Ayvansaray Mahallesi Suriçi Bölgesi kültürel mirası ve değişim süreci üzerine bir araştırma
A research on Ayvansaray Neighborhood inside land walls districts cultural heritage and change process
- Tez No: 495233
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ELVAN EBRU OMAY POLAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Ayvansaray, Blahernai Sarayı, Ayvansaray'ın Kentsel Doku Özellikleri, Kara Surları, Haliç Surları, Mumhane Duvarları, Anemas Zindanı, Tekfur Sarayı, Ayvansaray, Blahernai Palace, Ayvansaray's Urban Texture Characteristics, Land Walls, Golden Horn (Haliç) Walls, Mumhane Walls, Anemas Dungeon, Tekfur Palace
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rölöve-Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 895
Özet
Bu çalışma kapsamında, Ayvansaray'ın; Roma, Doğu Roma, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine ait, günümüzde mevcut olan ve günümüze ulaşamayan kültürel mirası, yazılı ve görsel kaynaklardan referans alınan veriler ve bölgedeki kişisel gözlemlerden yola çıkılarak yapılan değerlendirmeler ışığında ele alınmıştır. Tezin kapsamını, 8 ana bölüm (giriş ve sonuç bölümleri dahil), EK-A ve EK- B bölümleri oluşturmaktadır. Birinci bölümde (Giriş Bölümü); 'literatür özeti', 'tezin amacı' ve 'hipotez' başlıklarıyla, tezde işlenecek konuya hazırlık yapılmıştır. İkinci bölümde; 'Ayvansaray'ın Fiziksel Verileri' başlığı kapsamında, Ayvansaray'ın Tarihi Yarımada'daki konumu ve ulaşım niteliklerinden bahsedilmiştir. 'Ayvansaray'ın Tarihsel Verileri' başlığı kapsamında, Ayvansaray'ın tarihsel kimliğinin gelişim sürecini etkileyen unsurlar; 'Doğu Roma İmparatorluğu Öncesi', 'Doğu Roma İmparatorluğu Dönemi', 'Osmanlı İmparatorluğu' Dönemi', 'Cumhuriyet Dönemi' ve 'Sosyal ve Kültürel Yapı (Balat Musevileri ve Lonca Çingeneleri)' alt başlıklarında bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde; '19. ve 20. Yüzyıllara ait Tarihi Haritalar Kapsamında Ayvansaray'ın Kentsel Doku Özellikleri' başlığı kapsamında; Ayvansaray'daki tarihi mahalleler ve sokaklardan, 19. ve 20. yüzyıllara ait tarihi haritalarla birlikte bahsedilmiştir. 'Ayvansaray'daki Kara Surları ve Haliç Surları' ile 'Ayvansaray'daki Kara Surları ve Haliç Surları Kapıları' başlıkları kapsamında; bu surların ve surlara ait kapıların; konumları, mimari özellikleri ve geçirdiği onarımlardan bahsedilmiştir. 'Blahernai Sarayı Kompleksi ile İlgili Kazı Çalışmaları' başlığı kapsamında, Tekfur Sarayı ve Blahernai Sarayı'na ait günümüze kalıntıları ulaşan yapılar ve Mumhane Duvarları ile ilgili kazı çalışmalarından bahsedilmiştir. 'Ayvansaray'daki Dini Yapılar', 'Ayvansaray'daki Su Yapıları' ve 'Ayvansaray'daki Eğitim Yapıları' başlıkları kapsamında, bu tarihi yapıların; konumları, genel mimari özellikleri ve geçirdikleri onarımlardan bahsedilmiştir. 'Ayvansaray'daki Mezarlıklar' başlığı kapsamında, Müslüman Mezarlıkları ve Gayrimüslim Mezarlıkları'ndan bahsedilmiştir. 'Ayvansaray'daki Tarihi Bostanlar ve Debbağhaneler' başlığı kapsamında, günümüze ulaşamayan bu alanların 20. yüzyıldaki durumlarından bahsedilmiştir. 'Ayvansaray'ın Haliç Kıyısındaki Yapılar' başlığı kapsamında; günümüzde mevcut olan ve günümüze ulaşamayan bu tarihi yapıların 19. ve 20. yüzyıllardaki durumlarından bahsedilmiştir. III. Haliç Köprüsü (Ayvansaray - Halıcıoğlu)' başlığı kapsamında, köprüyle ilgili inşa süreciyle ilgili veriler belirtilmiştir. Dördüncü bölümde; 'Kentsel Doku Analizleri' başlığı kapsamında, tez çalışma alanıyla ilgili olarak; 2012 Ekim ayı - 2014 yılı arasında gözleme dayalı verilerin, '1/1000 Ölçekli Sayısal Halihazır Harita'ya işlenerek hazırlandığı analiz haritaları sunulmuştur. 'Analiz Verilerinin Değerlendirilmesi' başlığı kapsamında; bu analiz haritalarına yönelik değerlendirmeler, metin ve fotoğraf paftaları şeklinde belirtilmiştir. Beşinci bölümde; 'Ayvansaray'daki Çalışma Alanı ile İlgili SWOT Analizi Paftaları' başlığı kapsamında; tez çalışma alanındaki yapısal ve açık alanlarla ilgili gözleme dayalı verilerin, Ayvansaray ile ilgili tarihi haritalardaki verilerle birlikte değerlendirildiği; 'SWOT Analizi Tabloları' ve 'SWOT Analizi Haritaları (Sorunlar) - (Öneriler)' sunulmuştur. 'Ayvansaray'ın Tarihi Çevre Koruma Yaklaşımı Açısından Değerlendirilmesi' başlığı kapsamında; tarihi çevre korumayla ilgili kavramlar ışığında, Ayvansaray'a yönelik değerlendirmeler belirtilmiştir. 1/1000 Ölçekli Halihazır Haritalar (2001 - 2002 Yılı) ve Fatih Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü Fatih İlçesi Koruma Amaçlı 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı Analitik Etüd Paftaları (2012 Yılı)'nda Ayvansaray' başlığında, başlıkta belirtilen haritalar sunulmuştur. 'Fatih Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü Fatih İlçesi Koruma Amaçlı 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı Analitik Etüd Paftaları - 2012 Yılı Verileri Esas Alınarak Hazırlanan Ayvansaray'daki Çalışma Alanı Kapsamındaki Koruma Alanları Haritası' başlığı kapsamında, tez çalışma alanındaki 'Koruma Alanları'na yönelik olarak hazırlanan harita sunulmuştur. Altıncı bölümde; 'Fener - Balat Semtleri Rehabilitasyon Projeleri (1998 ve 2003 Tarihli)' başlıkları kapsamında, Ayvansaray'a komşu olan bu bölgelerle ilgili uygulanmış olan projelerle ilgili çalışmalardan bahsedilmiştir. 'Fener - Ayvansaray Arası ve Sahil Kesimi Yenileme Projesi' başlığı kapsamında, henüz proje aşamasında olan bu projeyle ilgili çalışmalardan bahsedilmiştir. 'Ayvansaray Mahallesi 2672 - 2867 - 2868 - 2869 Nolu Adalarını Kapsayan Yenileme Alanı Projesi'('Tokludede Yenileme Projesi') başlığı kapsamında, uygulanmış olan bu projeyle ilgili çalışmalardan bahsedilmiştir. Yedinci bölümde; Ayvansaray'daki Çalışma Alanında (2870 - 2880 - 2885 - 2888 - 2891 Nolu Adalar) Pilot Öneri Çalışması kapsamındaki parsellere ait; 'Mevcut Veriler ile İlgili 'Genel Değerlendirme', 'Öneriler ile İlgili Genel Değerlendirme' ve 'Fotoğraf Paftaları' başlıkları kapsamında; proje alanındaki yapılar ve açık alanlarla ilgili mevcut nitelikler ve öneriler belirtilmiştir. '2870 - 2880 - 2885 - 2888 - 2891 Nolu Adalar ile İlgili Pilot Öneri Çalışması Haritası' başlığı kapsamında; bu adalara ait parsellerdeki yapılara ve açık alanlara yönelik öneriler; '1/1000 Ölçekli Sayısal Halihazır Harita'ya vaziyet planı kapsamında işlenmiştir. Pilot Öneri Çalışması kapsamına giren; Ebe Sok - Eğrikapı Fırını Sok, Sakalar Yokuşu Sok.'taki yapılarla ilgili olarak, mevcut durumunu ifade eden siluetler, önerileri ifade eden siluetler sunulmuştur. Ayrıca, Çedik Pabuçlu Sok. ile Ebe Sok. arasında; 'Mumhane Duvarı'nın da belirtildiği, çıkmaz sokaklardan geçirilen kesitler de sunulmuştur. Sekizinci bölümdeki Sonuç ve Öneriler' başlığı kapsamında, tez kapsamındaki sunulan verilerle ilgili genel değerlendirmeler ve öneriler belirtilmiştir. EK-A bölümünde; 'Pervititch Haritası, Fatih Bel. İmar ve Şehircilik Müd. Fatih İlçesi Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı Analitik Etüd Paftaları (2011 Yılı) ve Ayvansaray'daki Yapılarla İlgili Güncel Fotoların Karşılaştırılması Sonucunda, Tescile Kesin Olarak Önerilmesi Gereken Yapılar'a yönelik olarak, Avrupa Konseyi Envanter Formu' esas alınarak hazırlanan envanter formları sunulmuştur. EK-B bölümünde; Ayvansaray'daki güncel projelerin izin durumu ile ilgili Fatih Belediyesi tarafından verilen resmi evraklar sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In this study Ayvansaray's existing or destroyed cultural heritage (current and legacy) from Roman, Byzanthium, Ottoman and Republic era is analysed by using written and visual publications as well a personal observations. The Thesis consist of eight main sections including introduction and conclusion with appendix EK-A and appendix EK-B. In the introduction 'Literature Review', 'the aim and objectives of the thesis' and 'hypotesis' are stated. Then in the second part under the headline of 'Ayvansaray's Physical Data'; Ayvansaray's geographical location and accessibility in the historical Peninsula is established. 'Ayvansaray's Historical Data' section consists of; the elements affecting the development process of Ayvansaray's historical identity under the sub headlines of 'before Eastern Roman Empire Era', 'Roman Empire (byzanthium) Era', 'Ottoman Empire Era', 'Republic Era' and its 'Social Cultural Structure' (Balat Jewish Community and Lonca Gypsies). The third section under the title 'Ayvansaray's Urban Texture Characteristics' within the Historical Maps of 19th and 20th Century' presents the 19th and 20th century historical maps, its historical streets and neighborhood. The headings 'Ayvansaray's Land Walls and Golden Horn (Haliç) Walls' and 'Ayvansaray's Land Walls and Golden Horn Gates' detail those walls and gates geographical location, architectural specifications, and repairs done. 'Blahernai Palace Complex and Excavation Works' focus on Tekfur palace, the remains of Blahernai Palace, and excavation for Mumhane Walls. 'Ayvansaray's Religious Buildings', 'Water structures in Ayvansaray' and 'Ayvansaray's Educational Buildings' refer to their location, general architectural specifications and repairs done. 'Cemetry of Ayvansaray' adresses muslim and non-muslim cemeteries. 'Ayvansaray's Historical Vegetable Gardens and Tannings' subtitle is about these mentioned areas' conditions in the 20th century which do not exist today. 'Ayvansaray's Golden Horn Coast Buildings (standing and destroyed ones)' determine their condition in the 19th and 20th centuries. 'Golden Horn Bridge (3. Haliç bridge between Ayvansaray and Halıcıoğlu)' analyses the construction process of the bridge. The fourth section entitled 'Urban Texture Analysis' provides the analytical maps, generated using the visual data collected between October 2012 - 2014, plotted on 'Political Maps Scaled at 1/1000 Existing Maps'. Evaluation of analyzed maps with text and photographs is considered in 'Evaluation of Analyzed Data' subtitle. The 'SWOT Analysis Tables' and 'SWOT Analysis Maps' (Problem Areas) - (Recommendations) for the working area are submitted in the fifth section. This work is done by crossmatching Ayvansaray's historical data with the author's personnal observations on current existing buildings and open space areas'. 'Political Maps Scaled at 1/1000 Existing Maps (2001 - 2002) and 'Fatih Municipal Public Works and Urban Developments Directorate's 1/1000 Scaled Application Construction Plans Analytical Survey Sheets Based on 2012 Data About Ayvansaray' is presented the actual maps about Ayvansaray. 'Ayvansaray's Historical Sites Preservation Assessments' is drawn by reclamation of Ayvansaray's current status with the concept of historical site preservation. The maps prepared for 'Preservation Area' are issued from 'Fatih Municipal Public Works and Urban Developments Directorate's 1/1000 Scaled Application Construction Plans Analytical Survey Sheets Based on 2012 Data'. The completed rehabilitation project between 1998 - 2003 in the neighborhood of Ayvansaray is cited as 'Fener - Balat Rehabilitation Project' is discussed at sixth section. 'Between Fener - Ayvansaray and Coastline Renovation Project' is still into the project stage and more talk about it under the above title. 'The Renovation Project Covering Blocks 2672 -2867 - 2868 - 2869 in Ayvansaray District' (also known as 'Tokludede Renovation Project') which is already applied and the related work is discussed under the above title. Within the seventh section; 'General Assestments Based on Existing Data', 'The Recommendations of the General Assessments' and 'Photographic Plots' titles talks about the attributions of the constructions and open space and the recommendations within the pilot proposal of the study (2870 - 2880 - 2885 - 2888 - 2891 Numbered Blocks) in Ayvansaray. In 'the Map of Pilot Proposal of the Study Consist of 2870 - 2880 - 2885 - 2888 - 2891 Numbered Blocks' presents the recommendations based on existing constructions and open spaces within sections of those blocks are presented in situation plan which is processed by using '1/1000 Scaled Numeric Current Map'. Within the pilot proposal's working area; in related to the buildings on Ebe Sok. - Eğrikapı Fırını Sok., Sakalar Yokuşu Sok, the silhouettes expressing current situation and recommendations are presented. Besides, in between Çedik Pabuçlu Sok. and Ebe Sok.; the sections passing the dead end streets and Mumhane Walls are captured and submitted. Section eight is 'Conclusion and Recommendation'. In this point the findings, general assesments and recommendations within the field of study are discussed. Within the Appendix-A section under the title 'Pervititch Map, Fatih Municipality Construction and Urban Development Affairs Conservation Planning Zoning Plan Analytical Survey Papers in Fatih District (2011) and as a Result of Comparing The Current Photographs Related to The Buildings in Ayvansaray', inventory forms prepared for the structure that are required to be submitted to the registry are presented. In the Appendix-B section, official documents are presented about permission status of current projects in Ayvansaray are given by Fatih Municipality
Benzer Tezler
- Kentsel yenileme sürecinde Ayvansaray (Türk) Mahallesi örneği
The case of Ayvansaray (Türk) district in urban renovation process
HAKAN ATALI
- 18-45 yaş arası bireylerde sosyal medya bağımlılığı ile narsistik kişilik eğilimleri arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Investigation of the relationship between social mediaaddiction and narcissistic personality tendencies of 18-45year-old adults in terms of some variables
DAVUT CEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiİSTANBUL AYVANSARAY ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BÜNYAMİN HAN
- Haseki Hürrem Sultan yapıları
Haseki Hürrem Sultan buildings
ŞEHRİ KARTAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYGÜL AĞIR
- İstanbul Tarihi Yarımadası'nda bulunan ayazmalar ve Vefa Meryem Ana Kilisesi ve Ayazması koruma projesi
Holy water springs (Ayazmas) of İstanbul Historical Peninsula and conservation project of Virgin Mary Church and Ayazma
MERVE TUNA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DENİZ MAZLUM