Toplu iş sözleşmesinin normatif hükümlerinin yorumu
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 4848
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TANKUT CENTEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1988
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
Günümüzde üçüncü kişi yararına sözleşme benzeri bir sözleş me tipi olan tüplü iş sözleşmesi, işçi sendikası ile işveren sendi kası veya sendika üyesi olmayan işveren arasındaki hukuki ilişkileri düzenleyen en önemli faktör "olmuştur. Toplu iş sözleşmesi, sözleşme ile bağlı olan üçünteü kişile rin hizmet akitlerine doğrudan doğruya ve emredici olarak etki eder ve asgari muhtevayı tespit eder. Hukuk normları koyma özelliği, top lu iş sözleşmesini özel hukukun en önemli müesseselerinden biri yap mıştır. Aslen bir sözleşme olması, kısmen de normatif bir etki gös termesi sebebiyle bu müessesenin yorumlanması yollarının araştırılma sı oldukça ilginç olacaktır. Nitekim, toplu iş sözleşmesinin yorumlanması konusunda, mah kemelerin şimdiye kadar vermiş olduğu kararlar incelendiğinde orta ya iki önemli sonuç çıkmaktadır : İlk sonuç, yorum problemlerinin, genellikle toplu iş sözleşmesinin normatif kısmından kaynaklanmaları; ikinci sonuç ise toplu iş sözleşmesinin vasıflarına uygun bir yorum öğretisinin henüz geliştirilememiş olmasıdır..İşte bu yüzden, bu çalışmada toplu iş sözleşmesinin normatif hükümlerinden kaynaklanan problemleri ortadan kaldırmak amacıyla, mev cut bulunan yorum esasları araştırılmış ve bu esasların ışığında top lu iş sözleşmesinin normatif hükümlerinin yorumunda ortaya çıkan yo rum metûdu uyuşmazlığına bir çözüm getirilmeye çalışılmıştır., Öncelikle, toplu iş sözleşmesi, Alman Hukuku ile mukayeseli olarak genel hatlarıyla incelenmiş, sözleşmenin tanımı yapılmış, muh tevası ve hukuki niteliği tespit edilmiştir. Buna göre :- Toplu iş sözleşmesi. kanunen tespit edilen usul çerçevesin de yetkili kılınan bir işçi sendikası ile bir işveren sendikası ara sında veya sendika üyesi olmayan işveren arasında, tarafların İş Hukukuna ilişkin hak ve borçlarının ve hizmet akdinin yapılması, muhtevası ve sona ermesiyle ilgili hükümlerin saptandığı ve düzen lendiği, sözleşmenin uygulanması ve denetimi ile uyuşmazlıkların çözüm yollarına ilişkin hükümleri de içerebilen yazılı bir sözleş medir. -Toplu iş sözleşmesi, muhteva itibariyle hem normatif-düzenle- $ici, hem de borç doğurucu nitelikte hükümler içeren çifte karakter li bir sözleşmedir. Sözleşmenin normatif-düzenleyici kısmında, hiz met akdinin yapılması, muhtevası.ve sona ermesiyle ilgili hususlar düzenlenir. Normatif kısımda yer alan hükümler, kural olarak, hizmet akitleri üzerinde hem zorlayıcı, hem de tamamlayıcı bir etki yapar lar ve üçüncü kişileri de bağlarlar. Eu özellikleri sebebiyle norma tif kısım, toplu iş sözleşmesinin zorunlu bir unsurunu oluşturmakta dır. Toplu iş sözleşmesinin borç doğurucu kısmında. ise tarafların karşılıklı olarak yaptıkları hak ve borç doğurucu düzenlemeler yer almaktadır. Kanun metninde, bu düzenlemelerin toplu iş sözleşmesin de yer almasının, normatif kısmın aksine ihtiyari olduğu ifade edil miştir. Bu hükümler, toplu iş sözleşmesi sona erince kendiliğinden sona ererler; normatif hükümler gibi hizmet sözleşmesi olarak devam et mezler. -.Toplu işsözleşmesi, hukuki niteliği itibariyle iş hukukuna özgü karma bir özel hukuk sözleşmesidir. Daha sonraki bölümlerde, toplu iş sözleşmesinin yorumundaki metod uyuşmazlığı ele alınmış ve mukayeseli bir inceleme ile sözleş menin normatif hükümlerinin yorumunda kullanılacak yorum metodunun belirlenmesine çalışılmıştır. Toplu iş sözleşmesinin karma nitelik taşıması ve normatif ve borç doğurucu kısımlarının farklı özellikler - ıı -içermesi sebebiyle, bu kısımların yorumunun da farklı şekillerde yapılması gerektiği vurgulanmaktadır. Toplu iş sözleşmesi, bu durum da sözleşme yorumu ile kanun yorumu metodlarının yarattığı uyuşmaz lığın ortasında kalmaktadır. Yorum metodunun tayininde çıkan bu uyuş mazlık, Alman Anayasa mahkemesinin, kararlarında kanunun objektif yarum esası ile yorumlanması ilkesini getirmesiyle büyük ölçüde azal mıştır. Nitekim, toplu iş sözleşmesinin normatif kısmının da, bir kanun gibi üçüncü kişilere etki etmekte ve onları bağlamakta olması, uygulamada ve doktrinde bu s'özleşmenin normatif hükümlerinin yoru munda kanun yorumu kurallarını esas alan objektif metodun kullanıl ması görüşünde birleşilmesine yal açmıştır. Ancak toplu iş sözleşme sinin karma niteliğini benimseyen ve normatif hükümleri maddi anlam da yasa hükmü olarak niteleyen ve bu hükümlerin yorumunda kanun yoru mu esaslarının uygulanması gerektiği görüşünü savunan objektivist çoğunluğun yanında, toplu iş sözleşmesinin karma niteliğini reddeden ve onu bir sözleşme olarak gören ve normatif hükümlerin de klâsik birer sözleşme hükmü olduğundan hareketle bu hükümlerin yorumunda sözleşme yorumu esaslarının uygulanması gerektiğini savunan sübjektivist bir azınlık da vardır. Ancak her iki görüşün savunucuları, normatif hükümlerin yoru munda temel aldıkları kriterleri tespit ederken, toplu iş sözleşme- mesinin hukuki niteliğini gözerdi etmektedirler. Zira, toplu iş sözleşme sinin klasik bir özel hukuk sözleşmesi olmadığı karroe niteliğinden anla şılmakta ve bunun yanında normatif hükümlerin kanun hükümlarine nazaran farklı bir yapıda olduğu da kendini göstermektedir. Toplu iş sözleşmesi, her ne kadar normatif hükümler içermektey- se de herşeyden önce bir sözleşmedir. Bu yüzden, toplu iş sözleşmesi nin normatif hükümlerinin yorumunda, taraf iradelerini araştıran söz leşme yorumu kurallarına ihtiyaç duyulacağı şüphesizdir. Nitekim, kanun vnrumunda da lafzın açık olmaması halinde, tarafların metne yansımış iradelerinin araştırılması yoluna gidilmektedir. İşte, bu rada sözleşme yorumu ile kanun yorumu arasında ortak bir nokta orta ya çıkmış olmaktadır. Ancak, tarafların iradeleri araştırılırken her iki yorum metodunun nasıl kullanılacağı, doktrinde henüz hukuki bir temele oturtulamamıştır. - ııı -Bu nedenle, bu çalışmada yorum alanında çıkan metDd uyuşmaz lığının ortadan kaldırılması amacıyla, yeni bir yorum kriteri geliş tirilmiş ve bu da yorum uyuşmazlığının hangi düzeyde, diğer bir ifade ile kimler arasında çıktığının araştırılması olarak belirlen miştir. Diğer bir bölümde deımui
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Türk Hukukunda toplu iş sözleşmesi hükümleri ve hizmet akitleri üzerindeki etkileri
Provisions of collective agreement and their effects on employment contracts in turkish law
ERTAN İREN
- 1970 – 2021 yılları arası petrokimya sanayinde imzalanan toplu iş sözleşmelerinin analizi: TÜPRAŞ, PETKİM, TPAO örneği
Analysis of collective bargaining agreements signed in petrochemical industry between 1970-2021: TÜPRAŞ, PETKİM, TPAO example
BİRTAN İPEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriİstanbul ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARİF YAVUZ
- Toplu iş sözleşmesinin sona ermesi
Termination of the collective bargaining agreement
BURAK KARAKOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HukukAnkara Sosyal Bilimler ÜniversitesiÖzel Hukuk Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET EMİN BİLGE
- Toplu iş sözleşmesinin kişi bakımından uygulama alanı
The scope of application of collective labor agreement
SEMA DENİZ ÖZKAN
- Toplu iş sözleşmesinin normatif hükümleri ve bunların hizmet akdine etkileri
The Normative part of a collective agreement and his effects of a employment contract
MEHMET ERDEM ÖZDEMİR