Doğu-batı ekseninde feminist çeviri
Feminist translation on eastern and western axis
- Tez No: 475660
- Danışmanlar: PROF. DR. İLYAS ÖZTÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Feminist çeviri, doğu ve batıda feminizm, ulus-aşırı yazın ve çeviri, çevirmen ve feminizm, Feminist translation, feminism on East and West, transnational literature and translation, translator and feminism
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çeviribilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çeviri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 258
Özet
Bu tezin amacı Doğu-Batı ekseninde yaşayan, arada kalmış ve Batı'nın ötekileştirdiği coğrafyalarla bağı olan, çoğunlukla oralarda doğmuş yazarların eserlerini Türkçeye çevirmiş çevirmenlerin görünür olmayan yazarları ve metinlerini bilinçli olarak görünür kılma çabalarını ve feminist çeviriye katkılarını ortaya koymaktır. Çeviri, öznesi sonucunda ortaya çıkan ürün ve diller boyutunda düşünüldüğünde aradadır ve hep öyle kalacaktır. Bu araştırma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması modeli kullanılarak yürütülmüştür. Öncelikle ulus-aşırı kimliğe sahip yazarlar seçilmiş ve çevirdikleri metinler okunmuştur. Nitel çalışmalar feminist araştırmalarda en çok tercih edilen yöntemdir çünkü bu tür çalışmaların amacı bir durumu, olayı ya da olguyu belirli bir düzlemde değerlendirebilmektir. Kesin yargılar ve sınırlar çizmekten kaçınır. Feminizm, çeviri, doğu ve batı kavramlarının birleştirilmesi ve bunun çevirmen üzerinden incelenmesi detaylı inceleme gerektirmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak yapılan yüz yüze görüşmelerin yazıya aktarılmasından sonra bir uzmanla birlikte temalar, alt temalar ve kodlar belirlenmiştir. Temaların belirlenmesi araştırma sorularından yola çıkarak yapılmıştır. Sonrasında kod tabloları oluşturulmuş ve araştırmanın bulgularını oluşturan kodlar alanyazınla desteklenerek yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda feminist çeviri kuramını teorik olarak bilen bir tek çevirmen olmasına rağmen çevirideki kültürel dönüş ve feminist çevirinin sınırlarını yıkma girişimleri de düşünüldüğünde Türkiye'deki çevirmenlerin feminist çevirinin amaçlarını gerçekleştirmekte olduğu görülmüştür. Kendilerini feminist çevirmen olarak tanımlamadıkları ve feminist çeviri hakkında yeterli bilgiye sahip olmadıkları halde Türkiye'deki çevirmenlerin yaptığı çeviriler feminist çeviridir. Feminist çeviri Kanada Ekolünce belirlenmiş içeriğini ancak farklılıkları görerek ve sınırlarını esneterek çıkabilir. Çevirmenlerin bir tanesi hariç hepsinin kadın olması ve yaşadıkları coğrafya nedeniyle ötekileştirilmiş kadınlara ait metinleri bilinçli olarak tercih etmeleri, sosyal sınıfı ne olursa olsun kendinin de arada kalmışlığının farkında olması feminist çeviri ve çeviribilim için bir zenginliktir. Çeviri farklılıkların ifadesi olmasının yanında ortaklıkların da ifade yöntemidir. İster doğulu ister batılı olsun kadınların yaşantıları ve sorunları ortak bir düzlemde buluşur. Bu ortaklığın sesini duyuran eylem de çeviridir. Türkiye'de yaşayan çevirmenler kültürel, sosyal, ideolojik, cinsiyet ya da dil unsurları nedeniyle arada kalmışlıklarını yine ulusaşırı kimliğe sahip bir yazarın metinini tercih ederek görünür kılmışlardır. Feminizm her coğrafyayı ve kadını farklılıklarıyla ya da benzerlikleriyle kucaklayabildiği müddetçe daha ilerilere gidebilecektir. Ülkemizdeki çevirmenlerin yaptığı bu anlamda çok önemli bulunmaktadır. Feminist çevirinin sınırlarının genişlediğinin de kanıtı niteliğindedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this thesis is to reveal the contributions and efforts of translators' to feminist translation and feminism by translating the works of the authors who are mostly the subjects of trans-national culture, mostly lived in East-West axis. When translation is handled in terms of the product that emerges from the subject of the translation activity and languages, it is in-between position. Selected texts are about lives and academic products of women from the geographies Westernized by the West. Case study, which is a type of qualitative research techniques, was used in this research. Qualitative research methods are the most preferred ones in feminist research because main goal is evaluating a situation, event or phenomenon with its specific dimensions. Firstly, eight books including information about lives, struggles and academic products of Eastern women were read. Combining such concepts as feminism, translation, east/west and feminist translation and examining it through the perspectives of eight translators required detailed analysis. Semi structured interview form was used and after the transcribing process of face-to-face interviews, the themes, sub-themes and codes were determined with a specialist and in the end assured code table was formed. The themes were determined depending on the research questions. After that, code tables were created and the codes that constitute the findings of the research were interpreted one by one with the help of scientific texts and books in the literature. It can be concluded that, although there is only one translator in our group who has an idea about feminist translation, we can bravely mention that translators of those texts are serving the aims of cultural turn in translation and feminist translation by eliminating the“Western”focused borders of those concepts. In translation Studies, with the cultural turn“otherness”and making other cultures visible has become focus of interest. Women and works including women in“other”geographies and cultures were introduced to the target culture and reader via translation. The dimension of feminist translation becomes important at this point of view. We believe that feminist translation can be totally inclusive and free itself from Canadian School label by seeing differences and flexing its boundaries. All of the participants were aware of the meaning of living in an“in-between space”depending on the geography and culture that an individual has been living or had lived. The findings suggested that all of the participants have determined the source text with the conscious of women freedom and normalizing east and lives of women living there. This practice is a wealth for translation studies and feminist translation since translation is the way of expressing commonness as well as differences. Whether they are east or west origin, their lives and problems meet on a common plane. The action that announces the voice of this partnership is translation. Interviewed translators who are living in Turkey or have lived in the past had made their in between position visible depending on the cultural, ideological, gender and language factors. This was made by choosing a trans-cultural writer's text focusing on woman theme to translate. Feminism may go further as long as it embraces every geography and women with differences and similarities. In this sense, this research, can be accepted as an evidence that shows the broadening borders of Feminist translation.
Benzer Tezler
- Feminist düşüncenin İslâmî izdüşümleri: Fatima Mernissi
Islamic reflections of feminist thought: Fatima Mernissi
SEBİLE KARTAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERKAN PERŞEMBE
- Kuir kuramı ekseninde fotoğrafta otoportre
The self-portrait in photography in the axis of Queer Theory
MERT ÇAĞIL TÜRKAY
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2021
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiFotoğraf Ana Sanat Dalı
PROF. SEÇKİN TERCAN
- Başlangıcından Cumhuriyet'e Türk resminde çıplak
Nude in the Turkish painting, from the beginning to the Republic
ÖZLEM KUMRU
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. KEMAL İSKENDER
- Halide Edip Adıvar'ın romanlarında idealize edilmiş kadın karakterler
The charakters of idealized woman in Halide Edip Adıvar's novels
MEHMET TİLEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıÇağ ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA KARABULUT
- From gender equality to gender justice: A critical discourse analysis in terms of gender equality in Turkey
Toplumsal cinsiyet eşitliğinden toplumsal cinsiyet adaletine: Türkiye'de toplumsal cinsiyet eşitliği bağlamında eleştirel bir söylem analizi
ELİF BABA
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiKadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA YILDIZ ECEVİT