürdürmek için çabalayan bu din adamlarının yaşantılarına ilişkin herhangi bir akademik çalışma bulunmamaktadır. Buradan hareketle ortaya çıkan bu çalışmanın temel amacı, melelerin medrese geleneğini sürdürmeye gayret ederken yaşadıkları dönüşümü, Kürt ve Müslüman kimlikleriyle Cumhuriyet tarihi boyunca yaşadıkları zorlukları onların tanıklıkları eşliğinde gün yüzüne çıkarmaktır. Bunun yanı sıra Kürdistan medreselerinin yapısı, bölgedeki siyasî çatışma ortamının aktörleriyle olan etkileşimleri, Türkiye'deki siyasal ve toplumsal değişimlerin medreseler üzerindeki etkisi de çalışmada yer alan konulardandır. Çalışma kapsamında yapılan birebir görüşmeler Muş ve Diyarbakır illeri ile tarihî Norşin medreselerinde gerçekleştirilmiştir. Görüşmeciler, hâlihazırda müderrislik görevini sürdürmekte olan meleler ile geçmişte medrese eğitimi almış kişiler arasından seçilmiştir.
Özet (Çeviri)
Madrasahs, which had had a quality of basic education institution in the Middle East from Great Seljuk Empire to establishment of Turkish Republic, were closed within the law of on Unification of Education. However, ongoing need for religious education has satisfied by madrasahs again, especially in rural area which is aside from central state power. In Kurdistan realm, madrasahs' educators are called as 'mele' (mullah). Although there are some of studies in architectural, educational and religious area, there is no academic study about life style of these clergymen which try to protect and sustain madrasah understanding despite of all pressures and prohibitions in secular Turkish nation-state, from Republican Revolution period to Justice and Development Party era. From this point, main aim of the thesis to bring to light transformation that mullahs have experienced when they take care of maintaining madrasah tradition and challenges which they have faced with their Kurdish and Muslim identity through Republic era, in company with their experiences. Besides, structure of Kurdistan madrasahs and their interactions with actors of political conflict in region, political and social alterations' impacts over madrasahs in Turkey are dealt in study. One on one interviews were carried out both in Muş, Diyarbakır and historical Norşîn madrasahs. Interviewers are mullahs who continue a duty of mudarris and are individuals who receive madrasah education.
Benzer Tezler
- Diyarbakır şehrinin kültürel coğrafyası (Maddi kültür ögelerine göre)
Cultural geography of Diyarbakir city (According to material culture elements)
GAMZE AYDENİZ ERGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
CoğrafyaAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALPEREN KAYSERİLİ
- Cumhuriyet döneminde Doğu Anadolu'ya yapılan kamu harcamaları (1946-1960)
Public expenses in the Eastern Anatolia (1946-1960)
SAİT AŞGIN
- Türk Parlamento tarihinde yasama sorumsuzluğu ve dokunulmazlığı 1908-1995
Parliamentary privileges in history of Turkish Parliament 1908-1995
SEDA DUNBAY
- Sosyo ekonomik ve çevresel etkileri ile yabancı uyruklu gerçek ve tüzel kişilerin Türkiye'de mülk edinmesi ?riskler ve fırsatlar?
Foreign national legal and natural entities' acquiring a property in Turkey for social and environmental factors ? risks and opportunities?
ÖZCAN ERDOĞAN
Doktora
Türkçe
2008
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiSosyal Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇELİK ARUOBA