Mehmed Vehbi Konevi'nin Hafız Divanı Şerhi'nde tasavvufi unsurlar
Sufi elements in Mehmed Vehbī Konevī's commentary on Hāfiz's Dīwān
- Tez No: 443232
- Danışmanlar: PROF. DR. REŞAT ÖNGÖREN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Religion, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 409
Özet
Mehmed Vehbî Konevî'nin Hâfız Dîvânı üzerine yazdığı şerhi konu alan ve eserin tasavvuf literatüründeki yerini tespit ve temellendirme amacıyla hazırlanan bu tez çalışması üç bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın“Tasavvuf Tarihi Açısından Hâfız Dîvânı'nın Algılanış Biçimleri”başlıklı birinci bölümünde, Hâfız'ın öncelikle erken dönem biyografi kaynaklarında, daha sonra Osmanlı edebiyat ve tasavvuf çevrelerinde algılanışı, buna bağlı olarak Dîvânı'nın tasavvufî temalarla irtibatlandırılışı ele alınmıştır.“Osmanlı Dönemi Hâfız Şerhleri ve Mehmed Vehbî Konevî'nin Şerh-i Dîvân-ı Hâfız'ı”başlıklı ikinci bölümde, şerh kavramı hakkındaki mevcut anlayışlara ilişkin genel bir çerçeve verildikten sonra, tespit edilebildiği kadarıyla Hâfız Dîvânı üzerine Osmanlı döneminde kaleme alınan Konevî öncesi şerhler üslup ve muhtevâ yönünden incelenmiş, ardından Konevî ve eseri bu literatür açısından değerlendirilerek şerhin metin yapısı ve kaynakları hakkında bilgiler verilmiştir.“Mehmed Vehbî Konevî Şerhine göre Hâfız Dîvânı'nın Tasavvufî Yapısı”başlıklı üçüncü bölümde ise, önce Hâfız Dîvânı'ndaki ıstılahların tarihî arkaplanını tespit amacıyla tasavvuf-şiir ilişkisine dair bir genel çerçeve sunulmuş, ardından Konevî'nin şerh anlayışı, şerh amacı ve şerh metnindeki temel yaklaşımları değerlendirilmiştir. Üçüncü bölümde son olarak Konevî şerhinin muhtevası, metinde öne çıkan ana temalar örneklendirilerek ele alınmıştır. Bu çalışma ile, Hâfız'ın yaşadığı dönemden itibâren kişiliği ve Dîvânı hakkında oluşan tasavvufî hafıza Osmanlı özelinde değerlendirilmiş olup bir Hâfız şârihi olarak Mehmed Vehbî Konevî'nin şerh tekniği bakımından mevcut birikimi hangi temalar çerçevesinde işlediği tespit edilmiş ve literatürdeki tartışmalı konumuna rağmen Konevî'nin Dîvân'a yaklaşımındaki bütünlük örnekleriyle ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
This thesis study, with a focus on Mehmed Vehbī Konevī's commentary on Hāfiz's Dīwān and intent to assess and substantiate its place within sufi literature, consists of three chapters. In the first chapter entitled“Perception Patterns of Hāfiz's Dīwān from the Perspective of History of Sufism”we tried to show how Hāfiz was perceived, first, in early biographical resources, and secondly within Ottoman literary and sufi milieus, then depending upon that how his Dīwān was related to sufi themes. In the second chapter,“Commentaries on Hāfiz during the Ottoman Era and Mehmed Vehbī Konevī's Commentary on Hāfiz's Dīwān”, after describing a general framework with regard to the existing understandings of the concept of commentary, we examined as many commentaries as we could identify on Hāfiz's Dīwān written before Konevī's time during the Ottoman Era in terms of their styles and content, and later evaluated Konevī and his work in terms of this literature and gave information about its textual structure and resources. In the third chapter named“Sūfī Structure of Hāfiz's Dīwān according to Mehmed Vehbī Konevī's Commentary”, first, a framework for relationship of Sufism with poetry was presented in order to assess historical background of the terminology in Hāfiz's Dīwān. Then, we evaluated Konevī's understanding of commentary, purpose of commentary and basic approaches in the text of commentary. Finally, in the third chapter, the content of Konevī's commentary was reviewed by exemplifying the central themes that predominate in the text. With this study, the sufi knowledge accumulated about Hāfiz and his Dīwān since Hāfiz's period was analyzed in the context of Ottomans. We appraised the framework of themes within which Mehmed Vehbī Konevī, as a commentator of Hāfiz, used the existing accumulated knowledge with respect to commentary technique. In addition, we revealed the integrity of Konevī's approach to Dīwān with all the examples in spite of his debated place within the literature.
Benzer Tezler
- Mehmed Vehbi Konevi Divan-ı Hafız Şerhi 1. cilt ilk 50 gazel (Metin-inceleme)
Mehmed Vehbi Konevi Divan-ı Hafız Şerhi 1. skin first 50 gazel (Text-analysis)
NUR FIRINCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHİTTİN TURAN
- Hâfız-ı Şîrâzî'nin bazı gazellerine şerh tekniği açısından Sûdî ve Konevî'nin yaklaşım tarzları
Approaches of Sudi and Konevi to some Ghazels of Shiraz of Hafez in point of interpretation techniques
MEHMET TAHA AYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ATİLLÂ ŞENTÜRK
- Konyalı Mehmed Vehbi Efendi'nin nübüvvet anlayışı
The concept of prophecy of Mehmed Vehbi Efendi from Konya
HASAN SIRTIKARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞABAN BANAZ
- Mehmed Vehbi Efendi'nin hayatı, eserleri ve tefsirdeki metodu
Başlık çevirisi yok
REMZİ ATEŞYÜREK
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN ATEŞ
- Konyalı Mehmed Vehbi Efendi ve tefsirdeki metodu
Konyali Mehmed Vehbi Efendi and his method on tafsir
İZZETTİN PAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ŞEVKİ SAKA