Evli bireylerin erken dönem uyumsuz şemaları, ilişkilerde bilişsel çarpıtmaları ve yüklemelerinin evlilik uyumunu yordaması
Predictive role of early maladaptive schemas, cognitive distortions in relationships and attributions of married individuals on marital adjustment
- Tez No: 456552
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞAHİN KESİCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Evlilik Uyumu, Erken Dönem Uyumsuz Şemalar, İlişkilerde Bilişsel Çarpıtmalar, İlişkilerde Yüklemeler, Marital Adjustment, Early Maladaptive Schemas, Interpersonal Cognitive Distortions, Attributions in Relationships
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 156
Özet
Bu araştırmanın amacı evlilik uyumunu erken dönem uyumsuz şemalar, ilişkilerde bilişsel çarpıtmalar ve ilişkilerde yüklemeler bağlamında incelemektir. Araştırmanın örneklemi 386 evli bireyden (183 erkek, 203 kadın) oluşmaktadır. Veriler Evlilik Uyumu Ölçeği, Young Şema Ölçeği Kısa Form-3, İlişkilerde Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği, İlişkilerde Yüklemeler Ölçeği ve araştırmacı tarafından hazırlanan bir Demografik Bilgi Formu ile toplanmış, pearson korelasyon analizi ve çoklu regresyon analizi stepwise yöntemi ile incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; evlilik uyumunun anlaşma ve ilişki tarzı alt boyutları ile şema ölçeğinin duygusal yoksunluk, başarısızlık, karamsarlık, sosyal izolasyon, duyguları bastırma, içiçelik, haklılık, kendini feda, terkedilme, kusurluluk ve dayanıksızlık alt boyutlarının anlamlı olarak ilişkili olduğu bulunmuştur. Şema ölçeğinin cezalandırıcılık alt boyutu, evlilik uyumunun her iki alt boyutu ile anlamlı düzeyde ilişkili bulunmazken, şema ölçeğinin onay arayıcılık alt boyutu ile evlilik uyumu ölçeğinin yalnızca ilişki tarzı alt boyutu arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Evlilik uyumunun her iki alt boyutu ile ilişkilerde bilişsel çarpıtmalar ölçeğinin yalnızca yakınlıktan kaçınma alt boyutu anlamlı düzeyde ilişkili bulunurken, ilişkilerde yüklemeler ölçeğinin bütün alt boyutları evlilik uyumunun hem anlaşma hem de ilişki tarzı alt boyutları ile anlamlı düzeyde ilişkili bulunmuştur. Regresyon analizleri sonucunda güdü, sosyal izolasyon, cezalandırıcılık ve zihin okuma alt boyutları, evlilik uyumunun anlaşma alt boyutunun önemli bir yordayıcısı olarak bulunmuştur. Güdü, duygusal yoksunluk, cezalandırıcılık ve niyet alt boyutları ise evlilik uyumunun ilişki tarzı alt boyutunun önemli bir yordayıcısı olarak bulunmuştur. Elde edilen bulgular, ilgili kuramsal yaklaşımlar ile literatürde yer alan çalışmalar temelinde tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to examine the marital adjustment in the context of early maladaptive schemas, interpersonal cognitive distortions and attributions in relationships. The sample of the research is composed of 386 married individuals (183 men, 203 women) who participated the study voluntarily. The data were collected using Marital Adjustment Scale, Young Schema Questionnaire-Short Form 3, Interpersonal Cognitive Distortions Scale, The Relationship Attribution Measure and a Demographic Survey developed by the researcher. The data were analyzed by pearson product moments correlation analysis and multiple regression analysis. According to the research results; both subscales of marital adjustment were correlated significantly with emotional deprivation, failure, pessimism, social isolation, emotional inhibition, enmeshment, entitlement, self-sacrifice, abandonment, defectiveness and vulnerability subscales of schema questionnaire. Approval-seeking subscale of schema scale was only correlated with relationship style subscale of marital adjustment. From three subscales, only the avoidance of closeness subscale of the interpersonal cognitive distortions scale was found to be significantly related to both subscales of marital adjustment. All subscales of the relationship attribution measure were found to be significantly related to both the agreement and relationship style subscales of marital adjustment. As a result of the regression analysis, motive, social isolation, mind reading and punishment subscales were found to be important predictors of agreement subscale of the marital adjustment. Motive, emotional deprivation, punishment and intention subscales were found to be important predictors of the relationship style subscale of the marital adjustment. Results of the research have been discussed by the relevant theoretical approaches and the studies in the literature.
Benzer Tezler
- Evli ve yetişkin bireylerin erken dönem uyumsuz şemalarının ilişkiye dair inançları ve bilişsel çarpıtmalarının evlilik uyumuna etkisinin incelenmesi
Examination of early maladaptive schemas regarding beliefs in relationships and impact of cognitive distortions on marital adjustment in married adults
SEDA BASAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Kent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU SEVİM
- Evli kadınlarda anneden algılanan narsisizm ile erken dönem uyum bozucu şemaları ve bilişsel esneklik arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between perceived maternal narcissism, early maladaptive schemas, and cognitive flexibility in married women
ŞEYMA EĞRİBOYUN EKŞİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiDoğuş ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KAHRAMAN GÜLER
- Evli bireylerde erken dönem şemalar ile cinsel doyum ilişkisinde mükemmeliyetçiliğin aracılık etkisi
Intermediate effect of perfectionalism on the relationship with early period schemas and sexual satisfaction in married individuals
ECE TINMAZOĞLU
- 18 yaş ve üzeri bireylerde erken dönem uyumsuz şemalar ve bağlanma stilleri ile romantik ilişki eğilimleri arasındaki ilişki: Şema Terapi Modeli çerçevesinde bir inceleme
The relationship between early maladaptive schemas, attachment styles and romantic relationship tendencies in individuals aged 18 and over: An analysis within the framework of the Schema Therapy Model
DİLEK DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Kent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEMA YEŞİLYURT LAPÇİN
- Evli bireylerde bağlanma tarzları ve erken dönem uyum bozucu şemaların evlilik doyumu ile ilişkisi
The relationship of marital satisfaction with attachment styles and early maladaptive schemas in married i̇ndividuals
GÖZDE ALTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MELTEM NARTER