Ayasofya Külliyesi'nin hat levhaları ve kitabeleri
Calligraphy plates and inscriptions of Hagia Sophia Complex
- Tez No: 504059
- Danışmanlar: DOÇ. FATİH ÖZKAFA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Sanat Tarihi, Crafts, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Geleneksel Türk El Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 314
Özet
Bu çalışmada Ayasofya Külliyesi'nde bulunan hat levha ve kitâbelerinin incelenmesi yapılmıştır. Külliyeye dâhil olan birimlerden Câmii, Kütüphane, Şadırvan, İmaret, Hazine Binası, Üç Yüzlü Sebil, Hünkâr Kasrı, II. Selim Türbesi, III. Murad Türbesi ve III. Mehmed Türbesi'nde hat yazıları bulunmaktadır. Araştırmanın ilk basamağında geçmişte bulunan levhaların mevcut belge ve gravürlerden araştırması yapıldıktan sonra, günümüzdeki levhaların teknik detayları ve estetik özellikleri üzerinde durulmuştur. Levhalar bugün sadece, câmii ve hünkâr kasrında bulunmaktadır. Bunların yanı sıra, etütlük eserler deposuna kayıtlı olan hat yazıları da incelenmeye tabi tutulmuştur. Levhaların detaylı incelenmesinden sonra külliyede mevcut olan 15. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar bulunan hat kitâbelerinin konumları ve teknik detayları verilmiş, metinleri ve fotoğraflarının tamamı tezde sunulmuştur. Yazıların hattatlarının bir kısmı belirlenmiş olup, tezin dipnot kısımlarına biyografileri eklenmiştir. Osmanlı Türkçesi ve Arapça metinler yazılmış kitâbelerde, yazıların tamamı okunmuş olup çevirileri yeniden yapılıp gözden geçirilmiştir. Sonuç olarak, Ayasofya Külliyesi'ndeki tüm levha ve kitâbeler analiz edilmiş olup, bir tez içerisinde toplanmıştır. Bu tez ile hattın 15. yüzyıl ile 20. yüzyıla kadarki değişimi incelenmiş, hat eserlerinin fotoğrafları yayımlanıp detayları belgelenmiş, Kadıasker Mustafa İzzet Efendi'nin câmii içerisindeki levhaları ile mihrap duvarlarındaki levhalarının aynısı olmadığı belirlenmiş ve etütlük eserler deposunda daha önce yayınlanmamış olan ehemmiyeti büyük on eser tedkik edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this thesis, complex of Hagia Sophia calligraphy inscriptions and plates were investigated. Their technique properties and aesthetic features were discussed in detail. In this complex, there are many inscriptions were coming from 15th century. Istanbul was conquered at 1453, and immadiately Hagia Sophia church was converted to the mosque. Today known, the oldest calligraphy inscription was made from 15th century an Yıldırım Bayezid period, where is the mihrab of the mosque. Also the last inscriptions and calligraphy plates belongs to 20th century where is in store and Üç Yüzlü fountain which was made from V.Reşad period. Also mihrab wall's glasses was repaired at 20th century. Calligraphy plates are only in mosque and hünkâr place today. Besides these, the plates stored in the artwork stores have also been examined. All photos of calligraphy inscriptions and plates have been given in the thesis. Some of calligraphers were identified and their biographies were given in foodnotes. Written in Ottoman Turkish and Arabic texts were read, reviewed and translated again. As a result, so many of inscriptions are in Hagia Sophia complex where, mosque, library, fountains, Hünkâr place, stores, poorhouse, treasure building, and mausoleums.
Benzer Tezler
- Osmanlı Devleti'nde Ayasofya Külliyesi'nin dini, ilmi ve sosyokültürel yeri
The religious, scientific and sociocultural place of Hagia Sophia in the Ottoman Empire
KÜBRA MANKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİDE ASLAN
- Osmanlı ve Cumhuriyet döneminde Ayasofya-i Kebir Camii'nde tebliğ ve irşat faaliyetleri
Tabligh and irshad activities in Hagia Sophia Grand Mosque in the Ottoman and Republic Periods'
BÜNYAMİN TOPÇUOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Dinİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiDin Hizmetlerinde İletişim ve Tebliğ Anabilim Dalı
DOÇ. DR. VEYSEL AKKAYA
- Haseki Hürrem Sultan yapıları
Haseki Hürrem Sultan buildings
ŞEHRİ KARTAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYGÜL AĞIR
- Bir geçiş dönemi olarak İstanbul'da 3. Ahmet Devri mimarisi
Ottoman architecture in İstanbul during the period of Ahmet 3. (1703-1730)
GÜLÇİN CANCA
Doktora
Türkçe
1999
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEKİ SÖNMEZ