Sosyal bilgiler eğitiminin doğasına uygun tarih öğretimi
Teaching history in accordance with the nature of social studies education
- Tez No: 446051
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ADNAN ALTUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Sosyal Bilgiler, Tarih Öğretimi, Sosyal Bilgilerin Doğası, Social Studies Education, Teaching History, The Nature of Social Studies
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İlköğretim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Sosyal Bilgiler dersleri eğitim sistemimizde içerik olarak yüz yılı aşkın bir süredir, isim olarak yaklaşık elli yıldır ve disiplinlerarası doğasına uygun olarak da on yılı aşkın bir süredir öğretilmektedir. Bu ders içerisinde sosyal bilim dallarından seçilen içerik pedagojik amaçlarla basitleştirilmekte ve sosyal bilgiler öğretiminin amaçları doğrultusunda genç nesillere öğretilmektedir. Bu süreçte sosyal bilgiler dersinin içeriğini oluşturan sosyal bilim dalları bu alanın doğası gereği çeşitli değişiklikler yaşamaktadır. Bu değişikliklerin neler olabileceğinin ortaya konulması, sosyal bilgilerin doğasına uygun bir öğretimin gerçekleştirilmesi açısından önem taşımaktadır. Bu yüksek lisans tezinde de benzer bir bakış açısından hareketle tarih disiplini ile sınırlı kalmak koşuluyla sosyal bilgilerin doğasına uygun bir öğretimin nasıl olması gerektiği ortaya konulmuştur. Daha kısa bir ifadeyle“Sosyal Bilgiler öğretiminin doğasına uygun bir tarih öğretiminin nasıl olabileceği”sorusuna cevap aranmaya çalışılmıştır. Sosyal Bilgiler eğitiminin doğasına uygun bir tarih öğretiminin nasıl yapılabileceğine ilişkin sosyal bilgiler eğitimcilerinin, sosyal bilgiler öğretmenlerinin, tarih eğitimcilerinin ve tarihçilerin görüşleri üzerinden yapılmış bir durum çalışmasıdır. Araştırmanın çalışma grubunu 2015-2016 yılları arasında Türkiye'nin muhtelif yerlerinde görev yapmakta olan Sosyal Bilgiler Eğitimcileri, Sosyal Bilgiler Öğretmenleri, Tarih Eğitimcileri ve Tarihçiler oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında akademik unvanlarına göre 3 profesör doktor, 15 doçent doktor, 17 yardımcı doçent doktor, 12 araştırma görevlisi, 26 öğretmeninin görüşlerine başvurulmuştur. Nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması ile yürütülen araştırmada, veri toplama aracı olarak standartlaştırılmış açık uçlu görüşme tekniği kullanılmıştır. Çalışmada verilerin analizinde“amaç, içerik, eğitim durumları ve ölçme-değerlendirme”boyutlarının yer aldığı betimsel bir analiz gerçekleştirilmiştir. Ancak“amaç”boyutu içerisinde yeni bir yapı ortaya konulmuştur; bu yapının ortaya konulmasında veri analizi içerik analizine uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda ortaya konulan en önemli bulgu Barr, Barth ve Shermis tarafından ABD'de yapılan bir çalışmada ortaya konulan 'Sosyal Bilgiler Öğretiminin Temel Yaklaşımları' olan“Vatandaşlık Aktarımı Olarak Sosyal Bilgiler Öğretimi, Sosyal Bilimler Olarak Sosyal Bilgiler Öğretimi ve Yansıtıcı İnceleme Alanı Olarak Sosyal Bilgiler Öğretimi”yapısına benzer bir örüntünün ortaya çıkmış olmasıdır. Bu çalışmada da Sosyal Bilgilerin doğasına uygun tarih öğretiminin boyutları olarak görülebilecek şu temalar ortaya çıkmıştır:“Geçmiş-Bugün-Gelecek Algısı Olarak Tarih Öğretimi, Kültürün Aktarımı Olarak Tarih Öğretimi, Bilgi Aktarımı Olarak Tarih Öğretimi, Tarih Okuryazarlığı Olarak Tarih Öğretimi, Resmi Tarih Anlayışı Olarak Tarih Öğretimi, Tarih Bilinci Olarak Tarih Öğretimi, Pedagojik Bir Araç Olarak Tarih Öğretimi, Vatandaşlık Eğitimi Olarak Tarih Öğretimi, Disiplinlerarası Bakış Olarak Tarih Öğretimi.”Çalışmanın ikinci boyutunda sosyal bilgiler öğretiminde tarih öğretiminin içeriğine dair çeşitli kişiler, olaylar, mekânlar, dönemler ve temalar vurgulanmıştır. Fakat burada ortaya çıkan en önemli sonuç sosyal bilgiler derslerine tarih içeriğinin nelerden oluşması gerektiği değil bu içeriğin nasıl düzenlemesi gerektiğine yapılan vurgudur. Bu vurgulamalara detaylı bakıldığında; içeriğin yerelden/özelden genele, kronolojik, Türk tarihi merkezli, detaya girmeyen-yüzeysel, disiplinlerarası, beceri ve değere dayanan, genelden özele, tematik ve bütüncül bir yapıda düzenlemesi düşünceleri dile getirilmiştir. Sosyal Bilgiler derslerinde tarih öğretiminin eğitim durumlarının öncelikle özel öğretim yöntem ve tekniklerinin ve özel öğretim materyallerinin vurgulanması dikkat çekmektedir. Sosyal bilgiler doğası vurgulanırken tarih eğitiminin çağdaş yaklaşımlarının da yoğun olarak vurgulanması olumlu bir durum olarak değerlendirilmektedir. Diğer bir önemli sonuç da tek bir öğretim yöntem, teknik veya materyaline odaklanmak ziyade farklı yaklaşımları kullanmadan, yani çeşitlilikten söz edilmesidir. Çalışmanın son boyutu olan ölçme ve değerlendirme boyutunda ise geleneksel yaklaşımlarından çok süreç değerlendirme, performans değerlendirme, kanıta dayalı tarih soruları, proje görevleri, öğrenci ürün dosyası (portfolyo), gözlem ve görüşme, kavram haritası, araştırma ödevleri, dereceli puanlama anahtarı (rubrik), akran değerlendirme ve öz-değerlendirme gibi yenilikçi yaklaşımlardan söz edilmesi olumlu olarak görülebilir.
Özet (Çeviri)
Social studies courses have been taught in our education system as a content over 100 years, as a name 50 years and in accordance with nature of multi-disciplinary over 10 years. In this course, the content is chosen through various branches of social science and combine into pedagocic purposes, and this course is taught to young generations with the aims of social studies objectives. In this process, the social studies branches that construct social studies course content has experiences various changes by its nature. Putting forward these changes is crucial to realize the teaching that is appropriate for the nature of social sciences. In this MA thesis, from the same point of view, it is worked out how to be a good teaching sutiable to social sciences, limited to history discipline. To sum up, it has been seeking an answer how to teach history in accordance with social studies teaching. This thesis is a case study that is done through getting opinions from social studies teachers, educators of history and historicians about how to make a good teaching history in accordance with social studies. The study group consist of social studies educators, social studies teachers, historicians, history educators working different places betwwen 2015-2016 year. It is aked for the views of 3 proffesors, 15 Asst Prof, 12 research Asst, 26 teachers. In this study implemented through qualitative research methods with case study, is used standardized open-close technique to gather data. In this study, the analysis of data is carried out taking place dimensions of objective, content, education background, and testing-evaluation in a desciptive manner. There is a new structure. In this new structure, the data analysis is done in accordance with content anaylsis. The most important finding at the end of the study is the pattern that is put forward in a study done by Barr, Borth, and Shermis in USA. This study is the basic fundamental approaches of social studies-as a transfer of citizenship social studies education, teaching social studies as a social sciences, and teaching social as a reflective research field. In this study, these themes come out that can be seen dimensions of teaching history in accordance with social science nature. These themes are: Teaching history that is perceived as past,present, future ; teaching history as transfer of culture ; teaching history as knowledge transfer; teaching history as literacy of history; teaching history as conscious of history, teaching history as a pedagogic tool, teaching history of citizenship education ; teachin history as a view of multi-disciplinary. In the second dimension of the study, various people, events, places,periods and themes is expressed in accordance with social studies teaching content. The most remerkable finding is the emphasis not only the need of what the history content is consisted to social studies but also how to arrange the content. when viewing these emphasis in detail, it is mentioned that the content should be arranged local/common, chronological, Turkish history centered, superficial ( not in detail) , based upon skill and value, thematic and holistic. In the social studies courses, it is important to put more emphasis on especially the education background, special teaching methods and techniques and special teaching materials. When putting emphasis on social studies, it is thought to be positive situation on laying emphasis on modern approaches of history teaching. Another outstanding result is that instead of focusing sole teaching methods, technique or material, mentioning about different approaches and diversities. In testing and evaluation that is the last phase of the study, it can be said positive for being used innovative approaches instead of traditional approaches. These new approaches are process-based evaluation, performance evaluation, proof-based history questions, project works, portfolios, observation and interview, mind map, research homeworks, rubrics, peer evaluation, self-evaluation.
Benzer Tezler
- II. Meşrutiyet Dönemi vatandaşlık eğitimi tartışmaları: Tedrîsat mecmûası üzerine bir inceleme (değerler, semboller, kahramanlar)
Second Constitutional Monarchy period's citizenship education discussions: A review on Tedrîsat mecmûasi (values, symbols, heroes)
EMRE İĞNECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KEREM ÇOLAK
- Türkiye Cumhuriyeti ve Mısır Arap Cumhuriyeti sosyal bilgiler öğretim programı ve ders kitaplarının karşılaştırılması
Comparison of social studies curriculums and textbooks of Republic of Turkey and Egypt Arab
AHMED EMİN OSMANOĞLU
Doktora
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL ÖZTÜRK
- Sosyal bilgiler derslerinde yerel tarihi mekân Göbeklitepe'nin kültürel miras eğitiminde kullanımı
The use of local historical space Göbeklitepe in cultural heritage education in social studies lessons
MEKİYE YOLAÇAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimSinop ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KİBAR AKTIN
- 2018 tarihli sosyal bilgiler öğretim programı ve 4-7. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarında ekonomi okuryazarlığı
2018 social science curriculum and economic literacy in 4-7. grade social sciences student books
SEVGİ TUFAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVGİ COŞKUN KESKİN
- Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının teknoloji okuryazarlığı düzeylerinin ve teknoloji ile bütünleştirilmiş sosyal bilgiler öğretimine yönelik görüşlerinin belirlenmesi
Determination of the technological literacy levels of pre-service teachers of social studies and their views on technology integrated social studies
EMİNE ÖZLEM YİĞİT