Hastanelerde plan kurgusunun yön bulma ve tahliyeye etkisinin irdelenmesi
Analysing the effect of spatial organization on wayfinding and evacuation in hospitals
- Tez No: 485216
- Danışmanlar: PROF. DR. ALPER ÜNLÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
Bu tez çalışması, acil durumlarda bir ihtiyaç olarak meydana gelen tahliye eylemini bir yön bulma problemi olarak ele almış olup, hastane örneği üzerinden incelemiştir. Tezin amacı tahliyeye etki eden bilişsel ve fiziksel süreçlerin bir bütünü olan mimarinin ve mekansal organizasyonun insanla olan ilişkisinin tahliye bağlamında incelenmesidir. Çalışma kapsamında tahliye eylemi ele alınmış olup, mekansal organizasyon tiplerinin tahliyeye olan etkisi tartışılmıştır. Kullanıcı, işlev ve ölçek bakımından karmaşık bina kategorisinde sayılabilecek hastane binalarındaki tahliyeyi konu alan tez çalışması, hastane tasarımında mekansal organizasyonun tahliyeye etkisini tartışmaya açmış olup, tasarımcılara kıyaslanabilecek örnekler sunmaktadır. Tezin ilk kısmında bir yön bulma problemi olarak kabul edilen tahliye eyleminin bilişsel süreçleri üzerine literatür taraması yapılmıştır. Yön bulmayı etkileyen etmenler araştırılmış olup, tahliyeye olan etkileri tartışılmıştır. Fiziksel çevrenin şartlarından bahsedilmiş ve veri toplamaya yarayan fiziksel öğelerin tahliye ile olan ilişkileri incelenmiştir. Ayrıca tahliye eylemini gerçekleştiren insanın özelliklerine değinilmiştir. Tahliye sırasındaki psikolojik durumun ve panik halinin tahliyenin işleyişine ne gibi etkileri olduğu araştırılıp sunulmuştur. Algı ve mekanın tahliye ile olan ilişkisi irdelenmiş olup, mekan analiz yöntemlerinden biri olan mekan dizim yönteminin tahliyeyi inceleme açısından ne gibi olanaklar sunduğu irdelenmiştir. Tezin ikinci bölümünde, hastane binasının neden teze konu olduğu anlatılmaya çalışılmıştır. Yapısal ve mekansal olarak hastane binasının geçmişten günümüze olan değişimi incelenmiştir. Hastane binasının mekansal organizasyonlarının değişim nedenleriyle birlikte günümüzde yaygın olarak kullanılan hastane mekansal organizasyon örnekleri üzerine okumalar yapılmıştır. Kaçış ergonomisine etki eden ve tahliye eylemi sırasında kullanılan mekanların acil durumlardaki görev ve sorumlulukları tanımlanmaya çalışılmıştır. Hastanelerdeki acil durumların sebepleri araştırılmış olup, günümüzde ve yakın geçmişimizde yaşanan afet durumları örnekleri sunulmuştur. Literatür taraması kısmında anlatılanlar doğrultusunda mekan dizim yöntemi ve çeşitli tahliye değerlendirmeleri yardımıyla model çalışması ortaya konmuştur. Model çalışmasının hedefi; mekansal organizasyon tipleri arasında hangi plan şeması tahliye için daha elverişlidir? sorusuna yanıt aramaktır. Oluşturulan model sayesinde seçilen üç plan tipi arasında karşılaştırmalı çalışma yapılmış olup, plan tiplerinden tahliyeye yatkın olan seçilmiştir. Ayrıca model kapsamında değerlendirilen parametrelerin hastane binası içinde tahliye eylemine etkileri gösterilmeye çalışılmıştır. Tez, yapılan araştırma kapsamında mekansal organizasyonun tahliyeye olan etkisini göstermeye çalışmış olup, tahliye alanında çalışan kişiler için örnek bir literatür olmayı hedefleyerek tahliye üzerine çalışanlara katkı sağlamayı hedeflemiştir.
Özet (Çeviri)
This dissertation study deals with evacuation which occurs as a need in case of emergency as a problem of wayfinding and analyzes it with the example of hospital. Dissertation study is intended to examine the relationship of architecture as a complement of cognitive and physical processes and spatial organization affecting the discharge with human being within the context of evacuation. Evacuation was handled within the scope of study and types of spatial organizations in hospitals were discussed. Dissertation study dealing with the evacuation in hospital buildings which may take place in complex building category in terms of function and scale brought the effect of spatial organization on evacuation in hospital designing and offers comparable examples to designers. A literature review on the cognitive processes of evacuation considered as a problem of wayfinding was performed in the first part of dissertation. Factors affecting wayfinding were analyzed and their effects on evacuation were discussed. Conditions of physical environment were discussed and relationships of physical factors used to collect the data with evacuation were examined. Furthermore characteristics of the person carrying out evacuation were discussed also. How psychological state and panic in case of evacuation affect the operation of evacuation is studied and introduced. Relationship of perception and space with evacuation was reviewed and what kind of opportunities space arrangement method, one of space analysis methods offers in terms of the analysis of evacuation were discussed. In the second part of dissertation why hospital building becomes thesis subject was tried to be explained. Spatial organization of hospital building from past to present was discussed. Readings were made for the examples of hospital spatial organization as well as the reasons for change of spatial organizations of hospital building. Duties and responsibilities of the spaces which affect the ergonomics of escape and are used during evacuation were tried to be described. Reasons of emergencies in hospitals were reviewed and examples of disasters which have occurred in this day and recent past were introduced. A model study was introduced by the use of space arrangement method and various evacuation assessments in line with the descriptions in the part of literature review. Model study is intended to seek an answer for the question“ which plan chart is more appropriate for evacuation among spatial organization types?”. A comparative study has been obtained due to the selected plan types and the one was evaluated as optimum example prone to the evacuation process. Furthermore effects of the parameters assessed within the scope of model on evacuation in hospital building were tried to be shown. Dissertation tried to show the effect of spatial organization on evacuation within the scope of current study and aimed at constituting an exemplary literature for the ones studying on evacuation and making a contribution to them so.
Benzer Tezler
- Ek ödemelerin analitik hiyerarşi süreci ile değerlendirilmesi: Hastanelerde bir uygulama
Evaluation of suplementory payment system by using analytical hierarchy process: Its application in hospitals
ÖZCAN SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Sağlık Kurumları YönetimiDokuz Eylül Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ ÖZDEMİR
- Research on patient satisfaction in public and private hospital
Kamu ve özel hastanelerde hasta memnuniyeti incelemesi
NECATİ BERK ÖZER
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
HastanelerYeditepe Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK SAĞLIK ÖZÇAM
- Bezmialem Vakıf Üniversitesi ve Bezmialem Dragos Hastanesi'nin afetlerde güvenilirlik düzeyinin belirlenmesi ve hastane afet planı'nda görev alan personelin bilgi düzeylerinin hastane güvenliğine etkisi
Determination of the reliability level of Bezmialem University and Bezmialem Dragos Hospital in disastersand the effect of the knowledge level of the personnel working in the hospital disaster plan on hospital safety
ÜMRAN ERKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HastanelerBezm-i Alem Vakıf ÜniversitesiAfet Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAHADIR TAŞLIDERE
- Osmanlı'dan Cumhuriyete hastane yapılarındaki mimari değişimin İstanbul örnekleri üzerinden incelenmesi
An examination of the architectural transformation in hospital buildings from the Ottoman Empire to the Republic of Türkiye through examples from İstanbul
BÜŞRA TONBULOĞLU ALTUNDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN PILEHVARIAN
- Yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde enfeksiyon kontrolüne yönelik hemşirelik girişimlerinin değerlendirilmesi
Assessment of nursing interventions directed to the infection conrol in neonatal intensive care units (NICU)
NURDAN DEMİRER
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
HemşirelikMarmara ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. SEMA KUĞUOĞLU