Almanya'da İslam din dersleri ve Almanca din dersi kitaplarının içerik analizi
Islamic religious courses in Germany and content analysis of religious education textbooks written in German
- Tez No: 475562
- Danışmanlar: PROF. DR. MEVLÜT KAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 360
Özet
Bu çalışmada, teorik bölümde Almanya'da İslam din dersleri ele alınmış; bulgular ve yorum bölümünde ise devlet okullarında orta kademe 5-8. sınıf düzeylerinde okutulan Almanca din dersi kitapları nitel araştırma yöntemine uygun olarak içerik analizi tekniğiyle incelenmiştir. İlk bölümde genel itibariyle; Almanya'da din-devlet ilişkileri, eğitim sistemi ve din eğitimi, İslam din dersinin gerekliliği ve tarihî gelişimi, geçmişten günümüze uygulanan çeşitli İslam din dersi modelleri ve İslam din dersi çerçevesinde tartışmalı bazı konular başlıkları işlenmiştir. İçerik analizinde ise çeşitli eyaletlerde İslam din dersi kapsamında çoğunlukla İslam bilgisi/kültürü ders modelinde okutulmakta olan iki farklı yayın serisi (Saphir ve Ein Blick in den Islam) örneklem olarak seçilmiş ve dış yapı ile iç yapı özellikleri çerçevesinde analiz edilmiştir. Çalışmanın sonunda her iki yayın serisinin çeşitli iç yapı nitelikleri bakımından birbirinden farklılaştığı, bu noktada en ayırıcı özellikleri olarak Saphir'in dine dışarıdan, eleştirel bir bakış açısıyla yaklaşarak din hakkında sadece bilgi sunduğu; buna karşılık Ein Blick in den Islam ders kitabının ise mezhebe dayalı din dersi modeline daha yakın durduğu tespit edilmiştir.“Alman İslamı”,“İslam'ın Batılılaştırılması”ve“Kur'an'ın yerlileştirilmesi”tartışmaları bağlamında ise özellikle Saphir ders kitabında İslam ve Müslüman tasvirlerinin liberal olduğu; bazı ayet ve hadis çevirilerinde dinî ibarelerin orijinal anlamdan kısmen uzaklaştırılarak demokrasi ve anayasayla uyuşan bir içerikle sunulduğu ortaya çıkarılmıştır. Bunun yanı sıra her iki yayında da cihat ve kısas gibi İslam dininin hassas konularından kaçınıldığı, bu kavramlara yakın içeriğin ise Saphir ders kitaplarında genellikle modern hukuk ifadeleri veya toplumsal içerikli mesajlar şeklinde sunulduğu görülmüştür. Tüm bunların ötesinde ders kitaplarına yansıtılan felsefe ve beklentiler açısından değerlendirildiğinde ise her iki kitabın benzer yaklaşıma sahip olduğu tespit edilmiştir. Bu noktada, söz konusu ders kitaplarının; Müslüman öğrencilerin bir taraftan kendi dinlerine ilişkin temel bilgileri edinirken, diğer taraftan da çokkültürlü bir toplumda yaşadıkları konusunda farkındalık kazanmaları ve bu bağlamda dinlerin birtakım ortak temellere sahip olduğunu keşfetmeleri ve dinî-kültürel çeşitlilikleri tanıyarak barış içerisinde bir arada yaşama konusunda sorumluluk almalarına odaklandığı sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, Islamic religious courses in Germany were handled theoretically and some religious education textbook series (middle level/5-8th grade) used in public schools were examined with content analysis technique in practical chapter. In theoretical context, the following topics were dealt with: Religion-state relations in Germany, education system and religious education, necessity and historical development of Islamic religious courses, various Islamic religious courses models applied for many years and some controversial topics on Islamic religious courses. Practically, two different series of publications (Saphir and Ein Blick in den Islam) which are mostly used in Islamic knowledge/culture course model as textbooks were examined with content analysis technique in terms of both external and internal structure properties. As a result of the study, it was determined that both series of publications differ from each other especially in terms of internal structure categories. At this point, as the most distinctive feature, it was concluded that Saphir approaches to religion with an critical-outside perspective and provides only information about religion; whereas Ein Blick in den Islam textbook stands closer to the religion-based religious education model. In the context of“German Islam”,“Westernization of Islam”and“Nationization of the Qur'an”problems, it was found that especially in Saphir textbook, Islam and Muslim descriptions are liberal, and some verses and hadiths are translated in German partially different from the original meaning and presented consistent with democracy and The Federal Constitution. In addition it was found that in both publications it was avoided from the sensitive concepts of Islam such as“jihad”, and in Saphir textbook those concepts were often presented with modern juristic expressions or as some social content messages. But at large when evaluated in terms of philosophy and expectations reflected in textbooks they have similar approaches. According to this, it was concluded that both textbook series focus on necessity for Muslim students' learning basic information on their religion on the one hand and perceiving awareness of living in a multicultural society on the other hand. In this context, they also focus on students' developing positive attitudes toward peaceful coexistence with having basic knowledge on other religions and cultures.
Benzer Tezler
- Geschichte und Geschehen 3 isimli Alman tarih ders kitabında yer alan İslam Tarihine ait bölümün değerlendirmesi
The identification and analysis of the information about the İslamic History in the history boks that are taught at first semester in gymnasiums in Germany
ORHAN TUNA
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DinSakarya Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SAİM YILMAZ
- Almanya'da ilk ve ortaöğretimde Hıristiyanlık ve İslam din dersleri (Hessen Eyaleti örneği)
Christianity and Islamic religion lessons at elementary and secondary education in Germany (Sample case for State Hessen)
BETÜL KÜÇÜK
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET KOÇ
- Almanya'da İslam din öğretimi modelleri (Bavyera eyaleti örneği)
Die İslamisch religiösen unterrichts modelle in Deutschland (Beispiel bayern)
HALİSE KADER ZENGİN
- Federal Almanya Kuzey Ren Westfalya'da İslam din dersleri
Federal Germany North Rhine Westphalia Islamic religion courses
ALİ TOPCUK
Doktora
Türkçe
2016
DinDokuz Eylül ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. VELİ ÖZTÜRK