Geri Dön

Mela Mehmûdê Tîruwayî û ferhenga wî ya menzûm (Metn û lêkolîn)

Mela Mehmûdê Tîruwayî ve manzum sözlüğü (Metin ve inceleme)

  1. Tez No: 458720
  2. Yazar: SEYFETTİN AYKAÇ
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. M. ZAHİR ERTEKİN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Manzum Sözlükler, Ferhenga Quranê(Kur‟an Sözlüğü), Mela Mehmûd Tîruwayî, The Poetical Dictionary, Ferhenga Quranê(Qoran Dictionary), Mela Mehmûd Tîruwayî
  7. Yıl: 2016
  8. Dil: Kürtçe
  9. Üniversite: Bingöl Üniversitesi
  10. Enstitü: Yaşayan Diller Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Kürt Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 159

Özet

Son yıllarda Kürtçe sözlükler üzerinde, daha özel anlamda ise Kürtçe (Kurmancca) manzum sözlükler üzerinde çalışmalar yapılmaktadır. Bilindiği gibi manzum sözlükler daha çok çocuklar için ve genel olarak da Farsça ve Arapça öğrenmek için yazılmışlardır. Çünkü bu yöntemle kelimelerin ezberlenmesi daha kolay olmuştur. Kürtçe‟de onlarca mansur sözlük olmasına rağmen manzum sözlükler hala özel yerlerini korumaktadırlar. Kürtçeʼde şimdiye kadar sekiz manzum sözlük tespit edilmiştir. Bunlardan yedi tanesi basılmış ancak bir tanesi basılmamıştır. Tezimizin konusu basımı yapılmamış olan Ferhenga Quranê (Kur‟an Sözlüğü)‟dür. İlk manzum sözlük XVII. yy.da Ehmedê Xanî tarafından yazılmış olan Nûbehara Biçûkan‟dır. İkincisi İsmail Bazidi‟nin Gulzar adlı manzum sözlüğüdür. Üçüncüsü Şêx Marûfê Nodeyî‟nin Lûxetnameyî Ehmedî‟sidir. Dördüncüsü Şêx Mihemed Kerbelayî‟nin Mîrsad'ul Etfal adlı eseridir. Beşincisi Mamoste Mela „Ebdulkerîm Muderris‟in Duruşteyê Mirwarî adlı eseridir. Altıncısı Dilbikulê Cizîrî‟nin Nûbihara Mezinan sözlüğüdür. Yedincisi „Ebdussettar Rêkanî‟nin Nûbehara Mizgefta Sîriyê adlı sözlüğüdür. Bunlardan sekizincisi ise Mela Mehmûd Tîruwayî‟ye ait olan Ferhenga Quranê adlı manzum sözlüğüdür. Bu çalışmamızda Ferhenga Quranê adlı eseri edebi açıdan inceledik, bunun yanında bugüne kadar basılmamış olmasından dolayı da transkripsiyonunu ve original metnini ekde verdik.

Özet (Çeviri)

In recent years, many studies have been made on Kurdish dictionaries, especially on poetical Kurmanji dictionaries. As is know, poetical dictionaries have been written for education of children and to learn Arabic and Persian. The reason of using this method is that it is easier to memorize words. Although there are dozens of prose dictionaries in Kurdish, poetical dictionaries still remain their special place. Until today, eight poetical dictionaries written in Kurdish have been determined. Seven of these dictionaries were published, but one of them remained unpublished. In this study I will examine Ferhenga Quranê which remained unpublished. The first poetical dictionary, written by Ehmedê Xanî in XVII. century, is Nûbehara Biçûkan. The second is İsmail Bazidî‟s poetical dictionary named Gulzar. Third is Lûxetnameyî Ehmedî, written by sheikh Marûfê Nodeyî. Fourth is Sheikh Mihemed Kerbelayî's work which is called as Mîrsad'ul Etfal. Fifth is Mamoste Mela „Ebdulkerîm Muderris‟s Duruşteyê Mirwarî. Sixth is Nûbihara Mezinan written by Dilbikulê Cizîrî. Seventh is Nûbehara Mizgefta Sîriyê written by Ebdussettar Rêkanî‟s Dictionary. The Eighth is unpublished Ferhenga Quranê which was written Mela Mehmûd Tîruwayî. In this study, the work named Ferhenga Quranê was examined in a literary sense. On the other hand as it has been unpublished up to today, it‟s transcription and original text is presented in the appendix

Benzer Tezler

  1. Mela Mehmûdê Bazîdî'nin 'Kürtlerin Gelenek ve Görenekleri' eseri üzerine sosyal antropolojik bir inceleme

    An social anthropological research on Mela Mehmûdê Bazîdî's the work of 'Customs and Tradition of Kurds'

    SERDAR ŞAHİN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    AntropolojiDicle Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ABDURRAHİM ÖZMEN

  2. Lêkolîneke sentaksî lı ser berhema Camî'eya Rîsaleyan û Hîkayetan

    Camî'eya Rîsaleyan û Hîkayetan adlı eserde sentaks incelemesi

    ŞERİF GÜZEL

    Yüksek Lisans

    Kürtçe

    Kürtçe

    2018

    DilbilimMuş Alparslan Üniversitesi

    Kürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HASAN ÇİFTCİ

  3. Ji hêla naverokê ve dahûrîna çîrokên mela mehmûdê bazîdî

    Mela Mehmûdê Bazîdî'nin öykülerinin tematik incelemesi

    EVİN BİLGE

    Yüksek Lisans

    Kürtçe

    Kürtçe

    2013

    Karşılaştırmalı EdebiyatMardin Artuklu Üniversitesi

    Kürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ABDURRAHMAN ADAK

  4. Adat û rusûmatnameʼê Tewayifê Ekradiyeya Mela Mehmûdê Bazîdî (Metn û lêkolîn)

    Molla Mehmûdê Bazîdî'nin 'Adat û Rusûmatnameʼê Tewayifê Ekradiye adlı risalesi (İnceleme ve metin)

    MURAT ÇELİK

    Yüksek Lisans

    Kürtçe

    Kürtçe

    2015

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu Üniversitesi

    Kürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HAYRULLAH ACAR

  5. Teza Lîsansa Bilind Tesrîfa teremaxî

    Teremaxi'nin tasrif'i (metin ve inceleme )

    AYDIN ÜNEŞİ

    Yüksek Lisans

    Kürtçe

    Kürtçe

    2016

    DilbilimMardin Artuklu Üniversitesi

    Kürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HAYRULLAH ACAR