Basra ve Küfe ekolleri çerçevesinde taaccüb üslubu
Exclamation rhetoric between Basraian's and Kofian's schools a contrastive study
- Tez No: 453183
- Danışmanlar: PROF. DR. NEJDET GÜRKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
Taaccüb üslubu günlük hayatımızda kullanılan ve tedavülde olan üsluplardandır. Bu üslup Semaî sigada kullanıldığı gibi Kıyasî sigada da kullanılabilir. Bizim hoşumuza giden ve hayret ettiğimiz bir şeyi gördüğümüz zaman kullandığımız سثحان لله dememiz Semaî Teaaccüb için örnektir. Kıyasi Taaccübe gelince sadece gramercilerin kuralına özel bir kullanımdır ما أجمل فلانا .dememiz gibi. Yukarıda geçen iki örneğe baktığımızda da her iki olay da olağan dışı ve görülmemiş bir şekilde meydana gelmiş bir şeye şaşırmayı gösterir. Taaccübün bütün tanımları sadece iki anlam taşır. Birincisi olumludur. Şöyle demek gibi : ما أحسنك“ Sen ne iyi, ne güzel birisin”yani onun güzelliğine taaccüb etmek, şaşırmak ; ikincisi ise olumsuz taaccübtür. Şöyle demek gibi“ فلان معجة تنفسه :Filan kimse kendini beğenmişin tekidir.”denildiğinde, dilde birisinin kibirli olduğu anlatılmak istenir. Istılah anlamına gelince taaccüb, sebebi bilinmeyen bir işe içten gelen bir tepkiyle ve heyecanla karşılık vermedir. Yani alışılmışın dışına çıkmaktır. Çünkü eğer sebebi anlaşılmış olsaydı ona şaşırılmazdı. Bu yüzden şöyle denilmiştir:“Sebep anlaşılınca şaşkınlık ortadan kalkar .”Bu üsluplardan her birinin kendine özgü şartları ve belirli metodu vardır. Bu sebeple araştırmamızda taaccüb sigasına gelen fiillere kıyas yapılmasını sağlayan şartları tespit etmeye çalıştık. Kıyasi taaccübün ما أفعله و أفعل ته şeklinde iki sigası bulunmaktadır. Semaî taaccüb sigaları ise, cümlenin siyakından anlaşılmaktadır. Örneğin bir şeye şaşırıldığında“Subhanellah”denilmesi gibi. Çalışmada özellikle semaî taaccüb sigalarını ele aldım. Çünkü bu tür taaccüb, diğerlerine kıyasla -detayı daha sonra gelecek- daha çok kullanılmaktadır. Çalışmada modern nahiv bilginlerinin söz konusu iki kıyasi siga hakkındaki görüşleri ile ( ما أعظم لله وما أقدرلله ) gibi ifadelere dair tartışmalara da yer verdim. Bunun yanı sıra Basra ve Kufe dil ekollerinin taaccüb sigası hakkındaki görüşleri ve bu konuda cereyan eden tartışmalara değindim. Ayrıca ما harfinin isim mi fiil mi olduğu ve taaccüb أفعَلَ taaccübün fiil mi yoksa isim mi olduğu ve taaccüb sigasının ardından gelen ismin mansub olması konusundaki tartışmaları, ب harfi cerrinden sonra gelen ismin mecrur olacağı ve siyah – beyaz gibi sıfatlardan taaccüb sigasının yapılamayacağı gibi hususlar üzerinde durdum.
Özet (Çeviri)
The exclamation style : it is from the familiar styles in our life ,whether, by using listening (auditory) styles such as:“ سثحان لله ”,when we see some thing show our surprise and admiration in it or by using standard styles which is yield to grammarian rules ,such as our say:“ ”ما أجمل فلان Albeit, we make a review for former example (epitome), we find the exclamation concept refers to pointed out mysteriousness and surprising for something happen and thing was out of habit or uncommon, all the exclamation definitions it has just two meaning; the first one: positive; such as:“ ما أحسنك ”,this mean : exclamation of it for his better , as for the second : negative ;such as :“ فلان معجة تنفسه ”this mean : when the person overbearing ,overweening this is linguistically ,as for the Idiom: it is emotion in self, when feeling in order unaware caused , this mean :out of uncommon ( ordinary) , because if reason knowing you not be surprised of it , therefore we saying“ :”إذا عرف السثة تطل العجة For each style requirements (conditions) differ from other , determine its track therefore , I prove in my search the requirements ( conditions) which is the scale (gauge) for the exclamation style verb , which is one of exclamation sentence elements , inside the tow standard formula“ ما افعله ”and“ افعل ته ”, these are standard formula , on other formula , such as :“ ”ما أجمل السماء و أجمل تزيد These two example clarify easiness to knowing the requirement (condition)“ ”افعل of exclamation with standard formula exclusively , which grammarian define it , As for the second formula“listening style”which is understanding from the context of the speech as you say when you surprised“ سثحان لله ”you use this phrase because it is more phrase refer to exclamation from others, which are metioned it later , what are the opinion of speackers about two standard formula , about“ افعل ”and“ أفعل ”and verbalism“ما أعظم لله و ما اقدر لله ”Narrative all differences between to school about exclamation style and all things that has related to it whether the difference about“ ما ”“ ro ”rettel“ ro ”eman“ sti erehw morf أفعل ”exclamation if its“verb”or“name”? The difference about the“ ”الاسم المنصوب which is coming after“ ما التعجثية ”and the rule of“perposition-b”and the controversy about bermissible or forbidden from whiteness and blackness.
Benzer Tezler
- Ez-zebîdî'nin İ'tilâfu'n-Nusra adlı eseri çerçevesinde Basra ve Kûfe ekolleri arasındaki nahiv tartışmaları
Speech critics between Basra and Qufa echoles within the framework of İ'tilâfu'n-Nusra of Ez-Zebîdî
MAHFUZ GEYLANİ
Doktora
Arapça
2018
DilbilimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAMAZAN DEMİR
- İbn 'Ufsür el-İşbîlî ve el-Muḳarrib adlı eserinin incelenmesi
Ibn Usfur el-Işbili and his work al-Muḳarrib
HAMİT BİNAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinBingöl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED ÇETKİN
- Basra ve Kûfe ekolleri arasındaki dil ihtilaflarının et-Taberî'nin tefsirine yansıması
The reflection of linguistic controversies which between schools of Basra and Kufa to the tafsir of Tabari
SALİH ÇAÇAN
- Basra ve Kûfe ekollerine göre fiil-i muzariyi nasb eden edatlardaki ihtilaflar
The disputes in the prepositions transforming the verbs in the muzarri conjugations into the nasb cases according to Basra and Kufah schools
ÜLKÜ AĞGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DilbilimAtatürk ÜniversitesiArap Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURULLAH YILMAZ
- Basra ve Kûfe nahiv ekolleri arasındaki ihtilaflar: Mansûbat örneğinde
Conflicts between Basra and Kufa nahiv schools: In the example of mansubat
HAKAN TURĞUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinUşak ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RAMAZAN ŞAHİN