Symbiogenesis and representation: A history of Greco-Turkish song translation 1908 - 2012
Symbiogenesis ve temsilleri: Bir Yunan-Türk şarkı çevirisi tarihi 1908 - 2012
- Tez No: 462016
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZLEM BERK ALBACHTEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Müzik, Translation and Interpretation, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çeviribilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 323
Özet
Söz konusu çalışma hem Türkçe hem de Yunancası bulunan şarkıların sözde orijinalliğini çeviribilim bakış açısından sorunsallaştırıyor. Şarkı çevirisi alanında son zamanlarda yapılan çalışamalarda müzik ve çeviriyi iç içe geçirebilecek bir tarih yöntemine duyulan ihtiyaca dikkat çekiyor. Bu noktada Michel Foucault'nun“kuşak”kavramını bir çeviribilim terimi olan“örtüşük kültür”ile birleştirerek, farklı Osmanlı milletlerinden müzisyenlerin“hareketlilik”,“sözlü kültür”ve“geçirgenlik”temellerine dayanan çeviri-icra faaliyetlerine geç Osmanlı döneminde müzik bağlamında ele alıyor. Geç Osmanlı döneminde ortaya çıkan ortak hiçbir parçanın“Türk”ya da“Yunan”olarak tanımlanmasının tarihi açıdan mümkün olmayacağını vurgulayarak,“symbiogenesis”terimini öneriyor ve söz konusu şarkıların, tarihteki bağlamlarından koparılmadan, ulus-devletlerden değil, Osmanlı milletlerinden olan anonim müzisyenlerince yaratıldığını gösteriyor. Çalışma, şarkıların nüfus mübadelesinden sonraki farklı sunuluşlarını ise Michel Foucault'nun“ortaya çıkış”ve“maskeleme”kavramları ile açıklayarak, şarkıların farklı boyutlarındaki“yeniden yazma”uygulamalarıyla, siyasal düşmanlık zamanlarında Yunan-Türk ortak yaratımlarının nasıl yalnızca“Türk”ya da“Yunan”olarak gösterilebileceğini, siyasal uzlaşma zamanlarında ise nasıl ortak eserler olduklarının vurgulanabileceğini gösteriyor. 1908 ve 2012 yılları arasında yayınlanan çeşitli şarkı kayıtlarını da üç farklı konu başlığı altında karşılaştırmalı olarak inceleyen çalışma, dillerarası ve diliçi şarkı çevirisini ele alırken tarihi bakış açısının önemini vurguluyor.
Özet (Çeviri)
The present study problematizes the alleged originality of songs that exist both in Greek and Turkish from the perspective of translation studies. Reviewing recent works on song translation, it points to a need for a historical method that integrates music and translation. Fusing Michel Foucault's notion of“descent”with the notion of“interculture”, the study provides an understanding of the late Ottoman music scene, where musicians from different millets in the Ottoman Empire engaged in translatorial performance activities highly dependent upon notions of“mobility”,“orality”and“porosity”. Underscoring the historical impossibility of defining any song dating back to the late Ottoman context as a“Greek”or“Turkish”original, the study proposes the term“symbiogenesis”: the songs created by“anonymous contributors”not from nation-states, but from different millets in the Ottoman context. Applying Michel Foucault's concepts of“emergence”and“masking”to the representations of the songs after the population exchange, the study demonstrates how“rewriting”practices at different levels can conceal the symbiogenetic nature of the songs at moments of political hostility or reveal the Greco-Turkish song symbiogenesis at moments of political rapprochement. With three case studies devoted to comparative analyses of song recordings from 1908 to 2012, the present study casts light on how a“genealogical”approach to interlingual and intralingual song translation can contribute to an“effective”understanding of ties between history and representation of songs at climactic moments.