Türkiye'de İslami sinema akımında kimlik arayışı (1989-1994)
Pursuit of identity in Islamic cinema movement in Turkey (1989-1994)
- Tez No: 475659
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA KEMAL ŞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Sosyoloji, Performing and Visual Arts, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Sinema, Kimlik, İslami Sinema, Milli Sinema, Film Analizi, Cinema, Identity, Islamic Cinema, National Cinema, Movie Critique
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 279
Özet
1990'lı yıllarda en parlak dönemini yaşayan ve en popüler eserlerini veren İslami Sinema akımı marjinal duruşuyla Türk sinema çevrelerinde olduğu kadar akademik camiada da göz ardı edilerek unutulmaya terk edilmiştir. Oysa sinemanın toplumsal ruhu yansıtmada olduğu gibi toplumu etkilemede ve mesaj iletmede de önemli bir fonksiyon icra ettiğine inanan bu akım sosyo-politik bir bilinçle üretilmiş 'tez' filmleri ortaya koymuştur. Sanatsal açıdan kusurlu yapısı ve çoğunlukla didaktik ve tebliğci üslubu nedeniyle sıkça eleştirilen akımın sosyolojik mahiyeti bu tartışmalar arasında kayıp gitmiştir. İslami Sinemayı 'anlama' ve 'yorumlama' amacıyla yola çıkan bu çalışma İslami Sinemayı bilimsel bir bakış açısıyla bilimsel yöntemlerle irdeleyerek bilimsel bir çalışmanın konusu yapabilmeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada şu sorulara cevap aranmaktadır: Milli sinemanın bir devamı olarak gündeme gelen İslami Sinema nedir? İslami Sinemayı var eden koşullar nelerdir? Bu filmlerin 90'lı yıllarda zirve yaparak Türk Sinemasında hasılat rekorları kırması nasıl açıklanabilir? İslami Sinemaya yöneltilen eleştiriler hangi noktalara odaklanmaktadır? İslami Sinema filmlerinde öne çıkan temalar hangileridir, bu temalar üzerinden verilmek istenen mesajlar nelerdir? İslami Sinema filmleri kimlik vurgusunu hangi boyutlar üzerinden yapmaktadır? Bu sorulara cevap ararken sosyoloji-sinema ve kimlik ilişkisi temelinden başlanarak İslami Sinemaya dair yapılan literatür çalışmasının yanında çalışmanın uygulama kısmını oluşturan film analizlerinden yararlanılmıştır. Yorumlayıcı sosyal bilim yaklaşımı ışığında hermeneutik bir anlayışla nitel araştırma desenini kendisine temel alan bu çalışmada çoklu örnek olay stratejisi kullanılarak amaçlı örneklem tekniğiyle İslami sinema filmleri içinden seçilen dokuz film teşhise yönelik film eleştirisi (diagnostic critique) bakış açısıyla analiz edilmiştir. Bu doğrultuda yürütülen analizler sonucunda İslami Sinema filmlerinde öne çıkan temalar; Batılılaşma/ Modernleş(tir)me, Geçmişle Yüzleşme ve Başörtüsü olarak üç ana başlık altında toplanmıştır. Filmlerdeki kimlik vurgusunun ise bu ortak temalarla bağlantılı olarak; ben ve öteki, kendilik bilinci, kimlik krizi gibi kimliğin farklı boyutları üzerinden yapıldığı belirlenmiştir. Çalışma sonucunda elde edilen bulguların İslami sinemanın çok yönlü anlaşılmasına ve yeni bir bakışla yeniden değerlendirilmesine imkan tanıdığı söylenebilir.
Özet (Çeviri)
In the 1990s, the Islamic Cinema Movement has been living the brightest period and has produced its most popular works. Nevertheless, it has been left to be forgotten in the academic community as much as it is in the Turkish cinema circles due to its marginal stance. However, the Islamic Cinema Movement believes that cinema reflects the social spirit as well as influences the society and performs a considerable function in transmitting messages. The movement produced thesis films that actually generated with socio-cultural consciousness. In terms of artistic manner, the Islamic Cinema Movement is often criticized for its flawed structure, didactic and manifastative style and that is why the movement has been lost its sociological essence among these debates. It is the primary aim of this study to make the Islamic cinema as a subject of a scientific work while 'understand' and 'interpret' it with a scientific vision and methods. To this aim, the following questions are asked in this study: What is the Islamic cinema that becomes an agenda as a continuation of the national cinema? What are the conditions that generates the Islamic cinema? How can these Islamic films which set a revenue records and hit the top during 90s be explained? What are the focus of criticism directed towards the Islamic cinema? What are the main themes in Islamic cinema films, and what are the messages to be given on these themes? What are the dimensions of Islamic cinema films making their identity emphasis? In order to answer these questions, starting from the sociology-cinema and basis of identity relations, it has been benefited from the literature survey on Islamic cinema as well as the film analyzes which constitue the applicable part of this study. This study is baed on a qualitative research design with a hermeneutical understanding in the light of the interpretive social science approach. There are nine Islamic films selected with the purposeful sampling technique using multiple case study strategy were analyzed from the viewpoint of the diagnostic critique. As a result of the analysis carried out in this direction, there are three main themes that stand out in the Islamic cinema films; Westernization/Modernization, Confrontation with the Past and Headscarf. The identity emphasis in the movies is linked to common themes that made different viewpoints of identity as 'me and other', 'self-awareness', 'identity crisis.' It can be asserted that the findings obtained in this study allow Islamic cinema to be understand versatile and re-evaluated with a new perspective.
Benzer Tezler
- Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi
Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque
EVREN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE
- 1980 sonrasında Türkiye'de yaşanan ideolojik ve kültürel dönüşümlerin Türk sinemasına yansımaları
The Reflections of ideological and cultural changing on Turkish cinema after 80's Turkey
HİLMİ MAKTAV
Doktora
Türkçe
1998
Sahne ve Görüntü SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUTLU PARKAN
- Türkiye'de yayıncılık politikası: Ekonomik ve siyasal boyutlarıyla Türkiye'de televizyon yayıncılığı
Broadcasting policy in Turkey: Economic and political dimensions of broadcasting in Turkey
DİLEK BEYBİN KEJANLIOĞLU
Doktora
Türkçe
1998
Radyo-TelevizyonAnkara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL MUTLU
- Siyasal iletişimde şarkı kullanımı: 2019 yerel seçimlerinde AK Parti örneği
The use of songs in political communication: The case of AK Parti in 2019 local elections
HAKAN SİPAHİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İletişim BilimleriGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLSÜN GÜVENLİ
- Türkiye'de okuyan uluslararası öğrencilere yönelik nefret söylemi
Hate speech towards international students in Turkey
TOWHIDUL ISLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Radyo-Televizyonİbn Haldun ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET EMİN BABACAN