İçmesuyu dağıtım şebekelerinde basınç yönetimi ve hidrolik modellemenin entegre edilerek su kayıplarının incelenmesi
Investigation of water losses in drinking water distribution systems by integrated use of hydraulic modelling and pressure management
- Tez No: 316165
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE MUHAMMETOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 150
Özet
Su dağıtım şebekelerindeki su kayıpları, şebekeye verilen su miktarı ile faturalandırılan su miktarı arasındaki fark olarak tanımlanır. Su kayıpları iki kısımda incelenir; fiziki (gerçek) kayıplar ve görünen (ticari) kayıplar. Su dağıtım şebekelerinde su kayıpları kaçınılmazdır. Özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde su kayıpları yaklaşık %50 civarındadır. Uluslararası literatür incelendiğinde tüm ülkelerin su kayıplarını %10-%15 seviyelerine düşürmek istedikleri görülmektedir. Su kayıplarını bu seviyenin altına düşürmek ise çoğu zaman ekonomik olmamaktadır. Dünyada su kayıplarını azaltmak için çeşitli uygulamalar yürütülmektedir. Bu uygulamalardan biri de basınç kontrol yönetimidir. Basınç kontrol yönetimi su dağıtım şebekelerinin gereksiz yere yüksek basınçta işletilmesinin önlenerek şebekedeki yüksek su kayıplarının azaltılması işlemidir. Ancak basıncın ne kadar ve hangi basınç kontrol yöntemi ile azaltılacağına doğru karar vermek önemlidir. Ayrıca basınç azalması neticesinde su kayıplarında ne kadar azalma sağlanabileceğini de öngörmek gerekir. Bu tez çalışması Antalya ili Konyaaltı ilçesi içmesuyu dağıtım şebekesinde oluşturulan 18 farklı alt bölgede (District Metered Area, DMA) yürütülmüştür. Her bir alt bölge için ayrı ayrı hidrolik model kurulmuştur. Model için girdi verileri alt bölge girişlerine yerleştirilen SCADA istasyonlarından ve ASAT-CBS veri tabanlarından elde edilmiştir. Kurulan hidrolik modelin kalibrasyonu ve doğrulaması yapılmıştır. Doğrulaması yapılmış hidrolik model ile alt bölgelerin hem alana, hem de zamana göre basınç seviyeleri değişimi ortaya konulmuştur. Hidrolik model kullanılarak ve her bir alt bölgedeki basınç seviyeleri değişimine göre alt bölge basıncının azaltılıp azaltılamayacağına karar verilmiştir. Ayrıca, eğer basınç azaltılabilecekse hangi basınç kırıcı vana (PRV) kullanılacağına ve basınç kırıcı vananın hangi basınç değerine ayarlanacağına hidrolik model yardımıyla karar verilmiştir. Konyaaltı ilçesi içmesuyu dağıtım şebekesinde oluşturulan 18 alt bölgede yürütülen hidrolik model çalışması sonuçlarına göre 10 alt bölgede basıncın yüksek olduğu tespit edilmiş ve basınç yönetimi uygulanması önerilmiştir. Basınç yönetimi önerilen alt bölgelerden minimum gece debisi yüksek olan 8 alt bölgede su kaybı modeli oluşturulmuştur. Hidrolik model ve su kaybı modeli entegre edilerek klasik sabit çıkışlı vana yerleştirilmesi ile yaklaşık 45 m3/sa su tasarrufu elde edileceği tahmin edilmiştir. Tez çalışmasında hidrolik model olarak, tüm dünyada birçok kez kullanılmış ve doğru sonuçlara ulaşılmış olan EPANET modeli kullanılmıştır. Bu modelin en büyük avantajı CBS ve SCADA verileri ile kolayca entegre edilebilmesidir. EPANET, hidrolik model ile entegre edilerek kullanıldığında su kayıplarındaki azalmanın tahmin edilebilmesine imkan tanımaktadır.
Özet (Çeviri)
Water losses in water distribution network is the difference between the amount of water supplied to the network and the amount billed to the water. Water losses are examined in two parts; the physical (real) losses and the apparent (commercial) losses. Water losses are inevitable in water distribution networks. Especially, in developing countries, such as Turkey, water losses are approximately 50 %. As mostly stated in the related literature, countries follow programs to reduce water losses up to 10-15% levels. It is often not economical to reduce water losses below this level. Different applications are carried out to reduce water losses all over the world. One of these applications is pressure control management. Pressure control management is the process of preventing unnecessary high operation pressures in water distribution networks to reduce high water losses in the network. However, it is usually difficult to decide about the level of pressure reduction and the pressure control method. After the application of pressure reduction method, it is important to predict how much water losses reduction is to be achieved. This thesis study was carried out in eighteen different District Metered Areas (DMA) located in the study area of Konyaaltı region in Antalya City. Hydraulic model was established separately for each DMA. Model input data were obtained from the ASAT-GIS database and SCADA stations that were installed at the entrance of each DMA in the pilot area. The established hydraulic model was calibrated and verified. Spatial and temporal changes of pressure levels were studied for each DMA by the verified hydraulic model. Using the hydraulic model, suitable pressure levels were tested for each DMA and their effects were investigated. If the pressure levels were decided to be reduced, hydraulic model was used to choose type of pressure release valve (PRV) and the pressure level to be adjusted to PRV. According to the results of the hydraulic model studies, applied for 18 different DMAs of Konyaaltı region water distribution network, 10 DMAs were identified to have high pressure and pressure management was recommended for these DMAs. Water loss model was established for 8 DMAs with high minimum night flow rate and where pressure management was recommended. By integration of hydraulic and water loss model, total water saving is computed approximately as 45 m3/h if conventional fixed outlet PRVs are installed for the selected 8 DMAsEPANET water quality and hydraulic model has been used in this application which has been used widely all over the world and it has many verified applications. The main advantage of EPANET model is the easy integration with GIS and SCADA data. In addition, EPANET can be used to estimate reduction of water losses by integrated use of the hydraulic model.
Benzer Tezler
- Mevcut içme suyu dağıtım şebekesinin hidrolik model yardımıyla yönetimi
Existing water distribution network management with hydraulic model
SAMET KIRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDÜSSELAM ALTUNKAYNAK
- İçme suyu dağıtım şebekelerinde ileri basınç yönetimi ile su kayıplarının azaltılmasına yönelik modelleme çalışması: Antalya-Kaleiçi bölgesi uygulaması
Oriented modelling for reducing water losses in drinking water distribution networks by advanced pressure management: Antalya-Kaleiçi case study
MUSTAFA S. M. BOLBOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Çevre MühendisliğiAkdeniz ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HABİB MUHAMMETOĞLU
- İçme suyu dağıtım sistemlerinde su kayıplarının azaltılması ve basınç yönetimi: Florya örneği
Reducing water losses and pressure management in drinking water distribution systems: Florya example
UFUK BAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEVKET ÇOKGÖR
- İçme suyu hatlarının hidrolik modellemesi yapılarak su kayıplarının belirlenmesi ve besleme bölgelerinin oluşturulması: İstanbul ili Bakırköy ilçesi örneği
Determining water losses and creating supply zones by hydraulic modeling of drinking water lines: The example of Bakırköy district of Istanbul province
HALİL İBRAHİM AYVERDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İnşaat MühendisliğiSakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKMEN ÇERİBAŞI
- İçmesuyu temin sistemlerinde fazla basınçtan enerji kazanımının pilot bir bölgede gerçekleştirilmesi ve hidrolik model kullanılarak incelenmesi
Implementation of energy recovery from excess pressure in a water distribution network pilot study area & investigation using a hydraulic model
ÖZGE ÖZEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Çevre MühendisliğiAkdeniz ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE MUHAMMETOĞLU