Osmanlılarda XVIII. yüzyılda balistik çalışmaları
Ballistics studies in the 18th century Ottoman empire
- Tez No: 490785
- Danışmanlar: PROF. DR. MELEK DOSAY GÖKDOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bilim ve Teknoloji, Tarih, Science and Technology, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bilim Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 254
Özet
1950'lerde tarihçiler, Erken Modern Dönem olarak adlandırılan tarihsel süreçte askeri strateji ve teknolojilerde gerçekleşen dönüşümleri açıklamak için askeri devrim kuramını ortaya atmışlardır. O günden beri süren tartışmalar bu teze katkı ve eleştirilerle devam etmiştir. Tarihçilerin eksik bıraktığı bir nokta olan kuramsal fizik ve matematikteki gelişmeleri kuramın içine yerleştirme görevi bilim tarihçilerine düşmüştür. Bu sahada yapılan çalışmalar sonucunda balistik alanındaki gelişmelerin askeri devrim tezine yerleştirilmesi gerektiğini bildiren görüşler ortaya atılmıştır. Balistik devriminin gerçekleştiği XVIII. yüzyıl, Osmanlılarda dönüşümün başladığı süreç olarak karşımıza çıkmaktadır. Savaşlardaki yenilgilerin sonucunda Osmanlı düşünürleri ve bürokratları, Avrupa'da gerçekleşen askeri gelişmelerin takibinde öncü olmuşlardır. Batı'da gerçekleşen bilimsel devrimin önemli bir ayağı olan Galileocu hareket kuramları ilk olarak bu bürokratlar aracılığıyla Osmanlılara tanıtılmıştır. Bunun sonucu olarak geometrik ispatlar, logaritma gibi mühendislerin ve askerlerin sahada kullanabilecekleri matematiksel araçlar tanıtılmaya çalışılmıştır. Bununla beraber deneyin de önemi fark edilmiştir. Yine bu yüzyılda Avrupa tarzı eğitim kurumları olan Mühendishâneler açılarak ordunun mühendis ihtiyacı giderilmeye çalışılmıştır. Bu dönem bir 'bocalama dönemi' olarak daha fazla dikkat edilmesi gereken bir dönemdir. Bu dönemde bürokratlar yaptıkları çalışmalar sonucunda medreseli ulemanın yerine geçmeye başlamıştır.
Özet (Çeviri)
In 1950's, historians put forth the military revolution hypothesis in order to explain the transformation of military strategies and technology in the so called early modern period. Until today, discussions on the issue continue to make contributions or criticize the military revolution hypothesis. What is left incomplete by historians is to link up the hypothesis with developments of theoretical physics and mathematics which, however, is considered by science historians. As a result, studies done in this field reveal the fact that developments in ballistics should be taken into account in the context of the military revolution hypothesis. In the 18th century, where the ballistic revolution takes place, the Ottoman Empire begins to transform and Ottoman thinkers and bureaucrats for the first time follow the advances in military technology in Europe in consequence of the defeats against western countries. Beside the Galileo's theories of movement, which are momentous for the scientific revolution, mathematical tools such as geometrical proofs and logarithm which can be used by engineers and solders in the field are introduced by these bureaucrats to the Ottoman society. Moreover, the crucial role of experiment is realized and western-style educational institutions for engineers are established to supply the need for engineers in the Ottoman army. As a 'staggering period', more attention should be paid to this period and regarding the works of bureaucrats (or officials) and their impacts one could notice that the ulema – i.e., muslim theologians and scholars – are taken over by bureaucrats (or officials).
Benzer Tezler
- XVIII. yüzyılda Osmanlılarda vebâ: Örnek bir çalışma olarak Gevrekzâde Hâfız Hasan Efendi'nin 'Micennetü't-tâ'ûn Ve'l-Vebâ' ' isimli çalışması
Plague in Ottomans in the 18th century: As case study, the work of Gevrek-zâde Hâfiz Hasan's entitled 'Micennetü't-tâ'ûn Ve'l-Vebâ''
ERTUĞRUL TAN
- 18. yüzyılda Osmanlılarda eğitim ve sıbyan mektepleri üzerine bir inceleme (Ana metin ve Ekler) 2. CİLT
Study about education in 18. century Ottoman era and primary scholls 2.VALUME
NURAY KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Eğitim ve ÖğretimMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEKİ SÖNMEZ
- Hâce Hatîb Mahmud er-Rumî ve Harîdetü'l 'Acayib ve Ferîdetü'l Garayib tercümesi isimli eserinin edisyon kritik ve tahlili
Hace Hatib Mahmud er-Rumi and edition critique and analysis of his book named 'Tercemetü Haride al-Acayib and Feride al-Garayib'
SEMA YANİÇ
- Osmanlı Mesâha ilmi: Eğinli Nu'man Efendi'nin Tebyînü A'mali'l-Misâha isimli eseri bağlamında
A study on the science of Misaha in the Ottomans: Analysing the book of tebyînü a'Mâli'l-Misâha by Eğinli Nu'mân
HALİME MÜCELLA DEMİRHAN ÇAVUŞOĞLU
Doktora
Türkçe
2020
TarihAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EYUP BAŞ
PROF. DR. REMZİ DEMİR
- Osmanlılar döneminde hekimlik ve hekimbaşılık müessesesi
Başlık çevirisi yok
NİLÜFER GÖKÇE
Yüksek Lisans
Türkçe
1990
Deontoloji ve Tıp TarihiTrakya ÜniversitesiDeontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RATIP KAZANCIGİL