Uyku bozukluğu olan yaşlı bireylere uygulanan semptom yönetimi modeli temelli uyku programının uyku kalitesi ve depresif semptomlar üzerine etkisi
Effects of sleep program based symptom management model on sleep quality and depressive symptoms of elderlis with sleep disturbance
- Tez No: 466671
- Danışmanlar: PROF. DR. NURSEN NAHCİVAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Sağlığı, Hemşirelik, Public Health, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
Bu çalışmanın amacı; huzurevinde yaşayan yaşlılara uygulanan“Semptom Yönetimi Modeli Temelli Uyku Programı”nın yaşlı bireylerin uyku kalitesi ve depresif belirtileri üzerine etkisini belirlemektedir. Bu program yaşlı bireylerde davranış değişikliği yaratarak doğru uyku alışkanlığı kazandırmayı hedefler. Araştırma randomize olmayan gruplarda ön-test, son-test kontrol gruplu tekrarlayan ölçümlü tasarım tipi kullanılarak yapılmıştır. Çalışma örneklemi huzurevinde yaşayan 65 yaş ve üzeri, bilişsel olarak yeterli, uyku kalitesi indeksi puanı >5, okuma- yazma bilen ve tek odada kalan 52 (26 deney, 26 kontrol) yaşlı bireylerden oluşmaktadır. Araştırma verileri“Görüşme Formu”,“Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi”,“Standardize Mini Mental Test”, Geriatrik Depresyon Ölçeği“, ”Aktigraf Cihazı“ ve ”Uyku Günlüğü" kullanılarak toplanmıştır. Verileri toplamak amacıyla program öncesi, sonrası ve 3. ayda olmak üzere üç ölçüm (dört günlük aktigraf ve uyku günlüğü) yapılmıştır. Çalışma bulgularının değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, Pearson ki-kare ve Fisher kesin ki-kare testi, bağımsız gruplarda t testi, tekrarlayan ölçümlerde varyans analizi ve Cohen's d etki büyüklüğü kullanılmıştır. Girişim öncesi deney ve kontrol grubu tanıtıcı özellikler, uyku kalitesi ve depresif belirtiler açısından benzerdir. Girişim sonrası uyku programına katılan yaşlı bireylerin depresif belirtilerinde, uyku kalitesi değişkenlerinden uyanma sayısı, gece uyanık kalma süresi ve gece ortalama uyanık kalma süresi ile depresif belirtilerde anlamlı bir azalma ve uyku etkinliğinde artış görülmüştür. Diğer yandan programın uyku kalitesi indeksi ile uyku kalitesi değişkenlerinden uykuya dalma süresi ve toplam uyku süresi üzerine etkisi anlamlı bulunmamıştır. Sonuç olarak bu çalışma uyku programının huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin uyku kalitesini artırma ve depresif belirtilerini azaltmada olumlu etkilerinin olduğunu ve yaşlı bireylere doğru uyku alışkanlığı kazandırmada kullanılabileceğini göstermiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to determine effects of symptom management model-based sleep program on institutionalized elderlies. The program's goal is to acquire good sleep behaviours to elderlies by changing bad sleep attitudes and behaviours. Pre-test/ post-test control group design was used. The inclusion criteria was to be 65 years old or over, >24 SMMS, >5 PSQI score, literate, live alone in room. The sample consisted of totally 52 subjects (n=26, intervention group; n=26, control group). The data was collected via“Interview Form”,“Pittsburg Sleep Quality Index”,“The Standardized Mini Mental State”,“Geriatric Depression Scale”,“Actigraphy Device”and“Sleep Diary”. Measurements (4-days wrist actigraphy and sleep diary) repeated three times, at baseline, at the post- treatment and at 3-month follow-up. The data was analized by Pearson's chi-squared, Fisher's exact, unpaired two-sample t-tests, repeated measures ANOVA and Cohen's d. There were not significant differences between intervention and control groups in terms of descriptive characteristics, sleep quality and depressif symptoms at baseline. At the post-test, intervention group had greater improvement of some parameters of sleep quality that were time awake, awakenings, average awakenings and sleep efficiency and also depressive symptoms. On the other hand, intervention groups had no improvement of other sleep quality parameters that were total sleep time, sleep onset latency and sleep quality index (PSQI). As a result, symptom management model-based sleep program had positive effects on some parameters of sleep quality and depressive symptoms of institutionalized elderly with sleep disturbance and could be used to acquire good sleep habits.
Benzer Tezler
- Psikotik rahatsızlığı olan yaşlı bireylerin erikson'un psikososyal gelişim teorisi açısından incelenmesi: İstanbul yatılı bakım merkezleri örneği
Examination of elderly individiuals with psychotic disorders in terms of erikson's psyhosocial development theory: The case os İstanbul residential care centers
MURAT AKTUĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
GeriatriAkdeniz ÜniversitesiGerontoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLÜFER KORKMAZ YAYLAGÜL
- Velofaringeal disfonksiyon tedavisinde uygulanan superior bazlı posterior faringeal flep cerrahisi sonrası flep patensisinin, konuşma sonuçlarının ve obstrüktif uyku apne riskinin değerlendirilmesi
Evaluation of flap patency, speech outcomes and obstructive sleep apnea risk after superior-based posterior pharyngeal flap surgery in the treatment of velopharyngeal dysfunction
ETKİN BOYNUYOĞUN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Plastik ve Rekonstrüktif CerrahiHacettepe ÜniversitesiPlastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA FİGEN ÖZGÜR
- Yaşlı bireylerde ışık tedavisinin uyku kalitesi üzerine etkisi
Effect of light therapy on sleep quality of elderly people
İMATULLAH AKYAR
Doktora
Türkçe
2010
GeriatriHacettepe Üniversitesiİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN AKDEMİR
- Huzur evinde yaşayan yaşlılarda kapsamlı geriyatrik değerlendirme ile uyku bozukluğu arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Investigating the relation between sleep disturbance and extensive geriatric evaluation on nursing home residents
FATMA GÜL GÜRSOY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Aile HekimliğiYıldırım Beyazıt ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KAMİLE SILAY
- Yaşlılarda uykusuzluk ve çözüm arayışları
Insomnia and seeki̇ng solutions in the erderly
SEDA NUR USLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN DEMİRCİ