Kamusal mekan olarak sokağın kullanımının geliştirilmesinde mekansal kalite kriterlerinin önemi: Beşiktaş Ihlamurdere Caddesi örneği
The importance of spatial quality criterias on the improving of street as a public space: The case of Besiktas Ihlamurdere Street
- Tez No: 467083
- Danışmanlar: DOÇ. DR. REYHAN GENLİ YİĞİTER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Şehir Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
Tarihsel süreçte toplum yaşamının ortaya çıkmasından itibaren sokak; bir kamusal mekân olarak hareket, iletişim, etkileşim ve buluşma mekânı olmuştur. Farklı dönem, kültür ve coğrafyalarda farklı biçimlerde karşımıza çıksa da kentlerin damarları olma özelliklerini korumuşlardır. Kentsel yapının ve kamusal mekanın esas bileşeni olan sokaklar, insanların hemen evlerinden çıkar çıkmaz karşılaştıkları ilk kamusal mekân olmuşlardır. Kentlerin ortaya çıktığı dönemlerden itibaren kullanılan sokaklar, çok uzun süre yaya hareketleriyle tanımlanan, dolayısıyla şekillenen mekanlardır. Tekerleğin icadı, sokak değişimini başlatan ve yönlendiren en önemli faktör olmuştur. 20. yüzyılla birlikte taşıt kullanımı ve sahipliliğindeki artış, sokağı ulaşım işlevi tekelinde bırakmıştır. Çok katlı binaların ve avm'lerin kentte yer bulmasıyla ticari işlevini de kaybetmeye başlamıştır. 21. yüzyılda teknolojiyle beraber hayatımıza internet ve bilgisayarın girmesiyle yaşam tarzı ve mekanlar değişmeye başlamıştır. Kamusal mekanlardan ve dolasıyla sokaklardan uzaklaşan insanlar, kendilerine sanal mekanlarda yer aramaya başlamıştır. Çağdaş kentsel yaşam düzenine ve değişen dünyaya ayak uydurmaya çalışan sokaklar; insan odaklı olmaktan çok, taşıt odaklı planlanmış ve kamusal mekân özelliğini kaybetmeyle karşı karşıya kalmışlardır. Son dönemlerde kamusal mekana ve dolayısıyla sokağa geri dönüş başlamış ve sokağın canlılığını tekrar kazanması, çekiciliğinin artması, kent ve toplum yaşamına yeniden kazandırılması için arayışlar içine girilmiştir. Her gün içinde bulunduğumuz sokakların da en az binalar ve diğer kamusal mekânlar kadar önemli olduğu ve bu bağlamda tasarımının da belli kriterler ve olgular göz önünde bulundurularak yüksek kalitede mekânlar olarak planlanması gerekmektedir. Bu düşünceden yola çıkarak günümüz sokak ve caddelerinin ulaşım mekânı olarak planlanmasının yanında kamusal özelliklerini de ön plana çıkaracak, insan odaklı, kaliteli sokak mekânları oluşturmak için gerekli olan etmenler tespit edilmiştir. İnsan odaklı, çekici, birleştirici sokak mekânlarının da mekân kalitesi kavramıyla karşılıklı olarak birbirlerini olumlu yönde etkilemektedirler. Kamusal mekân kalitesi ve sokak mekân kalitesiyle ilgili yapılan araştırmalar sonucunda bir sokağın hem fiziksel hem algısal anlamda yüksek kalitede olması için temelde 7 bütünleşik parametreyi sağlaması gerekmektedir. Bunlar; kimlik ve anlam, işlevsel çeşitlilik, erişilebilirlik, estetik ve konfor, güvenlik ve emniyet, teknik altyapı ve insan ölçeğidir. Çalışma kapsamında İstanbul'un en önemli ilçelerinden olan Beşiktaş'ın kullanıcı bakımından en yoğun, ticaret ve hizmet bakımından gelişmiş ve gün geçtikçe daha da kalabalıklaşan; bu sebeple de yeni projelerin gündemi olan Ihlamurdere Caddesi, kamusal mekân kalitesi bağlamında belirlenen 7 parametre kapsamında değerlendirmesi yapılmıştır. Tez çalışması boyunca yapılan literatür araştırması, mekânsal analizler, anket çalışması ve gözlemler sonucunda günümüzde kamusal mekân olduğu göz ardı edilen sokakların, dünyadaki gelişmelerle birlikte değişime uğramasının kaçınılmaz olduğu görülmüştür. Ancak bu değişimin insan faktörü, mekân kalitesi düşünülmeden sadece taşıt ulaşımını ve konforunu sağlamak yerine, mekânın kullanıcısını da içine alan, onların mutlu ve iyi hissettiği, yüksek kaliteli sokak ve cadde mekânları üretmek olarak görülmesi gerektiği ortaya konmuştur. Bunun sağlanmasındaki en önemli etken ise tez çalışması kapsamında söylenen 7 parametrenin sokak mekanında yer bulmasından geçmektedir. Bu doğrultuda da Ihlamurdere Caddesi'ni mekân kalitesi bakımından yüksek, kullanıcılarının bu mekânda bulunmaktan zevk aldığı ve ihtiyaçlarını rahatlıkla karşılayabildikleri bir mekân haline getirmek için önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The streets are spaces where people have come out of their homes and have started communicating and interacting with the city and others, spending time, shopping, seeing and watching. In particular, it is a space of transit and movement in the social life of the people living in the cities, as well as meeting spaces, gathering, entertainment and time, mainly from the public space. They always keep their features as cities' parts even if they appears in different era, different culture and different geography. From past the present streets, main component of urban superstructure, have been first public space which people confront with after going outside. Along with the industrial revolution, the construction of bridges, canals and railways, the street“channel-road”function is concentrated. With the 20th century, the increase in vehicle use and ownership has left the street in a monopoly of transport function. With multi-storey buildings and shopping malls finding their space in the city, it also started to lose its commercial function. In the 21st century, our life and technology have started to change with the introduction of internet and computer. People moving away from public spaces and around the streets are starting to find themselves in virtual spaces. With the technology, uncontrolled development led to the ignorance of the public nature of the street, which resulted from the rapid growth and effort to create rent. Streets, trying to keep in step with modern urban life style and changing world, are faced with losing street space property. In recent years, the return to public space and hence the streets has begun, and the search for ways to regain the vitality of the streets, an increase in attractiveness, and a reintegration into the life of the city and society has been made. At this point on the purpose of creating high quality public spaces and procure the most important focal spots of urban living, coming events have gained importance. Human-centered, attractive, unifying street spaces are also positively influencing each other mutually with the concept of space quality. In other words, a space with a high quality of space, a planned space with human focus at the same time; A people-oriented planned street, a space with a high quality of space. Pedestrian-vehicle relationships in street planning are important for the efficiency and sustainability of implementation. With the rapid urbanization and the increased use of automobiles in Turkey after 1980, transportation has almost begun to be arranged for vehicles and it is pushed back to the fact that the main element in transportation is pedestrian. However, the pedestrian movements since then have been the main determinant of the transportation system and therefore the streets. Nowadays, there are different policies and approaches applied to continue this logic in the streets and to make the streets more livable for pedestrians. Providing strong pedestrian priority, raising pedestrian areas, creating playgrounds for children, enabling social activities, and reducing vehicle traffic speed are viable street policies. Restrictions on vehicle movements in order to provide stronger pedestrian priority, or the complete closure of the road, are also pedestrianization policies. As a result of researches on public space quality and street quality, it is necessary to provide 7 basic parameters in order to have a high quality both in physical and perceptual sense. These; Identity and meaning, functional diversity, accessibility, aesthetics and comfort, security and safety, technical infrastructure and human scale. Within the scope of this thesis Ihlamurdere Caddesi in Beşiktaş in Istanbul was selected to be examined together with these 7 parameters. The study area is Ihlamurdere Street, both vehicles is an example of public space is quite intense, both pedestrian movement. Beşiktaş is a place with a historical identity that still meets the needs of the users in terms of trade and services, which is still a public space for all the city's users. In this context, the first step is to examine the location, boundaries, and history of the cadden, and the seven spatial quality parameters determined are examined on Ihlamurdere Caddesi. In this way, the potentials and problems that the cadden has shown have been identified. In the questionnaire conducted together, user opinions were learned and included in the evaluation to be done. In addition to all these spatial strategies, elements such as participation and management are also needed to plan a quality street space. The metropolitan and local governments in our country have to carry out serious researches about the quality of public spaces. Street and street arrangements are so important that they can not be coincidental or even in one's decision. As the user of the street, the visitor, the owner of the space, Planning, architecture, sociology, engineering, and universities to participate in a management unit and budget needs to be created. It is possible to plan high quality, human-oriented, livable streets that are easy to manage, control and supervise with a design guide which is unique to the street. At the end of the thesis study, streets are not only about the remaining outdoor spaces from the buildings but also that it has public spaces beside the movement channels of the city which must be designed and planned in a holistic way with the settlements. It is necessary to be abandoned from the plan as the spaces where the streets come and go, which are dysfunctional and serve as intermediaries and should be evaluated on the basis of 7 parameters. At this point, it may become possible to obtain more livable, sustainable, high quality, user-friendly street spaces.
Benzer Tezler
- Bina cephelerinin yürünebilirlik ile algısının değerlendirilmesi 'Karaköy Mumhane Caddesi – Galataport yürüme yolu'
Evaluation of the perception of building facades with walkability 'Karakoy Mumhane Street - Galataport walkway'
MUHAMMET FURKAN AKBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇİĞDEM TEKİN
- Investigation of streets as 'learning landscapes' for children: The cases of Ankara
Sokakların çocuklar için 'öğrenme alanı' olarak elealınması: Ankara örnekleri
DUYGU KALKANLI
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YÜCEL CAN SEVERCAN
PROF. DR. MEHMET ADNAN BARLAS
- Kentsel mekanda yürünebilirlik olgusu: Moda ve Bahariye aksları
Walkability in urban space: Moda and Bahariye axes
GÖRKEM ERTUĞRUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASEMİN ALKIŞER BREGGER
- İstanbul Beyoğlu-Hasköy sokaklarında morfolojik ve dizimsel özelliklerin kullanıcı algısına etkisi
Effect of morphologial and sequential features on user perception in Istanbul Beyoglu-Haskoy streets
FATMA YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MimarlıkFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE KÖSEOĞLU ÇAMAŞ
- 'itici ve çekici' ulaşım politikalarının tarihi kent merkezlerine etkisi'
'the impacts of 'push and pull' transportation policies on the historical city centres'
AZRAA ALI ELTAYEB IBRAHIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEVSER İSMET ÜSTÜNDAĞ