Âşık Firkatî (Hayatı-sanatı- şiirleri ve hikâyeleri)
Âşik Firkatî /His life-art-poems and stories
- Tez No: 469728
- Danışmanlar: PROF. DR. ESMA ŞİMŞEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Halk ozanlığı, gelenek, kültür, şiir, hikâye, Firkatî, Minstrel, tradition, culture, folk poem, folk story, Firkatî
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Halk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 340
Özet
Âşık edebiyatının kökeni, ozanlık geleneği ile Türk-İslam kültürüne uzanır. XVI. yüzyıldan itibaren Anadolu ve çevresinde önemli âşıklar yetişmiştir. Süreç içerisinde gelişerek zenginleşen âşık edebiyatı, XIX. yüzyıldan sonra toplumsal hayattaki değişmeler nedeniyle büyük ölçüde ikinci planda kalarak eski önemini yitirmesine rağmen günümüze kadar varlığını sürdürmüştür. Doğu Anadolu'nun Türk kültür hayatında ve bu geleneğin sürdürülmesinde âşıkların önemli bir yeri vardır. O bölgedeki pek çok âşık, kış mevsiminin uzun sürmesi nedeniyle Erzurum'da Kilise Kapı semtindeki âşıklar kahvesinde atışmalar yapmaktadır. Bu sebeple bilimsel araştırmalarda sıklıkla yer almaları Erzurum'da âşıklık geleneğinin ne denli önemli olduğunun en güzel göstergesidir. Bu kahvede atışmalarını sürdürmüş olan âşıklar arasında; Yaşar Reyhanî, Mustafa Ruhanî, Fuat Çerkezoğlu, Nuri Meramî, Nuri Çırağı, Hüseyin Sümmanoğlu gibi isimler sayılabilir. Anadolu'nun en eski ve sanat camiasına onlarca büyük âşıklar kazandırmış; tarihi, tabiatı, havası ve suyu ile sazına, sözüne ilham kaynağı olmuş şehirlerinden Erzurum'da yetişmiş, daha çok cinas tarzı şiir ve deyişleriyle tanınan Firkatî, hece vezniyle ve çoğunlukla dörtlükler halinde yazdığı şiirlerini saz eşliğinde çalıp söylemiştir. Âşıklık geleneğinin adap ve erkânına sahip âşığımız sade, samimi Türkçesi ve üslubuyla, aynı zamanda kendine has edasıyla âşıklık geleneğinin XX. yüzyıldaki önemli temsilcilerinden olmuştur. Bu çalışmada Âşık Firkatî'nin şiirleri, şekil, muhteva ve üslup özellikleri; hikâyeleri ise âşıklık geleneği açısından incelenerek, bu eserlerin âşıklık geleneği içerisindeki yeri belirlenmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The root of folk literature dates back to Turkish–Islamic culture via minstrel tradition. From 16th century onward, we see important minstrels in and around Anatolia. The Turkish folk literature grew ever richer until 19th century, when it lost its past significance due to major changes in social life. However, it manged to survive until present day. Eastern Anatolia has a substantial place in keeping this tradition alive in Turkish culture. The winter months are long in Erzurum province. Many minstrels gather in“minstrels' coffeehouse”, located in Kilise Kapı district, and do battle of words. The fact that one comes across this information in many scientific literature shows just how important minstrel tradition is in Erzurum. Among the minstrels who partook in battle of words in this coffeehouse are: Yaşar Reyhanî, Mustafa Ruhanî, Fuat Çerkezoğlu, Nuri Meramî, Nuri Çırağı and Hüseyin Sümmanoğlu. Firkatî grew up in Erzurum, a city that is home to tens of great minstrels and a source of inspiration to them with its history, nature and culture. Firkatî is known more for his pun type of poems and sayings. He writes his poems in syllabic meter, mostly as quadrains, and sings them with his saz. He possesses the customs and manners of the tradition of minstrelsy and has become one of the important representatives of the tradition of minstrelsy in 20th century with his candid language, mannerisms and unique style. In this study, we analyzed the poems of Âşık Firkatî in terms of form, content and wording, as well as his stories in terms of tradition of minstrelsy. We also aimed to determine the place of these works in the tradition of minstrelsy.
Benzer Tezler
- Âşık Rüstem Alyansoğlu Hayatı, sanatı ve şiirleri
The Life, the Art and the poetry of minstrel Rüstem Alyansoğlu
YİĞİT ALPKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Manisa Celal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUZAFFER ÇANDIR
- Uğur Işılak'ın hayatı ve şiirlerinin tematik incelenmesi
Thematic analysis of Uğur Işılak's life and poems
RECEP ASLANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MüzikErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECDET TOZLU
- Âşık Kıraç Ata'nın (Ekrem Kıraç) hayatı sanatı ve şiirleri üzerine bir inceleme
A study on the life art and works of love Kıraç Ata (Ekrem Kıraç)
HÜSEYİN KÜRŞAT TÜRKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıNiğde ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NEDİM BAKIRCI
- Yirminci yüzyılın ikinci yarısında Türkiye'de kadın âşıklar
Women minstrels in Turkey in the second half of twentieth century
SEVİLAY ÇINAR
Doktora
Türkçe
2008
Halk Bilimi (Folklor)İstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. SONGÜL KARAHASANOĞLU
ÖĞR. GÖR. SÜLEYMAN ŞENEL