Gazzâlî - Şâtıbî sarkacında bilimselci tefsir
The scientific exegesis like a pendulum between Ghazzali and Shatibi
- Tez No: 421800
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT SÜLÜN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 253
Özet
Kur'ân'ın geçmiş ve gelecekteki her türlü bilgiye kâh açık kâh dolaylı olarak işaret ettiği düşüncesi oldukça erken dönemlerden itibaren literatürde yer bulmuş; büyük oranda bu düşünceden beslenen ve XIX. yüzyılda ivme kazanan bilimselci tefsir akımı içerisinde, Kur'ân âyetlerinden bilimsel sonuçlar çıkarmak ve bu sonuçlar üzerinden Kur'ân'ın evrensel ve mu'ciz bir kitap olduğunu kanıtlamaya çalışmak öncelikli amaçlar arasında yer almıştır. Söz konusu bilimselci tefsir akımının argümantasyonu çerçevesinde Ebû Hâmid el-Gazzâlî (ö. 505/1111), kelâm ve tasavvuf bağlamındaki bazı düşünceleri dolayısıyla, bu tefsir yönteminin kurucusu olarak kabul edilmiştir. Gazzâlî'ye göre Kur'ân, Allah'ın zât, sıfat ve fiillerini anlatmaktadır. Evrende olan her şey Allah'ın fiillerinin yansımasıdır. Dolayısıyla Allah'ın fiillerini araştıran bilim dallarında uzman olan kimseler Kur'ân'ın ilgili âyetlerindeki ilahî hakikatleri yani Allah'ın fillerini daha iyi anlayabilirler. Ebû İshâk eş-Şâtıbî (ö. 790/1388) ise, ümmîlik anlayışından hareketle Kur'ân'ın sonradan ortaya çıkan ilimlerin yardımıyla tefsir edilmesine karşı çıkmakta, Kur'ân'dan ilk muhatapların bilmediği ilimlerin çıkarılmasına itiraz etmektedir. Bilimselci tefsiri Gazzâlî ve Şâtıbî'nin düşünceleri bağlamında incelemeyi amaçlayan çalışmamızda bu tefsir yönteminin tanımı, tarihî gelişimi ve temel mantığı, ilk muhatapların evren anlayışı gibi konular üzerinde durulmuş; Gazzâlî'nin varlık, bilgi ve ilâhî kelâma dair düşüncelerinden hareketle bilimselci tefsir hakkındaki görüşleri incelenmiş; Şâtıbî'nin Kur'ân ve yorum anlayışını şekillendiren temel düşüncelerinden hareketle bilimselci tefsire karşı tutumu araştırılmış; nihayet her iki âlimin düşünceleri hem birbiriyle hem de bilimselci tefsirle ilişkisi yönünden mukayese edilerek tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The thought that all kinds of information in the past and in the future were directly or indirectly pointed on, made place for itself in the literature from an early period; in the scientific interpretation movement largely fed by these ideas that gained momentum in the XIX century has taken place among priorities to make scientific results on Quranic verses and prove its universality and miraculousness. Within the framework of the argumentation of the aforementioned scientific interpretation movement Abu Hamid al-Ghazzali (d. 505/1111) has been recognized as the founder of this method of interpretation for some thoughts on Kalam and Mysticism. According to Ghazzali, Quran describes the essence, attributes and actions of the God. Everything in the universe is a reflection of God's actions. Therefore, people who are experts in the disciplines investigating God's actions could understand the divine truths in the related Quranic verses, in other words, God's actions. Abu Ishak al-Shatibi (d. 790/1388) opposes to the interpretation of Quran with the help of subsequent sciences relying on illiteracy conseption and objetcs to come up with sciences that first addressees of the Quran couldn't know. Present study that aims to review the scientific exegesis in the context of Ghazzali's and Shatibi's thoughts is focused on topics such as definition, historical development, basic logic of this interpretation method and understanding of universe of the first addressees. Ghazzali's views on scientific exegesis are examined relying on his thoughts about existence, knowledge and divine word. It is also investigated here, Shatibi's attitude towards scientific exegesis relying on his basic thoughts that shaped his understanding of Quran and interpretation; and finally, the thoughts of both scholars are discussed in comparison with each other and relations with scientific exegesis.
Benzer Tezler
- Şâtıbî ve İslam Hukuku metodolojisindeki yeri
Al-Shâti̇bî and his place in the methodology of Islamic Law
AYŞE YILDIZ GÜRKAN
Doktora
Türkçe
2019
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA BAKTIR
- Teşekkül dönemi Makâsıd düşüncesi ve Kaffâl eş-Şâşî'nin Mahâsinü'ş-Şerî'a adlı eseri
The sources of makhased thought in the formation era and the word 'Mahassin as-Sharia' of qaffal as-shasi
ERSİN İŞCİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Dinİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. AHMET HAMDİ YILDIRIM
- El-Mahsûl bağlamında Fahrettin er-Razî'nin ictihad anlayışı
İn the context of 'Al-Mahsûl' Fahrettin er-Razî's views of ijtihad
HASAN BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DinBingöl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İSMAİL NARİN
- Tefsirde maḳāṣıd yaklaşımlarının öznellik sorunu
The problem of subjectivity of maqasid approaches in tafsir
RUKİYE YAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKİF KOÇ
- Gazzâlî'de ahlâki eğitimin tasavvufi eğitim ve değerler eğitimiyle karşılaştırılması
The comparison between value education and sufizm of ethical education
HATİCE KARAKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BÜŞRA ÇAKMAKTAŞ