Geri Dön

Okul öncesi dönemdeki çocuklarda bakış açısı alma becerileri, duygu düzenleme ve ahlak gelişiminin davranış sorunları ile ilişkisi

The relationship between preschoolers' perspective-taking skills, emotion regulation, moral development, and problem behaviors

  1. Tez No: 449551
  2. Yazar: SEMA EREL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FERHUNDE ÖKTEM
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2016
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 150

Özet

Bu çalışmanın amacı okul öncesi dönemdeki çocukların bilişsel ve duygusal bakış açısı alma becerileri ile içselleştirme ve dışsallaştırma davranışları arasındaki ilişkide duygu düzenleme ve ahlaksal yargılamaların aracı rolünü incelemektir. Buna ek olarak, belirtilen değişkenlerin çocukların yaşı, cinsiyeti ve sosyoekonomik düzeye göre farklılaşıp farklılaşmadığı ele alınmıştır. 4-6 yaş aralığındaki 123 çocuğun ve ebeveynlerinin katıldığı bu çalışmada sosyoekonomik düzey annelerin eğitim durumuna göre düşük, orta ve yüksek olmak üzere üç alt grupta incelenmiştir. Çocuk uygulamalarında, bilişsel bakış açısı alma becerileri için Dağ Testi, Sally-Anne (1-2) ve Dondurmacı Görevleri; duygusal bakış açısı alma becerileri için Denham Duygu Anlama Görevi ve çocukların ahlak gelişimleri için araştırmacılar tarafından yazılan ahlaki ikilemler kullanılmıştır. Çocukların duygu düzenleme becerileri Duygu Düzenleme Ölçeği (DDÖ), ruhsal sorunları ise Hacettepe Ruhsal Uyum Ölçeği (HRUÖ) ile ebeveynler tarafından değerlendirilmiştir. Çalışmanın amaçlarını test etmek için varyans ve regresyon analizleri yapılmıştır. Bulgulara bakıldığında, çocukların bilişsel ve duygusal bakış açısı alma becerileri ve ahlaksal yargılamalarının yaş, cinsiyet ve sosyoekonomik düzeye göre anlamlı olarak değiştiği görülmüştür. Duygu düzenleme becerileri ve içselleştirme sorunları ise yalnızca sosyoekonomik düzeye göre farklılaşmaktadır. Demografik değişkenlere ilişkin bulgulara ek olarak, çocukların bilişsel ve duygusal bakış açısı alma becerilerinin onların ahlaksal ihlallerin altında yatan niyeti fark etmelerini olumlu yönde yordadığı bulunmuştur. Buna ek olarak, duygusal bakış açısı alma becerileri içselleştirme sorunlarını ters yönde yordamaktadır. Çocukların duygu düzenleme becerilerinin de onların hem içselleştirme hem de dışsallaştırma sorunlarını ters yönde yordadığı görülmektedir. Son olarak, bilişsel ve duygusal bakış açısı alma becerilerinin içselleştirme ve dışsallaştırma sorunları ile arasındaki ilişkide duygu düzenleme ve ahlaksal yargılamanın aracı rolü aracılık analizine ilişkin ölçütler karşılanmadığından test edilememiştir. Çalışmanın bulguları alanyazın ışığında tartışılmıştır.

Özet (Çeviri)

This study aimed to investigate the mediator role of emotion regulation and moral judgments in the relationship between cognitive and affective perspective-taking skills of children and their internalizing-externalizing problems. In addition, whether children show differences in these variables according to their age, gender and socioeconomic status was examined. This study consisted of 123 children aged between 4 and 6, and their parents. Considering socioeconomic status, there were three groups (low, middle and high) which was determined based on maternal education level. In the current study, Mountain Task, Sally-Anne Tasks (1-2), and Ice-Cream Task were used in order to measure children's theory of mind skills. Children's affective perspective-taking skills were assessed via Denham Emotion Understanding Task. In addition, children's moral development was examined with moral dilemmas written by researchers. Considering parent forms, Emotion Regulation Checklist (ERC) and Hacettepe Psychological Adaptation Scale were used in order to assess children's emotion regulation and problem behaviors, respectively. In order to examine aims of the study, variance and regression analysis were conducted. Findings indicated that children's cognitive and affective perspective-taking and moral judgments show differences according to age, gender and socioeconomic status, whereas emotion regulation skills and internalizing problems differ only in relation to socioeconomic status. In addition to findings about demographic variables, children's cognitive and affective perspective-taking skills positively predicted their awareness about the intention of moral transgressions. Moreover, affective perspective-taking skills negatively predicted internalizing problems. Also, emotion regulation negatively predicted internalizing and externalizing problems of children, too. Lastly, the mediator role of emotion regulation and moral judgments in the relationship between cognitive and affective perspective-taking skills of children and their internalizing-externalizing problems were not analyzed because criterion of mediator analysis did not meet. Results of the study were discussed in the light of the literature.

Benzer Tezler

  1. Maternal discourse styles in the storytelling and reminiscing contexts in relation to preschoolers' perspective-taking abilities

    Hikaye anlatımı ve anı konuşması bağlamlarında annelerin anlatı stilleri ve okul öncesi dönemdeki çocukların bakış açısı alma becerileri ile ilişkisi

    ELİF BÜRÜMLÜ KISA

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Psikolojiİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HANDE ILGAZ

  2. Bakış açısı alma becerilerinin 60-72 aylık okul öncesi çocuklarının davranışlarını yordama güçlerinin incelenmesi

    Examining the predictive powers of perspective taking skills in the behavior of the 60-72 months old preschool children

    SEMA KARANFİLCİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimAkdeniz Üniversitesi

    Temel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HALE KOÇER

  3. Okul öncesi dönem çocuklarının bakış açısı alma becerileri ile dil becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi

    The relation between perspective taking skills and language ability in preschoolers

    MELTEM EMEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Eğitim ve ÖğretimÇukurova Üniversitesi

    Okul Öncesi Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DURMUŞ ASLAN

  4. Çocukların empatik bakış açısı alma becerisinin akran kabulü ve öğretmenleri ile olan iletişimleri üzerindeki etkilerinin incelenmesi

    Investigation of the effects of children's empathic perspective on peer acceptance and communication with teachers

    MERVE YALÇIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimEge Üniversitesi

    Temel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ŞAKİRE OCAK KARABAY

  5. Okul öncesi dönemdeki özel gereksinimli çocuklarda baba katılımı ile anne bekçiliğinin ilişkisi

    The relationship of father involvement and maternal gatekeeping for children wıth special needs in preschool

    BETÜL KIRAÇCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimAnkara Üniversitesi

    Özel Eğitim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HATİCE BAKKALOĞLU