İçme suyu dağıtım şebekelerinde ekonomik su kayıpları seviyesinin belirlenmesi: Antalya Kaleiçi örneği
Analysis of economic level of leakage in water distribution networks: Antalya Kaleici case study
- Tez No: 485006
- Danışmanlar: PROF. DR. HABİB MUHAMMETOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Gün geçtikçe artan su sıkıntısı ve kuraklık su kaynaklarının daha planlı kullanılmasını gerektirmektedir. Bu bağlamda kaynakların verimli kullanılması açısından içme suyu dağıtım şebekelerinde meydana gelen su kayıplarının da yönetilmesi ve azaltılması gerekmektedir. İçme suyu dağıtım şebekelerinde su kayıpları iki şekilde olabilir. Gerçek kayıplar; şebekede ana borulardan, servis bağlantılarından, depo, hazne vb. noktalardan meydana gelen fiziki kayıplardır. Görünen kayıplar ise sayaç ölçüm hataları, yasa dışı kullanım ve veri aktarım hatalarından meydana gelen fiziksel olarak kayıp olmayan ancak ticari anlamda kayıp olan sudur. Fiziki kayıpları azaltmanın su idarelerine maliyeti vardır. Bu maliyet, kayıp oranını azalttıkça artmaktadır. Su kayıpları arkaplan sızıntısı şeklinde sürekli meydana gelecek ve hiçbir zaman sıfıra indirilemeyecektir. Kayıpları azaltmanın daha fazla ekonomik olmayacağı bir seviye bulunur. Bu seviyeye su kayıplarının ekonomik seviyesi denir. Su kayıplarının ekonomik seviyesi her şebekeye özgü olarak farklılıklar gösterebilir. Bulunulan bölgenin su kaynakları açısından zenginliği, enerji ve kimyasal maliyetleri, altyapı durumu, su basıncı, aktif sızıntı kontrolü maliyeti gibi faktörler etkilidir. Su kayıplarının yönetimi açısından su idarelerinin, şebekeye özgü ekonomik su kayıpları seviyesini tespit etmesi ve kayıplarını bu seviyeye kadar indirmeleri önemlidir. Su kayıplarının ekonomik seviyesi, sızıntıların meydana gelebildiği durumlar için (tespit edilmiş ve tespit edilmemiş sızıntılar ile arkaplan kayıpları) ayrı ayrı hesaplanıp toplanarak bulunur. Kısa dönem ya da uzun dönem için hesap edilebilir. Bu çalışma kapsamında Antalya, Kaleiçi içme suyu dağıtım şebekesi 2015 ve 2016 yılı verileri incelenmiştir. Abone tüketim değerleri, SCADA verileri, su dengesi tablosunda kullanılarak su kayıpları oranı tahmin edilmiştir. Suyun değişken maliyeti, aktif sızıntı kontrolü maliyetleri ve debi verileri ile sızıntıların artış oranı yöntemi kullanılarak su kayıplarının ekonomik seviyesi tahmin edilmiştir. Sonuç olarak su kayıplarının ekonomik seviyesi, mevcut su kayıpları seviyesinden daha düşük çıkmış olup su idaresinin, su kayıplarını ekonomik seviyeye kadar indirmesi teşvik edilmiştir.
Özet (Çeviri)
It is essential to plan for water resources usage carefully due to increasing drought and water shortage. In this regard, leakage, occurring in water distribution networks, must be managed and reduced for using water resources efficiently. Water losses may occur in two different types in water distribution networks. Real losses arise from leakages on mains, service connections and reservoir overflows. Apparent losses are due to metering errors, illegal consumptions, and meter accuracy errors. Water is not only lost physically but also commercially. Reducing water losses in water distribution networks comes with a production cost to water utility. Decreasing water losses rates implies increasing repair costs. There is always background leakage in networks so that water losses will never be equal to zero. There is a leakage level which further reduction of leakage will not be economical. This level is called economic level of leakage. Economic level of leakage varies from one system to another. It depends on water resources availability, energy and chemical costs, water distribution network infrastructure conditions, water pressure and active leakage control cost. It is important for water utilities to determine their economic level of leakage and reduce leakages to that level. Economic level of leakage is the summation of the economic levels of the three leakage types namely background, reported and unreported leakages. Economic level of leakage can be calculated for short term and long term period. In this study, water distribution network in Antalya Kaleiçi network data sets were examined for the year 2015 & 2016. Short term economic level of leakage is estimated with rate of rise of unreported leakage using flow records from SCADA, active leakage control cost and variable cost of water. Physical water losses are estimated from water balance table with the help of ASAT customer database. As a result, economic level of leakage and current annual water losses are compared. Economic level of leakage was much lower than current annual water losses. Consequently, the water authority is encouraged to further reduce physical water losses up to the economic level.
Benzer Tezler
- İçme suyu dağıtım şebekelerinde ileri basınç yönetimi ile su kayıplarının azaltılmasına yönelik modelleme çalışması: Antalya-Kaleiçi bölgesi uygulaması
Oriented modelling for reducing water losses in drinking water distribution networks by advanced pressure management: Antalya-Kaleiçi case study
MUSTAFA S. M. BOLBOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Çevre MühendisliğiAkdeniz ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HABİB MUHAMMETOĞLU
- İçmesuyu dağıtım şebekelerinde basınç yönetimi ve hidrolik modellemenin entegre edilerek su kayıplarının incelenmesi
Investigation of water losses in drinking water distribution systems by integrated use of hydraulic modelling and pressure management
SELAMİ KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Çevre MühendisliğiAkdeniz ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE MUHAMMETOĞLU
- Leakage optimization of water distribution networks by pressure control
Su dağıtım şebekelerindeki kaçakların basınç kontrolü ile optimizasyonu
EZGİ KÖKER GÖKGÖL
Doktora
İngilizce
2018
İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE BURCU ALTAN SAKARYA
- İçme suyu sistemlerinde farklı basınç düzenleyici vanaların fayda maliyet analizi
Cost benefit analysis of different pressure regulating valves in drinking water systems
MERVE AKDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İnşaat MühendisliğiÇankırı Karatekin Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SALİH YILMAZ
- Mevcut içme suyu dağıtım şebekesinin hidrolik model yardımıyla yönetimi
Existing water distribution network management with hydraulic model
SAMET KIRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDÜSSELAM ALTUNKAYNAK