Doğu Karadeniz bölgesi Trichoptera (Insecta) faunası üzerine su çerçeve direktifi ile ilişkili olarak ekolojik araştırmalar
Ecological researches on trichoptera (Insecta) fauna of Eastern Black Sea region in relation to water framework directive
- Tez No: 465274
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLSERAP NİLGÜN KAZANCI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 132
Özet
Su Çerçeve Direktifi kapsamında, sucul ekosistemlerin habitat kalite durumunu anlayabilmek için referans istasyonların belirlenmesi ve referans istasyonlarla, aynı tipe sahip istasyonlar arasında karşılaştırma yapılması gerekmektedir. Yapılan karşılaştırmada, istasyonlarda bulunan tür kompozisyonu, çeşitliliği kullanılabileceği gibi, habitat üzerine etkilerin belirlenebileceği işlevsel özellikler de kullanılabilir. Bu çalışmada, sucul ekosistemde bulunan canlıların taksonomik çeşitliliği yerine işlevsel çeşitliliği kullanılmıştır. İşlevsel çeşitliliğin değerlendirilmesinde beslenme davranışları kullanılmış, bentik makroomurgasız grubu olarak da Trichoptera takımı kullanılmıştır. Trichoptera takımı, sucul ekosistemlerde farklı ekolojik isteklere sahip birçok tür içeren bir gruptur. Bu özelliği sayesinde, akarsu ekosistemlerinde su ve habitat kalitesi çalışmalarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Trichoptera takımına ait larvaların ağız salgıları sayesinde kendilerine yarattıkları yeni nişler, bu larvaların, sucul ekosistemlerde gözlenen neredeyse bütün beslenme davranışlarını kullanmalarını sağlamıştır. Bu tez çalışması kapsamında 2008, 2009 ve 2011 yıllarında Doğu Karadeniz Bölgesi'nde Giresun, Trabzon ve Rize illerinde bulunan 5 akarsu üzerinde 66 istasyon seçilmiştir. Bu istasyonlardan toplanan, 5375 Trichoptera larvası cins düzeyinde teşhis edilmiş ve örneklerin 13 familya ve 22 cinse ait olduğu belirlenmiştir. Cinslerin, bulundukları habitat ile ilişkisinin anlaşılabilmesi için iki ayrı çok değişkenli analiz uygulanmıştır. İlkinde, 66 istasyonda bulunan cinslerin bollukları ile 10 adet bağımsız değişken (sıcaklık, pH, elektriksel iletkenlik, akarsu genişliği, kenar orman varlığı, kıyı bitkilenme yüzdesi, dip yapısındaki çakıl yüzdesi, dip yapısındaki kum yüzdesi, yükseklik ve çözünmüş oksijen) ile değerlendirilmiştir. İkinci analizde ise, yalnızca 44 istasyonda ölçülen bağımsız değişkenler de dahil edilerek 11 bağımsız değişkenle (sıcaklık, pH, elektriksel iletkenlik, çözünmüş oksijen, nitrat ve nitrit azotu, magnezyum sertliği, çinko, bakır, iki değerlikli demir, nikel ve akıntı hızı) 22 cinsin ilişkisi incelenmiştir. Nehir Devamlılık Kavramı'nın Türkiye'de uygulanabilirliğini test etmek için Trichoptera larvalarının beslenme davranışları üzerinden istasyonlarda kullanılan beslenme oranları hesaplanmıştır. Doğu Karadeniz Bölgesi'ndeki akarsuların ağaç sınırının yukarısından kaynaklanması sebebiyle Nehir Devamlılık Kavramı'nda model olarak kullanılan ormanlık alandan kaynaklanan akarsudaki beslenme grubu oranlarından farklı örüntüler gözlenmiştir. Parçalayıcı beslenen larvaların yükseklikten bağımsız olarak kıyı ormanları ile ilişkili olduğu, kazıyıcı beslenme davranışı gösteren larvaların, akarsuyun aşağı bölgelerinde, gölgelenmenin yok olduğu bölgelerde baskın olması beklenirken, Doğu Karadeniz Bölgesi akarsularında, ağaç sınırının yukarısında baskın oldukları belirlenmiştir. Akarsu kenarında bulunan kıyı ormanlarının, Trichoptera larvalarının dağılımında büyük etkisi olduğu gözlenmiştir. Tür seviyesinde teşhisin zor olduğu bazı gruplarla çalışılırken, fauna elemanları bilinmeyen bölgelerde çalışılırken veya zaman, emek ve para kaybının azaltılmasının amaçlandığı durumlarda işlevsel çeşitliliğin kullanılmasının faydalı olabileceği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Within the scope of Water Framework Directive, reference conditions have to be determined and compared with stations of the same type to understand habitat quality condition of aquatic ecosystems. Functional characteristics can be used for comparison as well as species composition, richness. In this study, instead of taxonomic diversity of organisms in aquatic ecosystems, functional diversity of them was used. Feeding behavior was used to determine functional diversity and order Trichoptera was used as benthic macroinvertebrate. Order Trichoptera includes lots of species with different ecological requirements in aquatic ecosystems. Because of this feature, order Trichoptera is widely used in water and habitat quality studies in stream ecosystems. Trichoptera larvae use their mouth secretions and they can create new niches, so they use almost all feeding behaviors observed in aquatic ecosystems. In this study, 66 stations were determined in 5 streams located in Giresun, Trabzon and Rize in Eastern Black Sea Region in 2008, 2009 and 2011. 5375 Trichoptera larvae collected from the stations were identified at genus level, and 13 family and 22 genera were determined. Two multivariate analysis were applied to understand relationship between genera and their habitats. The abundance of genera were assessed with 10 independent variables (temperature, pH, electrical conductivity, stream width, riparian forest, percentage of riparian vegetation, percentage of gravel and sand, altitude and dissolved oxygen) in first analysis. The relationship between 22 genera and 11 independent variables (temperature, pH, electrical conductivity, disolved oxygen, nitrogen of nitrate and nitrite, magnesium hardness, zinc, copper, ferrous iron, nickel and stream velocity) were analized in second analysis. The feeding ratios are calculated over the feeding behaviors of Trichoptera larvae to test the applicability of the River Continuum Concept in Turkey. Due to the fact that streams in the Eastern Black Sea Region originated from the upper part of tree line, different patterns were observed. It was determined that predator larvae were independent of altitude and that they were related to forests along the streams. Scraper larvae were predicted to be predominate in the lower regions of the river and in the regions where the shadows had disappeared, but it was dominant above the tree line in the Eastern Black Sea Region streams. It has been observed that riverside forests nearby the stream are a major factor that influence the distribution of the Trichoptera larvae. It may be useful to use functional diversity when working with some groups that are difficult to identify at species level, where fauna elements are unknown, or when it is intended to reduce the loss of time, labor and money.
Benzer Tezler
- Doğu Karadeniz Bölgesi'ndeki amatör balıkçılığın sosyo ekonomik analizi
Socio-economic analysis of amateur fishing in the Eastern Black Sea region
MUHAMMET KARAPİÇAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Balıkçılık TeknolojisiOrdu ÜniversitesiBalıkçılık Teknolojisi Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET AYDIN
- Doğu karadeniz bölgesi üst kretase istiflerinin radyolarya faunası ve biyostratigrafisi
Radiolarian fauna and biostratigraphy of the upper cretaceous sequences in the eastern black sea region
EMİNE TÜRK
Doktora
Türkçe
2015
Jeoloji MühendisliğiKaradeniz Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞENOL ÇAPKINOĞLU
- Doğu Karadeniz Bölgesi'nde balık pazarlarında tüketime sunulan balıklarda ağır metal birikimi
Heavy metal accumulation in fish consumed from fish markets of Eastern Blacksea region
BUKET ÇULFAZ
- Doğu Karadeniz kıyılarında deniz salyangozu (Rapana venosa) türünde ağır metal konsantrasyonlarının EDXRF yöntemi ile belirlenmesi
Determination of heavy metal concantrations with EDXRF method i̇n sea snail (Rapana venosa) species i̇n Eastern Black Sea coast
AYSEL AKDENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Fizik ve Fizik MühendisliğiRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN BALTAŞ
- Doğu Karadeniz bölgesi Simuliidae (Insecta,Diptera) faunasının ve türlerin habitat kalitelerinin Avrupa Birliği Su Çerçeve Direktifi'ne göre belirlenmesi üzerine bir araştırma
A research on determination of Simuliidae (Insecta,Diptera) fauna of Eastern Black Sea region and habitat quality of species according to the European Union Water Framework Directive
ÖZGE BAŞÖREN
Doktora
Türkçe
2015
BiyolojiHacettepe ÜniversitesiHidrobiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLSERAP NİLGÜN KAZANCI