Kültürün mekansal organizasyona etkilerinin mekan dizim yöntemi ile analizi: Laz, Hemşin ve Gürcü kültürü örneği
The analysis of the influence of culture on spatial organization by space syntax method: Example of Laz, Hemsin and Georgian culture
- Tez No: 432192
- Danışmanlar: PROF. DR. DENİZ ÖNDER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bina Araştırma ve Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 234
Özet
İnsan; davranışlarını, alışkanlıklarını, hayatı anlama ve kendini anlatma biçimini yaşadığı konuta doğrudan yansıtmaktadır. Yerel konutlarda da mekânların biçimlenmesine yardımcı olan en önemli etkenlerden biri yaşama kültürüdür. Kullanıcıya özgü yaşamın etkileri konutların şekillenmesinde kendini göstermekte, kültürel farklılıklara bağlı olarak farklı mekânsal organizasyonlar ve konut şemaları ortaya çıkmaktadır. Konut tasarımı; kültürel, fiziksel, sosyal ve daha birçok farklı etkenin birlikteliği ile oluşmaktadır. Bu etkenler arasında, insanın insan ile ve çevre ile olan ilişkilerini içine alan“kültür”en başta gelmekte ve konut formundan, yapım sistemine, malzemeden mekânsal organizasyona kadar geniş bir alanda etkisini göstermektedir. Bu sebeple özellikle yerel konutlardaki mekânsal organizasyon analiz edildiğinde, karşımıza konut kullanıcısının yaşam biçimine, alışkanlıklarına ve değerlerine özgü kültürü çıkmaktadır. Bu bağlamda, yerel konut yerleşimlerinin şekillenmesine yardımcı olan etkenleri belirlemek, yeni tasarımlarda veri olarak kullanmak; fiziksel, sosyal ve kültürel sürdürülebilirliğin sağlanması açısından da oldukça önemlidir. Bu çalışmada; kültürün mekânsal organizasyon üzerinde yarattığı etkinin öneminden yola çıkılarak, Doğu Karadeniz Bölgesi'nde birarada yaşayan üç kültüre (Laz, Hemşin ve Gürcü) özgü yerel konutlar, mekân dizimi yöntemi ile analiz edilmiştir. Birinci bölümde; tezin amacı, kapsamı ve yönteminden bahsedilmiştir. İkinci bölümde; mekânsal organizasyonun kültür ile ilişkisini analiz etmek amacı ile öncelikle kültür kavramı ve kültürel süreçlerden bahsedilmiş, devamında kültürün çevre ile ilişkisi ve davranışın çevre ile ilişkisi üzerinde durulmuştur. Yerel konutlarda mekânsal organizasyonun kültür ile ilişkisi de aynı bölümde araştırılmıştır. Üçüncü bölümde; analiz çalışmasında kullanılan mekân dizimi yönteminin tanımına, yöntemin amacına, uygulama alanlarına ve konut için gerçekleştirilen örneklerine yer verilmiştir. Dördüncü bölümde; Doğu Karadeniz Bölgesi'nin sosyo-kültürel yapısı çerçevesinde, alan çalışmasının yapıldığı Rize/Fındıklı, Rize/Çamlıhemşin ve Artvin/Şavşat ilçelerine bağlı köylerde; Laz, Hemşin ve Gürcü yerleşimlerinin tarihi, dili, yaşam biçimi ve mimarisi incelenmiştir. Yöre mimarisi; araziye yerleşim özellikleri, malzeme ve yapım teknikleri ile plan tipleri ve mekan özellikleri kapsamında araştırılmıştır. Beşinci bölümde; alan çalışması kapsamında üç kültüre özgü toplam 30 yerel konut ve bu konutlara ait toplam 405 mekân ele alınmış, üç kültürde de ortak olan mekânlardan“giriş, mutfak, oturma odası, misafir odası ve yatak odası”mekân dizim analizi ile elde edilen bütünleşme değerlerine göre sıralanmıştır. Ortaya çıkan sonuç, konut kullanıcılarının yöreye özgü yaşama kültürü ile ilişkisi yönünden değerlendirilmiştir. Çalışmada; yüz yüze görüşme, gözlem ve mekân dizimi yöntemleri kullanılarak bulgulara ulaşılmıştır. Altıncı bölümde; teorik araştırma, yöreye özgü kültürel yapı ve mekânsal analiz çalışmalarından elde edilen bulgular biraraya getirilerek elde edilen sonuçlar tartışılmıştır. Aynı bölgede bir arada yaşayan üç farklı kültürün şekillendirdiği ve yaşadığı mekânlar üzerine gerçekleştirilen bu çalışmada; yaşama kültürünün konut mekânlarının biçimlenmesi üzerinde yarattığı benzer ve farklı etkiler ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
Human beings directly reflect their attitudes, habits, self-expressions, and their way of perceiving life to their houses. For vernacular housing, as well, one of the major factors that influence spatial configuration is culture. The impact of user-specific lifestyles reveals itself through the formation of housing. Different spatial organizations and housing schemes appear depend on cultural differences. Housing design consists of the combination of cultural, physical, social and many more factors. Among these factors culture is the beginning because of its relationship with the people and environment. Culture affects to a broad range from construction system and material to housing form and spatial organization. For this reason, when we analyze spatial organization of the vernacular housing, we meet the lifestyle, habits, values and specific culture of user's. In this context, determining the factors that help shape vernacular housing that can be used as paradigms for new designs is essential in terms of physical, social and cultural sustainability. Spatial organization, which is a crucial criterion for comprehending the interrelation between spaces, also provides understanding of cultural identity. In this paper, the impact of cultural difference on spatial configuration is emphasized and vernacular housing in three different cultures (Laz, Hemsin and Gürcü) in close proximity to the Eastern Black Sea region are evaluated using space-syntax method. Within the scope of the research, thirty houses were studied. The spaces designated as“kitchen, sitting room, entrance, guest room and bedrooms”which were common in all three cultures were ranked according to their integration values. The results were evaluated in terms of user relationships with their cultures. In this research, space syntax, observation, and face-to-face interview methods were used to reach the findings. In this study, conducted on the spaces formed and inhabited by people of three different cultures located in the same region, it was determined that the cultures produced both similarities and differences in the spatial configuration of their houses.
Benzer Tezler
- Kırsaldan kente göç ile kent çeperlerinde oluşan konutların mekansal dizim yöntemiyle analizi, Konya örneği
The space syntax analysis of dwellings in city walls originated by migration from rural to urban, case of Konya
BİLGEHAN YILMAZ ÇAKMAK
- Farklılaşan sosyo-ekonomik yapının meydanlardaki kullanıcı tercihi ve meydan tasarımına etkisinin değerlendirilmesine yönelik yöntem önerisi: Bursa örneği
A proposal for the evaluation of the effect of socio-economic structure on the user's choice and urban square design: Bursa case study
GÖKÇE ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN SERDAR KAYA
- Mega etkinlikler ve kentsel mirasları: Birleşmiş Milletler Habitat II deneyimi
Mega events and their urban legacies: The case of United Nations Habitat II conference
DUYGU ÇAYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Şehircilik ve Bölge PlanlamaGazi ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECİBE AYDAN SAT
- The role of local networks in innovation production and knowledge share with university: Çanakkale case study
Yerel ağların yenilik üretimindeki rolleri ve üniversite ile bilge paylaşımı: Çanakkale incelemesi
ELVİN ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2012
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLDEN ERKUT