Erken dönem Türk romanında arabalar
Carriages in early Turkish novel
- Tez No: 471912
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ZEYNEP SEVİNER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Araba Sevdası, Atlı Araba, Erken Dönem Türk Romanı, Mekânlaşma, Carriage, Carriage Affair, Early Turkish Novel, Spatialisation
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
- Enstitü: Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
Bu tezde erken dönem Türk romanlarında atlı arabaların kullanımında hangi kuralların ve kültürel normların geçerli olduğu ve bu kurallarla kültürel normların nasıl değiştiği incelenmektedir. Bu yolla, modern okurun atlı arabaların romanlardaki kullanımına dair bilgi eksikliğinden ötürü gözden kaçırdığı detayların daha anlaşılır hale getirilmesi amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda 1851-1926 yılları arasında yayınlanmış romanlardan örneklere başvurulmuştur. Tezin genelinde yapısalcı bir yaklaşım benimsenmekte ve arabalara yüklenen anlam ve işlevleri belirleyen, yazarların ortak olarak paylaştığı bir kültürel sistemin bulunduğu varsayılmaktadır. Erken dönem Türk romanlarında arabalar ve araba sahipliğinin genellikle zenginlik ve toplumsal statü göstergesi olarak okunduğu görülmektedir. Arabaların söz konusu gösterge niteliğini kazanmalarındaki etkenlerden biri Veblenci gösterişçi tüketim ve gösterişçi aylaklık bağlamındaki işlevleridir. Arabalar aynı zamanda toplumdaki sınıflar arasındaki ayrımın da bir sembolü olarak kullanılmakta ve bazı romanlarda birer baskı aracına dönüşmektedir. Arabalar dönemin romanlarındaki aşk öykülerinin anlatılmasında da merkezî bir rol üstlenmektedir ve genellikle bir grup aynı anlatısal unsurla kullanılmaktadır. Bu unsurların oluşturduğu“araba sevdası”motifi özellikle 19. yüzyılda yayınlanmış romanlarda yaygın olarak görülmekte ancak sevgililerin aynı arabada buluştuğu romanlarla beraber arabaların aşk öykülerindeki işlevi de değişmektedir. Seyir yerleri ve mesire yerleriyle ilgili yoğun eleştiriler ve erkek karakterlerin tacizde bulunması gibi nedenlerle arabaların mekânlaştığı da görülmektedir. Fiziksel özellikleri ve dönemin kültürel normları dolayısıyla arabalar özellikle kadın karakterler için bir“zırh”halini almaktadır. Cinsiyetler arasındaki ayrımın araba mekânlarına yansıması da bu kültürel normların bir parçasıdır. 1900'lerden itibaren aşama aşama bu normlar değişmiş ve Müslüman kadın ve erkeklerin aynı arabayı paylaşması normal karşılanmaya başlamıştır.
Özet (Çeviri)
This thesis examines the rules and conventions surrounding the use of carriages in early Turkish novels and the changes these rules and conventions went through. It seeks to capture the details that a modern reader tends to miss because of a lack of knowledge about the use of carriages in fiction. Examples are taken from novels published between 1851 and 1926. A formalist approach is adopted as a theoretical framework and it is assumed that there is a cultural system shared by the writers and it determines the functions and meanings of carriages in novels. Carriages and carriage ownership are usually interpreted as signs of wealth and status in early Turkish novels. Their function in conspicuous consumption and leisure, as defined by Veblen, is partly the reason of their interpretation. Carriages are also used to symbolize the distinction among the social classes and even become tools of oppression in some novels. Carriages also assume a central role in the love stories from early Turkish novels and are often used in conjunction with a specific set of narrative elements. The motif of“carriage affair”which consists of these narrative elements is commonly encountered in the novels published in the 19th century. Later on, the role of carriages in the love stories changes with the emergence of novels that describe lovers in the same carriage. In some cases, carriages are spatialised due to harsh criticism regarding promenades along with molestation by male characters. Thanks to their physical attributes and conventions on their use in early Turkish novels, carriages provide protection, especially for the female characters. Gender segregation in carriage-spaces constitutes a part of these conventions. This segregation declines gradually starting from 1900s and eventually, male and female characters sharing the same carriage is seen as a normal occurence.
Benzer Tezler
- Else Günther als Kinderbuchautorin und ihr Beitrag zur interkulturellen Erziehung
Çocuk kitabı yazarı olarak Else Günther ve onun kültürlerarası eğitime katkısı (Else Günther as a children's book autor and hercontribution to intercultural education)
HALİME YEŞİLYURT
Doktora
Almanca
2020
Alman Dili ve EdebiyatıNecmettin Erbakan ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ OSMAN ÖZTÜRK
- Türk romanında mitik görünüm(1980-2005)
Mythical appearance in Turkish novel (1980-2005)
YASEMİN KÜÇÜKCOŞKUN
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıPamukkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUNUS BALCI
- Cumhuriyet Dönemi Türk romanında varoluş sorunu (1923-1938)
The problem of existence in the Turkish novel of the Republican Period (1923-1938)
SEMA ORUÇ
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TARIK ÖZCAN
- Osmanlı-Türk romanında ulusal oryantalizm ve oryantalist uluslaşma
National orientalism and orientalist nationalism in the Ottoman-Turkish
SERVET ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve Edebiyatıİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. MEHMET KALPAKLI
- Türk romanında mitolojik unsurlar (1923-1960)
Mythological elements in turkish novel (1923-1960)
EBRU VURAL ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıSüleyman Demirel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CAFER GARİPER