Türkiye'de Centaurea L. (Asteraceae) cinsi Cheirolepis (Boiss.) O. Hoffm. seksiyonuna ait taksonların mikromorfolojik ve anatomik özelliklerinin incelenmesi
Micromorphological and anatomical characteristics of the taxa in the section Cheirolepis (Boiss.) O. Hoffm. of the genus Centaurea L. (Asteraceae) in Turkey
- Tez No: 489306
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN DURAL, PROF. DR. NUR MÜNEVVER PINAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoloji, Botanik, Biology, Botany
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 242
Özet
Bu çalışmada, 17'si Cheirolepis seksiyonu, yakın akrabası olan 4'ü Pteracantha, Plumosipappus, Pseudoseridia, Cheirolepis-Pseudoseridia'dan olmak üzere toplamda 21 taksonun anatomik, palinolojik ve aken mikromorfolojik karakterleri araştırılarak, farklılıklar ve benzerlikler ortaya konulmuştur. Anatomik araştırmalarda; vejetatif organların özellikleri, parafin metodu uygulanmak suretiyle ortaya konulmaya çalışılmıştır. Parafin metodu başarılı sonuç vermediği zaman, enine kesitler kriyostat cihazı ya da el ile alınmıştır. Ayrıca, yapraklarda stoma ve epidermis hücrelerini gözlemlemek için yüzeysel kesitler alınmıştır. Palinolojik verilerin elde edilmesinde, ışık mikroskobu çalışmalarında, Wodehouse ve Erdtman teknikleri kullanılmış, daha sonra da polen taneleri SEM ile incelenmiştir. Olgun akenler, hem ışık mikroskobu hem de SEM ile fotoğraflanmıştır. İncelenen taksonlar, kök anatomik yapısı açısından oldukça benzer olarak değerlendirilmiştir. Gövdeden enine kesitler, araştırılan taksonların C. saligna hariç korteks hücrelerinin bol kloroplast taşıdığını göstermiştir. C. saligna taksonunun ise sadece kollenkimatik hücrelere sahip olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca incelenen taksonların gövde anatomik yapılarında, salgı kanalları, bir ya da iki sıralı iletim demetleri ve parankimatik öz hücreleri bulunmaktadır. Taksonların tamamında, ekvifasiyal tipte mezofilin varlığı tespit edilmiştir. Taksonlara ait yaprak yüzeysel kesitlerinde, epidermal hücrelerin şekil ve duvar düzenlenişi bakımından varyasyon göstermesi önemli görülmüştür. Ayrıca, araştırılan taksonların yaprakları, kserofitik bitkilerdeki yaprak yapısını sergilemektedir. Pollen taneleri genellikle monad, izopolar ve trikolporattır. Centaurea saligna, C. derderiifolia ve C. kotschyi var. floccosa hem trikolporat hem de tetrakolporat apertüre sahiptir. Taksonların polen şekilleri, genellikle prolat-sferoidal fakat oblat-sferoidal olanları da vardır. Polen tanelerinin skülptürü genellikle skabrat-perforat ya da nadir olarak mikroekinat-perforattır. Polenlerin sahip olduğu spin karakterlerinin, türleri ayırmada ve türler arası ilişkileri belirlemede önemli olduğu belirlenmiştir. Aken mikromorfolojisine dayalı analizlerimiz, çalışılan taksonların aken yüzeyi açısından geniş bir varyasyon gösterdiğini ve taksonomik açıdan bu durumun önemli olabileceğini ortaya koymuştur. Aken renkleri, karpopodyum, foramen ve epidermis hücrelerinin yapılarının taksonlar arasında oldukça farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Anatomik, palinolojik ve aken mikromorfolojik bulgularımıza göre, taksonların sistematik pozisyonlarının yeniden gözden geçirilmesi konusunda veriler elde edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, the anatomical, palynological and achene micromorphological characteristics of 17 taxa of section Cheirolepis and 4 taxa of its relatives, Pteracantha, Plumosipappus, Pseudoseridia, Cheirolepis-Pseudoseridia complex, were investigated and the differences and similarities of taxa were presented. In anatomical studies, the characteristics of vegetative organs were tried to exhibit with applying paraffin method. If paraffin method was not successful, we then cut the cross sections by hand or cryostat. Also, the handmade sections were made to observe stomata and epidermis cells in leaves. In obtaining of palynological data, Wodehouse and Erdtman techniques were used for light microscopic observations, later the pollen grains were investigated by SEM. Mature achenes were photographed both light microscope and SEM. The investigated taxa were evaluated to be very similar in terms of structure in root anatomy. The cross sections of stem, all of the investigated taxa except for C. saligna showed that cortex cells have abundant chloroplast. It has been determined that the C. saligna taxon has only collenchymatic cells. Also, the studied taxa have secretory channels, one or two rowed vascular bundles and parenchymatic pith cells in their stem anatomy. In all of the taxa, it has been detected that the presence of equifacial mesophyll. Showing variation in terms of the shape of epidermal cells and arrangement of anticlinal walls is considered significant in the transversal sections of leaf of investigated taxa. Moreover, leaves of taxa were exhibited the structure of leaves of xerophytic plants. Pollen grains generally monad, izopolar and tricolporate. Centaurea saligna, C. derderiifolia and C. kotschyi var. floccosa have both tricolporate and tetracolporate aperture type. The pollen shapes of taxa had usually prolate-spheroidal however some taxa had oblate-spheroidal ones. The sculpturing of the pollen grains was generally scabrate-perforate or rarely microechinate-perforate. The spines were conical with a changing base length. Spin characteristics of pollen grains are important for discrimination of species and determining relationship among species. Our analysis based on achene micromorphology reveal that the studied taxa show a great variation in terms of achene surface characteristics and they can be important taxonomically. It has been determined that the colors of achene, the structures of carpopodium, foramen and epidermal cells vary widely among taxa. According to anatomical, palynological and achene micromorphological investigations, data have been obtained to rearrangement the systematic position of studied taxa.
Benzer Tezler
- Centaurea spinosa L. ve endemik Centaurea lydia Boiss. taksonları üzerinde farmasötik botanik yönünden araştırmalar
Pharmaceutical botanical investigations on Centaurea spinosa L. and endemic Centaurea lydia Boiss. taxa
YUSUF ÖCAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
BotanikEge ÜniversitesiFarmasötik Botanik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CANAN KARAALP
- Batı Anadolu'da yayılış gösteren centaurea athoa dc. ve endemik centaurea polyclada dc. taksonları üzerinde araştırmalar
Investigations on centaurea athoa dc. and endemic centaurea polyclada dc. taxa naturally distributed in West Anatolia
SERDAR DEMİR
Doktora
Türkçe
2016
Eczacılık ve FarmakolojiEge ÜniversitesiFarmasötik Botanik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CANAN KARAALP
PROF. DR. ERDAL BEDİR
- Endemik centaurea goeksunense aytaç & H. Duman bitkisinin kimyasal içeriğinin ve biyoaktivite potansiyelinin araştırılması
Investigation on chemical composition and bioactivity potential of endemic centaurea goeksunense aytaç & H. Duman.
TUĞÇE DEMİRÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
BiyokimyaEge ÜniversitesiFarmasötik Botanik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞÜRA BAYKAN
- Centaurea cadmea Boiss., Centaurea fenzlii reichardt ve Centaurea rigida Banks & Sol. (Compositae) türlerinin karyotip analizi
Karyotype analyses of Centaurea cadmea Boiss., Centaurea fenzlii reichardt and Centaurea rigida Banks & Sol. (Compositae) species
MAHMUT POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
BiyolojiSelçuk ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET DURAN
- Endemik Centaurea lycaonica Boiss. & Heldr. bitkisinin servikal kanser hücre hattında sitotoksik ve apoptotik etkilerinin araştırması
Investigation of the cytotoxic and apoptotic effects ofendemic centaurea lycaonica Boiss. & Heldr. on cervicalcancer cell line
SAFA EMİNOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eczacılık ve FarmakolojiErciyes ÜniversitesiFarmakoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE KÜBRA KARABOĞA ARSLAN
DOÇ. DR. LEYLA PASHAYEVA