Investigation of spatial and historical variation of air pollution in industrial regions using PAHs and PCBs in tree components, soil and air
Ağaç bileşenlerinde, toprak ve havada PAH'lar ve PCB'ler yardımıyla endüstriyel bölgelerdeki hava kirliliğinin mekansal ve tarihsel değişiminin incelenmesi
- Tez No: 455590
- Danışmanlar: PROF. DR. TOLGA ELBİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çevre Bilimleri ve Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 226
Özet
Türkiye'deki önemli sanayi bölgelerinden olan İskenderun ve Aliağa'da 27 farklı noktadan (sanayi ve kontrol noktaları) toplanan çam ağacı örneklerinin ibre, dal, kabuk ve yıllık halkalarında bulunan polisiklik aromatik hidrokarbonların (PAH'lar) ve poliklorlu bifenillerin (PCB'ler) konsantrasyonları ölçülmüştür. Aynı noktalardan toprak, ölü örtü ve dış hava örnekleri de alınarak toprak-ölü örtü-ağaç bileşeni-hava arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Kirletici konsantrasyonları kaynaklardan uzaklaştıkça azalmış, en düşük değerler bu bölgelerden uzak kontrol noktalarında ölçülmüştür. Kalıcı organik kirleticilerin yerel dağılımı bölgelerdeki önemli kirletici kaynakların demir-çelik tesisleri, petrol rafinerisi, gemi-söküm faaliyetleri ve petrokimya tesisleri olduğunu göstermektedir. Dış hava ile toprak, ölü örtü ve ağaç bileşenleri arasında önemli korelasyonların bulunması bu ortamlar arasında etkileşim olduğunu belirtmektedir. Yıllık halkalardaki kalıcı organik kirleticilerin (KOK'lar) konsantrasyonları endüstrileşmeye paralel olarak iki örnekleme bölgesinde de zamanla artış göstermiştir. Bu bulgular, bir bölge atmosferinde bulunan KOK'ların tarihsel gelişimi incelenirken ağaç halkalarının, yerel dağılımı incelenirken ise ağaç bileşenleri (ibre, dal, kabuk), ölü örtü ve toprağın kullanılabileceğini göstermektedir. Dış havadaki KOK'ların konsantrasyonları bir ağaç kabuğu-hava faz dağılım modeli kullanılarak da hesaplanmıştır. Modellenen-ölçülen KOK konsantrasyon oranları bir çok bileşik için 1,0'e yakın bulunmuştur. Bu durum ağaç kabuğunda ölçülen KOK konsantrasyon miktarının havada ölçülen KOK konsantrasyon miktarını tahmin etmek için kullanılabileceğini göstermiştir. Yapılan envanterleme çalışması sonuçlarına göre ağaç bileşenleri içerisinde en fazla birikimin sırasıyla yıllık halka ve ibrelerde olduğu görülmüştür. Envanterleme sonuçları ağaç, toprak ve ölü örtü dâhil olmak üzere genel olarak incelendiğinde en yüksek birikim miktarları İskenderun'da sırasıyla toprak, ağaç ve ölü örtüye aittir. Aliağa'da ise, PAH'lar en fazla ağaçlarda, PCB'ler ise toprakta birikmiştir. Bu durum ise bir bölgede toprağın yanı sıra bitkilerin de önemli miktarda KOK biriktirme özelliğine sahip olduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Several persistent organic pollutants (POPs) like polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) and polychlorinated biphenyls (PCBs) were measured in needle, branch, bark, and stem samples in pine tree species collected from 27 different sites (industrial and background sites) in Aliaga and Iskenderun that are the major industrial areas in Turkey. Soil, litter, and ambient air samples were also collected to investigate the relationships between the air and soil, litter, and tree components. Concentrations decreased with distance from the major sources and the lowest ones were measured at background sites. The spatial distribution of POPs indicated that the major sources in the regions are the iron-steel plants, ship-breaking, petrochemical plants and the petroleum refinery. Correlations of ambient air levels to those measured in soil, litter, and tree components were significant showing that POPs are exchanged between atmosphere and these compartments. Historical variations of all POP concentrations indicated an increasing trend with time in parallel to industrialization. These results indicated that tree components (needle, bark, branch), litter and soil could be used to determine the spatial variations while tree rings could be used to investigate the historical trends of atmospheric POPs in a region. Ambient air POP concentrations were also estimated using a bark-air partitioning model. The modeled-observed ratios were close to 1.0 for several compounds and the results showed that the atmospheric POP concentrations could be estimated from the bark measurements. Generally, the highest POP quantities were accumulated in the stem followed by needles according to the inventory study results. Overall, the highest POP quantities were accumulated in soil followed by trees and litter in Iskenderun while the highest POP amounts were stored in soil for PCBs and in trees for PAHs in Aliaga. It is showing that vegetation is an important reservoir accumulating the POPs in addition to soil in a region.
Benzer Tezler
- İkinci konutların tasarımında geleneksel Türk evi tasarım ilkelerinin kullanılması
Using the design principles of the traditional Turkish house in second house planning
RANA KUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. S. METE ÜNÜGÜR
- Başlıca iklim parametrelerinin bitki su tüketimine etkilerinin uzaktan algılama yöntemleri ile araştırılması
Investigation of effects of major climate parameters on crop water consumption using remote sensing methods
ORKAN ÖZCAN
Doktora
Türkçe
2014
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİleri Teknolojiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEBİYE MUSAOĞLU
PROF. DR. CANKUT ÖRMECİ
- Trakya bölgesi bağ alanlarının uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri teknikleri ile incelenmesi
Investigation of the Trakya (Thrace) region vineyard areas by using remote sensing and geographic information systems
EMRE ÖZELKAN
Doktora
Türkçe
2014
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik Üniversitesiİletişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CANKUT ÖRMECİ
DOÇ. DR. ELİF SERTEL
- Topoğrafik çekim etkisinin hesaplanmasında düzlemsel ve küresel yaklaşımların karşılaştırılması ve bölgesel geoit modellemede irdelenmesi
Comparison of planar and spherical approaches for the calculation of topographic gravitational effect and investigation in regional geoid modeling
MUHAMMED RAŞİT ÇEVİKALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİHTER EROL
- Turgut Cansever ve Henri Lefebvre'in mekan felsefeleri üzerine sorgulama: Yaşanan mimari ve yaşanan mekan
Questioning on the spatial philosophies of Turgut Cansever and Henri Lefebvre: Lived architecture and lived space
NURNİSA TÜRKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SENEM KAYMAZ KOCA