Mela Mehmûdê Tîruwayî û ferhenga wî ya menzûm (Metn û lêkolîn)
Mela Mehmûdê Tîruwayî ve manzum sözlüğü (Metin ve inceleme)
- Tez No: 458720
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. M. ZAHİR ERTEKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Manzum Sözlükler, Ferhenga Quranê(Kur‟an Sözlüğü), Mela Mehmûd Tîruwayî, The Poetical Dictionary, Ferhenga Quranê(Qoran Dictionary), Mela Mehmûd Tîruwayî
- Yıl: 2016
- Dil: Kürtçe
- Üniversite: Bingöl Üniversitesi
- Enstitü: Yaşayan Diller Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kürt Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
Son yıllarda Kürtçe sözlükler üzerinde, daha özel anlamda ise Kürtçe (Kurmancca) manzum sözlükler üzerinde çalışmalar yapılmaktadır. Bilindiği gibi manzum sözlükler daha çok çocuklar için ve genel olarak da Farsça ve Arapça öğrenmek için yazılmışlardır. Çünkü bu yöntemle kelimelerin ezberlenmesi daha kolay olmuştur. Kürtçe‟de onlarca mansur sözlük olmasına rağmen manzum sözlükler hala özel yerlerini korumaktadırlar. Kürtçeʼde şimdiye kadar sekiz manzum sözlük tespit edilmiştir. Bunlardan yedi tanesi basılmış ancak bir tanesi basılmamıştır. Tezimizin konusu basımı yapılmamış olan Ferhenga Quranê (Kur‟an Sözlüğü)‟dür. İlk manzum sözlük XVII. yy.da Ehmedê Xanî tarafından yazılmış olan Nûbehara Biçûkan‟dır. İkincisi İsmail Bazidi‟nin Gulzar adlı manzum sözlüğüdür. Üçüncüsü Şêx Marûfê Nodeyî‟nin Lûxetnameyî Ehmedî‟sidir. Dördüncüsü Şêx Mihemed Kerbelayî‟nin Mîrsad'ul Etfal adlı eseridir. Beşincisi Mamoste Mela „Ebdulkerîm Muderris‟in Duruşteyê Mirwarî adlı eseridir. Altıncısı Dilbikulê Cizîrî‟nin Nûbihara Mezinan sözlüğüdür. Yedincisi „Ebdussettar Rêkanî‟nin Nûbehara Mizgefta Sîriyê adlı sözlüğüdür. Bunlardan sekizincisi ise Mela Mehmûd Tîruwayî‟ye ait olan Ferhenga Quranê adlı manzum sözlüğüdür. Bu çalışmamızda Ferhenga Quranê adlı eseri edebi açıdan inceledik, bunun yanında bugüne kadar basılmamış olmasından dolayı da transkripsiyonunu ve original metnini ekde verdik.
Özet (Çeviri)
In recent years, many studies have been made on Kurdish dictionaries, especially on poetical Kurmanji dictionaries. As is know, poetical dictionaries have been written for education of children and to learn Arabic and Persian. The reason of using this method is that it is easier to memorize words. Although there are dozens of prose dictionaries in Kurdish, poetical dictionaries still remain their special place. Until today, eight poetical dictionaries written in Kurdish have been determined. Seven of these dictionaries were published, but one of them remained unpublished. In this study I will examine Ferhenga Quranê which remained unpublished. The first poetical dictionary, written by Ehmedê Xanî in XVII. century, is Nûbehara Biçûkan. The second is İsmail Bazidî‟s poetical dictionary named Gulzar. Third is Lûxetnameyî Ehmedî, written by sheikh Marûfê Nodeyî. Fourth is Sheikh Mihemed Kerbelayî's work which is called as Mîrsad'ul Etfal. Fifth is Mamoste Mela „Ebdulkerîm Muderris‟s Duruşteyê Mirwarî. Sixth is Nûbihara Mezinan written by Dilbikulê Cizîrî. Seventh is Nûbehara Mizgefta Sîriyê written by Ebdussettar Rêkanî‟s Dictionary. The Eighth is unpublished Ferhenga Quranê which was written Mela Mehmûd Tîruwayî. In this study, the work named Ferhenga Quranê was examined in a literary sense. On the other hand as it has been unpublished up to today, it‟s transcription and original text is presented in the appendix
Benzer Tezler
- Mela Mehmûdê Bazîdî'nin 'Kürtlerin Gelenek ve Görenekleri' eseri üzerine sosyal antropolojik bir inceleme
An social anthropological research on Mela Mehmûdê Bazîdî's the work of 'Customs and Tradition of Kurds'
SERDAR ŞAHİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
AntropolojiDicle ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDURRAHİM ÖZMEN
- Lêkolîneke sentaksî lı ser berhema Camî'eya Rîsaleyan û Hîkayetan
Camî'eya Rîsaleyan û Hîkayetan adlı eserde sentaks incelemesi
ŞERİF GÜZEL
Yüksek Lisans
Kürtçe
2018
DilbilimMuş Alparslan ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ÇİFTCİ
- Ji hêla naverokê ve dahûrîna çîrokên mela mehmûdê bazîdî
Mela Mehmûdê Bazîdî'nin öykülerinin tematik incelemesi
EVİN BİLGE
Yüksek Lisans
Kürtçe
2013
Karşılaştırmalı EdebiyatMardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDURRAHMAN ADAK
- Adat û rusûmatnameʼê Tewayifê Ekradiyeya Mela Mehmûdê Bazîdî (Metn û lêkolîn)
Molla Mehmûdê Bazîdî'nin 'Adat û Rusûmatnameʼê Tewayifê Ekradiye adlı risalesi (İnceleme ve metin)
MURAT ÇELİK
Yüksek Lisans
Kürtçe
2015
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAYRULLAH ACAR
- Teza Lîsansa Bilind Tesrîfa teremaxî
Teremaxi'nin tasrif'i (metin ve inceleme )
AYDIN ÜNEŞİ
Yüksek Lisans
Kürtçe
2016
DilbilimMardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAYRULLAH ACAR