Van Gölü havzası'nda Urartu iskân politikası
Urartu settlement policy in the Van Lake basin
- Tez No: 422378
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA H. SAYAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Urartu, İskan, Kent, Kırsal, Aşiret, Urartu, Settlement, City, Rural, Tribe
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eskiçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 589
Özet
Urartu Krallığı'nın merkezi bölgesi olarak ele aldığımız Van Gölü Havzası krallığın iskân biçimini tanımlayabilmek açısından temel kriterleri bünyesinde barındırmaktadır. Bu kriterleri tespit edip Urartu iskânın sistematik biçimde bir devlet politikasına dönüşüp dönüşmediğinin irdelendiği bu tez kapsamında ilk önce iskânın temel bileşenleri sorgulanmıştır. Urartu iskânının coğrafi olarak ne tür şartlara sahip olduğu ele alındıktan sonra iskân ettirilenlerin sosyo-politik ve sosyo-ekonomik yapıları belirlenmeye çalışılmıştır. Zira ilk bölümün Urartu iskân politikasının temel bileşenlerini belirlemeye yönelik başlıkları irdelediği söylenebilir. İkinci bölümde krallığın iskân politikasının mimaride belirginleştirdiği standart uygulamalar ve bu uygulamaların bölgesel kültür üzerindeki etkisi ele alınmıştır. İkinci bölümde değindiğimiz krali kentlerin öncelikle Doğu Anadolu coğrafyasında kent olabilme kriterleriyle örtüşüp örtüşmediği sorgulanmıştır. Urartu için yeniden bir kent tanımı yapılarak krali bir kentin bölümleri işlevleriyle örneklendirilmeye gayret edilmiştir. Üçüncü bölümde ele aldığımız kırsal yerleşme ölçütlerinin Urartu kırsalını ne derece tanımladığı irdelenirken destekleyici unsur olarak etno-arkeolojik verilere başvurulmuştur. Bölgenin değişmeyen coğrafyası, iklimi, aşiret yapısı ve iktisadi kültürleri günümüzden geriye doğru yapabileceğimiz çıkarımları mümkün kılmıştır. Urartu iskânı krali ve kırsal olarak ayrıldığı gibi her iki biçimin de mezarlık alanları değerlendirme kapsamında tutulmuştur. İskâncıların tıpkı yaşadıkları dönemde olduğu gibi öldükten sonra da ikametlerine gösterdikleri özen varsıllıkları ile alakalıdır. Bu bağlamda ele alınan mezar yapıları da krali ve kırsal yerleşmeler kapsamında değerlendirilmeye çalışılmıştır. Son olarak Urartu'nun Van Gölü Havzası'ndaki kentleri ile kırsalının arasındaki denge unsurunu oluşturan etmenlere dikkat çekilmek istenmiş ve bu bağlamda Urartu'nun kent- kırsal ilişkisi ifade edilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Van Lake Basin, which we consider to be the central area of the Urartian Kingdom, incorporates fundamental criteria for defining the realm of the settlement policy. Within the scope of the present dissertation, the identification of such criteria and an examination whether Urartian settlement policy systematically evolved into a state policy are studied. In this regard, the basic components of inhabited Urartu settlements are questioned. After a discussion on the geographic conditions in relation to Urartian settlements, the sociopolitical and socioeconomic statuses of the settlers are attempted to be identified. In this regard, it can be claimed that the first part of the dissertation examines the settlement policy so as to identify the basic settlement components. In part two, the standard architectural applications of the kingdom, and the influences of such applications on the regional culture are studied. Moreover, whether the royal cities, which is mentioned in the second part, coincide with Eastern Anatolian city criteria is examined. By offering a redefinition of the city model for Urartu, sections and functions of a royal city is attempted to be illustrated. In part three, the evaluation of the influence area of the rural settlement criteria on Urartian countryside is supported by ethno-archeological data. In light of the unchanging geography of the region, its climate, economic culture, and tribal structure, it has been possible to make retrospective observations, and deduce certain implications from the present to the past. Urartu settlement is divided in two forms: rural and royal. The cemetery areas of these two forms have been kept within the scope of the current evaluation. The care shown by the settlers for their settlements, as during their lifetime and after their death, can be related to their respective affluence. In this regard, the tomb structures, studied in this dissertation, are evaluated in relation to royal and rural settlement models. In part four, the present study attempts to draw attention to the components which establish a balance between Urartu cities in Van Lake Basin and Urartu countryside, and concordantly seeks to address Urartu's city – rural relationship.
Benzer Tezler
- Urartu Krallığı'nda 'T' biçimli nişler
'T' shaped niches in the Kingdom of Urartian
FATİH KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ArkeolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAFET ÇAVUŞOĞLU
- Urartu mimarisinde malzeme ve teknik
Material and technique in Urartian architecture
RIFAT KUVANÇ
Doktora
Türkçe
2017
ArkeolojiYüzüncü Yıl ÜniversitesiProtohistorya ve Önasya Arkeolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAFET ÇAVUŞOĞLU
- Van müzesinde bulunan Osmanlı dönemi silahları (18. ve 19 yüzyıllar)
The guns in Van museum from Ottoman (18 and 19 centuries)
HACER ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Sanat TarihiYüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. BURHANETTİN GÜNEŞ
- Van Gölü havzası ve kültür çevresinde Post-Urartu dönemi
Post-urartu period in The Van Lake basin and cultural environment
MURAT BAYAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GULAN AYAZ
- Urartu Krallığı'nın Van Gölü Havzası'ndaki tarımsal faaliyetleri ve ürünlerinin depolanması
Storage of agricultural activities and products of the village of Urartian in The Van Lake Basin
ERDAL ÖZGÜNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HANİFİ BİBER