Geri Dön

Osmanlı ordusunda zorunlu askerlik ve aşiretler: Doğu ve Güneydoğu Anadolu örneği (1843-1880)

Conscription and tribes in the Ottoman empire: Cases of Eastern and Southeastern Anatolia (1843-1880)

  1. Tez No: 451557
  2. Yazar: TİMUR KUMBAR
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLTEKİN YILDIZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Tarih, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2016
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 130

Özet

II. Mahmud'dan itibaren merkezîleşme eğiliminin gözlemlendiği geç dönem Osmanlı devlet-toplum ilişkilerinde belirleyici faktörlerden olan zorunlu askerlik, memleketin çeşitli yerlerinde halkın farklı tepkileriyle karşılandı. Kimi yerlerde sıkıntısızca asker temin edebilen devlet, merkezî otoritenin ulaşmakta zorlandığı coğrafyalarda dirençle karşılaştı. Bölgesel orduların kurulduğu 1843 ile 93 Harbi'nin etkilerinin devam ettiği 1880 yılları arasında Anadolu'nun doğu ve güneydoğusundaki aşiretlerin zorunlu askerlik hizmetinde bulunmaya karşı gösterdikleri direncin birden fazla sebebi vardı. Dağlarda hâkim olan göçebe yaşam ve bunun doğurduğu aşiret asabiyesinin modern devlet otoritesiyle çatışması kaçınılmazdı. Modernleşmeye zorlanan devlet, aşiretlilerle doğrudan muhatap olmak ve özneleştirdiği bu insanları kolayca devlet dişlilerinin arasına almak istiyordu. Buna karşılık, reislerin otoritelerini yitirmek istememesinin yanında lidere itaat eden aşiretliler de başlarında koruyucu olarak gördükleri ağalarının varlığının devamını istediler. Devlet otoritesinden bağımsız yaşamak, gençlik çağında ifa edilen ve geri dönme ihtimali az olan askerlik hizmetinden daha makul görüldü. Merkez, direnci kırmak için iskân ve sürgünün yanında aşiret liderlerinin taltif edilip maaşa bağlanması ve şeyhlerin aracı olarak kullanımından sonra çaresiz kaldığında asker sevk etmek zorunda kaldı. Mirlerin otoriteleri kırıldı fakat onlardan boşalan alan bu sefer şeyhler tarafından dolduruldu. Devlet de bölge insanını bu şeyhlerin nüfuzundan faydalanarak kullanma yoluna giderek asker toplama maliyetlerini azaltmanın yanında aşiretlerle arasındaki mesafenin de kapanmasını amaçladı.

Özet (Çeviri)

Conscription, the determinants of state-subject relationship in the late Ottoman period when centralization tendency became observable Sultan Mahmud II onwards, got different reactions from society. While the state encountered resistence in the regions where the central authority was not so effective. Between 1843 and 1880, Eastern and Southeastern Anatolian tribes showed resistance with several reasons. The state which was forced to modernization aimed to establish direct communication with people, subjectify them and to bring them under state control. In response to this, while tribe leaders did not want to lose their authorities, tribe members who saw these leaders as protectors wanted them to maintain their presences. In order to break the resistance, central authority put tribe leaders on payrolls and used religious leaders as a means to persuation. When these strategies yielded no result, it resorted to military means and followed resettelement and exile policies. That the state broke tribe leaders' authorities led to authority vacuum which was filled by religious leaders. The state, in turn, desired to benefit from religious leaders' prestige in order not only to decrease recruitment cost but also to keep its relationships with the tribes close.

Benzer Tezler

  1. Osmanlı ordusunda küçük zabitlik (Astsubaylık) (1880 - 1914)

    Petty officers in the Ottoman army (Noncommissioned officers)(1880 - 1914)

    NURİ KALKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Tarihİstanbul Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÜLTEKİN YILDIZ

  2. Osmanlı kara ordusunda yeniden yapılanma ve sosyo-politik etkileri (1826-1839)

    The reconstruction of Ottoman army and its socio-political effects (1826-1839)

    GÜLTEKİN YILDIZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    TarihMarmara Üniversitesi

    Tarih Bölümü

    PROF. DR. MÜCTEBA İLGÜREL

  3. Tanzimat'ın ilanından Kırım Savaşı'na kadar Osmanlı kara ordusunda yeniden yapılanma (1839-1853)

    Restructing in Ottoman army from announcement of tanzimat to Crimean war (1839-1853)

    ALPER TUNGA HIDIR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATMA ÜREKLİ

  4. Tanzimat Döneminde Osmanlı kara ordusunda yapılanma (1839-1876)

    Organizational transformation in the Ottoman army in the era of reforms (Tanzimat) 1839-1876

    AYTEN CAN TUNALI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    TarihAnkara Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSA ÇADIRCI

  5. Vehip Paşa (Kaçı)'nın hayatı ve askeri faaliyetleri

    The life and the military activities of Vehip Pasha (Kaçı)

    YÜKSEL NİZAMOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Biyografiİstanbul Üniversitesi

    Tarih Bölümü

    DOÇ. DR. HALİL BAL