Geri Dön

Kabuk temellerin statik yükler altında davranışı

Performance of shell foundations under static loads

PDF İndir

  1. Tez No: 496344
  2. Yazar: MEHMET ALİ AKBULUT
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. İSMAİL HAKKI AKSOY
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Zemin Mekaniği ve Geoteknik Mühendisliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 117

Özet

Mühendislik yapılarında güvenli ve ekonomik tasarımlar yapmak büyük bir önem teşkil etmektedir. Zemin mekaniği ve geoteknik mühendisliğinde de özellikle taşıma gücü yetersiz ve oturma potansiyeli bulunan zeminlerde temel sisteminin seçimi hem güvenlik hem de ekonomi bakımından önemli bir rol oynamaktadır. Temellerin boyutlandırılmasında; zeminde toptan göçmeye karşı yeterli bir güvenlik ile taşıma gücüne sahip olması ve yük nedeniyle zeminde meydana gelecek oturmaların yapının hasar görmesine yol açmayacak sınırlar içinde kalması, şartları birlikte sağlanmalıdır. Yapı zemin etkileşimi incelendiğinde kabuk temeller düz temellere göre taşıma gücü ve oturmalar açısından daha iyi davranış göstermektedir. Betonarme kabuklar, diğer boyutları ile mukayese edildiklerinde çok küçük kalınlığa sahip olan, üç boyutlu eğrisel veya katlanmış plaklardan oluşan yapı elemanlarıdır. 1950'li yıllardan sonra kullanılmaya başlanan betonarme kabuk temeller, özellikle ağır üstyapı yüklerinin taşıma gücü yetersiz zeminlere aktarılmasında daha iyi performans gösterdiğinden birçok araştırmacı tarafından araştırma konusu olmuştur. Sayısal ve deneysel olarak gerçekleştirilen çalışmalar doğrultusunda kabuk temellerin geoteknik açıdan avantajları gösterilmiştir. Yapılan uygulamalar, yumuşak zemin üzerine oturan kabuk temellerin düz temellere göre daha ekonomik olduğunu da göstermiştir. Temellerde yaygın olarak kemerli, dairesel, üçgen şeklinde, konik, hiperbolik paraboloit, silindirik, küresel kubbe, piramit şeklinde, kare ve şerit tipinde kabuklar kullanılmaktadır. Günümüzde başta Meksika ve Hindistan olmak üzere, Rusya, Amerika Birleşik Devletleri, Fransa ve Kenya'da yapılarda betonarme kabuk temel sistemleri uygulanmıştır. Bilhassa yumuşak gevşek derin alüvyon zeminlere sahip Meksika şehrinde ve Ganj nehri deltasında yer alan Kalküta şehri ve civarında çok sayıda başarılı uygulamalar mevcuttur. Kabuk temel sistemleri yumuşak zeminlerde diğer alternatiflere göre (radye, kazıklı sistem, zemin iyileştirmesi vb.) önemli ekonomik kazançlar sağlamakta ve ilerde uygulamaların diğer ülkelerde de yaygınlaşması beklenmektedir. Hindistan'da konik ve hiperbolik paraboloit tip kabuk temellerin dizaynı ve inşaatı için standart 1980 yılında yayınlanmıştır. Kabuk temellerin taşıma gücü ve oturmalar açısından değerlendirilmesi genellikle düz temeller ile karşılaştırılarak yapılmaktadır. Kabuk temellerin altında taban basıncı dağılımı, zemin içerisinde gerilme yayılışı ve taşıma gücüne esas kırılma mekanizmaları düz temellere göre farklıdır. Kabuk temellerin taşıma gücü düz temele göre daha büyüktür. Aynı şiddetteki yük altında kabuk temelin oturma miktarı geleneksel temele nazaran daha az olacaktır. Önemli farklılıkların nedeni ise temelin geometrisi ve rijitliği ile açılanabilir. Ayrıca kabuk temeller yatay yüklere karşı düz temellere göre daha yüksek bir direnç gösterirler ve böylece kabuk temellerin deprem bölgelerinde daha iyi bir performans göstereceği söylenebilir. Düz temel sistemlerinde sadece eğilme momenti ile yük aktarılırken, kabuk temellerde eğilmeye ek olarak ortalama yüzeyleri içinde oluşan eksenel normal kuvvetler ve kayma kuvvetleri ile de yük aktarılmaktadır. Bu şekilde çok daha büyük açıklıkların güvenle geçilmesi mümkün olmaktadır. Kabuk temel kullanılarak sadece dayanım açısından değil, aynı zamanda rijitlik açısından da daha uygun davranış gösteren temel sistemleri oluşturulabilmektedir. Bu tez çalışmasında genel olarak düz temellere alternatif olmak üzere farklı tipteki kabuk temeller ele alınmıştır. Temellerde kullanılabilecek farklı kabuk türleri sınıflandırılmış ve başarılı uygulamalara örnekler verilmiştir. Geoteknik ve yapısal açıdan kabuk temeller incelenmiş, bununla birlikte model temeller oluşturulup sonlu elamanlar yöntemiyle hesap yapan PLAXIS paket programıyla analizler gerçekleştirilmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda, oluşturulan model temellerin düz temele göre taşıma gücü ve oturmalar açısından üstünlük sağladığı gösterilmiştir. Bu tez çalışmasındaki hedef; temel tasarımlarında kullanımda olan düz temellere alternatif olacak betonarme kabuk temel uygulamalarının tanıtılmasıdır. Betonarme kabuk temeller sayesinde üst zyapı yüklerinin fazla olduğu mühendislik yapılarında, temel zemindeki oturmalar azaltılmış olacaktır. Bununla birlikte taşıma gücü daha yüksek temeller tasarlanacaktır. Bu geoteknik avantajların yanında da ekonomik anlamda tasarruf sağlanmış olacaktır.

Özet (Çeviri)

To make safe and economical designs in engineering constructions is considerable significant. In soil mechanics and geotechnical engineering; especially soils with low bearing capacity and soils with settlement potential, the choice of the foundation system plays an important role both in terms of safety and economy. Foundations are the nonvisible section of engineering structures. However, they are the most important part of structrues. Theirs function is to transfer the load of the structure to the soil. A properly designed foundation transfers the load throughout the soil without overstressing the soil. However, geotechnical and structural engineers who design foundations must evaluate the two conditions together. These conditions are as follows: •Foundations must possess sufficient bearing capacity to safety against shear failure in soil. •Amount of settlement attached to structurel load must be within allowable limits as so not produce cracks and damage to a building. Shell foundations perform better in terms of bearing capacity and settlements compared to flat foundations when examined geotechnical behaviour in terms of the soil–structure interaction beneath the foundations. Shells are outstanding performers about to transfer the load of the structure to the soil. Their main advantage is closely related to their lightweight nature since, by definition, they are thin–wall structures requiring reduced quantities of concrete material in their construction. Consequently, the American Concrete Institute has defined a thin shell according to ACI 318–19 as:“A three–dimensional spatial structure made up of one or more curved slabs or folded plates whose thicknesses are small compared to their other dimensions. Thin shells are characterized by their three–dimensional load–carrying behavior, which is determined by the geometry of their forms, by the manner in which they are supported, and by the nature of the applied load.”Reinforced concrete shell footings have been used since 1950s and have been subject to much research, especially due to the heavy superstructure loads perform better in transporting them to the soils with low bearing capacity. Numerical and experimental studies have shown the advantages of shell foundations in terms of geotechnical. Experiments have shown that shell foundations sitting on soft soils are more economical than flat foundations. Shells which arched, circular, triangular, conical, hyperbolic paraboloid, cylindrical, spherical dome, pyramid, square and strip type are used commonly shell foundations of structure. Nowadays, reinforced concrete shell systems are being used in Russia and also the United States, France and Kenya, mainly in Mexico and India. There are numerous successful shell foundation applications in and around the city of Calcutta, particularly in the Mexican city with soft loose deeper alluvial soils and under the Ganges River. Reinforced concrete shell systems are benefit economically on soft soils compared to other alternatives (raft, pile system, soil improvement etc.). Therefore, reinforced concrete shell systems are expected to spread in different countries. The standard for the design and construction of conical and hyperbolic paraboloid shell foundations in India was published in 1980. The performance of shell foundations in terms of bearing capacity and settlements is usually done with comparing it with the performance of flat foundations. The bearing capacity of the shell foundation which has the same dimensions in plan as the flat foundation is greater. The settlement of shell foundations is less than flat foundations under the same load. The reasons for main differences can be listed below: •Rigidity of the foundation •Contact pressure distribution •Soil stress distribution •Failure surfaces of soil under footings •Shell–soil contact surfaces •Geometry of the foundation. In addition, the shells exhibit a higher resistance to horizontal loads than the flat foundations due to rigidity of the foundation and large shell–soil contact surfaces, so that the shells will perform better in earthquake zones. The load transfer in the flat foundations is done with bending moment only. On the other hand, in the case of shell foundation systems, the axial normal forces and shear forces that occur in the average surfaces in addition to bending do the load transfer. In this way, it is possible to obtain ideal solution for large spans. By using the shell foundations, it is possible to form foundation systems, which are more suitable not only in terms of strength but also in terms of rigidity. This thesis introduces shell foundations in general and different types shell foundations in particular as an alternative to the conventional plain foundation. The different types of shells that may be employed in foundations are introduced with their geometry and applications under different situations. Shell foundations can be used as combined or isolated footing. This study explains a study on the geotechnical behavior of shell foundations using a nonlinear finite element analysis with a finite element code, PLAXIS. For the analysis of the finite elements under the static loads of the shell foundations, five different models, one of them flat foundation, were created and loose, medium–dense and dense sands were used. Numerical data obtained from analyzes are presented graphically and comparative evaluations are made. However, the shell efficiency factors and the settlement factors, which express the bearing capacity and settlement differences between the shell and the flat foundation, were calculated. The shell foundation is found to have a better load carrying capacity compared with the conventional flat foundation, which has the same dimensions in plan. It was also the settlements for shell foundations were less as compared to those under flat foundations. From the observations it is evident that the shell footings exhibit a higher load carrying capacity and good settlement characteristics as compared to those of its flat counterparts and thus shows to show that shell foundation could be considered as an economical alternative to conventional flat foundation. The aim of this thesis study; is an introduction to the foundations applications of reinforced concrete shells which will be an alternative to flat foundations used in their foundation designs. Thanks to the reinforced concrete shell foundation, settlements in the soil will be reduced in engineering structures where the superstructure loads are high. Furthermore, the higher the bearing capacity will be designed. In addition to these geotechnical advantages, economical savings will be achieved.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    828378

    Development of lateral load resistance-deflection curves for piles in cohesionless soils under earthquake excitation

    Kohezyonsuz zeminlerde gömülü kazıklar için deprem yükleri altında yatay yük-yerdeğiştirme bağıntılarının geliştirilmesi

    OZAN ALVER

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ESRA ECE BAYAT

  2. Tez No

    859997

    Radye temel tasarımında yatak katsayısının temel donatı metrajına etkisinin araştırılması

    Investigation of the effect of subgrade modulus on the quantities of the foundation reinforcement in mat foundation design

    ABDULLAH ADNAN KAHVECİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    İnşaat MühendisliğiGazi Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ÖZER

  3. Tez No

    571594

    Darbeli kırmataş kolonlar ile iyileştirilmiş zeminlerin sismik yükler altındaki davranışının incelenmesi

    Investigation of the behavior of improved soils with rammed aggregate piers under seismic loads

    SALAD ABDULLAHI MOHAMED

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    İnşaat MühendisliğiOndokuz Mayıs Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKHAN DEMİR

  4. Tez No

    98333

    Deprem yükleri için temelde izole edilmiş yapıların davranışı ve imalat maliyetinde değerlendirilmesi

    Behaviour of base isolated structures for the earthquake forces and comparison of manufactoring costs

    FERİDUN YARDIMOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2000

    İnşaat MühendisliğiBalıkesir Üniversitesi

    DOÇ.DR. H. HİKMET ÇATAL

    PROF.DR. ŞERİF SAYLAN

  5. Tez No

    559335

    Design and earthquake performance assessment of a bridge with prestressed concrete girder

    Öngerilmeli beton kirişli bir köprünün tasarımı ve deprem performansının değerlendirilmesi

    MOHAMMAD TARIQ SALIMEE

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. KADİR GÜLER

Geri Dön