Mecmua-i Saz ü Söz'de yer alan dini eserlerin incelenmesi
Analyzing religious works in Mecmua-i Saz ü Söz
- Tez No: 511097
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER CAN SATIR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Müzik, Religion, Music
- Anahtar Kelimeler: Mecmua-i Saz ü Söz, Ali Ufki Bey, Ottoman / Turkish Music in XVII. Century, Turkish Religious Music
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hitit Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 240
Özet
Bu araştırmanın amacı, Mecmua-i Saz ü Söz'de yer alan dini musiki eserlerini hem müzikal hem edebi açıdan inceleyerek XVII. yüzyıl Osmanlı İmparatorluğundaki din musikisi anlayışını ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda, dört temel bölümde ele alınan bu çalışmada, ana konuyu teşkil eden dördüncü bölüme geçmeden önce konu üzerindeki muhakemenin güçlenmesi için birinci bölümde, Ali Ufki Bey'in yaşamış olduğu XVII. yüzyılın musiki iklimi hakkında genel bir çalışma yapılmış olup; ikinci bölümde Ali Ufki Bey'in hayatı hakkında bilgiler verilmiştir. Devam eden üçüncü bölümde dini musiki eserlerinin de yer aldığı Mecmua-i Saz ü Söz isimli eser tanımlandıktan sonra, eser fasıl-makam, usul ve tür bağlamında değerlendirilmiş olup; tezin ana bölümünü oluşturan dördüncü bölümde dini musiki eserleri müzik ve güfte analizine tabi tutulmuştur. Söz konusu dini musiki eserleri analiz edilirken İlahi, Tesbih, Tevhid ve Ayin-i Şerif türleri çatısı altında tasnif edilmiş, her bir eser bağlı olduğu tür başlığı altında değerlendirilmiştir. Değerlendirme yapılırken her bir eser yukarıda belirtilen türler içerisinde ayrı alt başlıklar altında ele alınmış olup; öncelikle eserlerin notaları verilmiş ve eserlerin Mecmua-i Saz ü Söz'de yer alan konumları belirlenmiştir. Akabinde eserler müzikal analize tabi tutulmuş ve her bir eserin ayrı ayrı makamı, usulü ve formu tespit edilmiştir. Bu bölümün devamında ise söz konusu dini eserlerin güfteleri orijinal metinden transkripsiyon yapılmış, eserlerin aruz ve hece vezinleri tespit edilmiştir. Daha sonra bu eserlerin hece yapıları çözümlenmiş ve aruz takt'i yapılmıştır. Ayrıca güftelerin anlaşılabilmesi amacı ile eserlerdeki bilinmeyen kelimeler tanımlanmıştır. Son olarak güftelerin anlamsal açıklamaları yapılarak çalışma sonuca bağlanmıştır. Tüm bu analizler neticesinde Mecmua-i Saz ü Söz'de saklı kalan dini musiki eserleri ayrıntıları ile gün yüzüne çıkarılmıştır. Anahtar Kavramlar: Mecmua-i Saz ü Söz, Ali Ufki Bey, XVII. Yüzyıl Osmanlı/Türk Müziği, Türk Din Musikisi.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is analyzing musically and literarily the Religious Works in Mecmua-i Saz ü Söz, revealing the concept of religious music in XVII. century Ottoman Empire. The study consists of four chapters. Even though the main subject of the thesis is given in the fourth chapter, in order to strengthen the ability of comprehension, a general study has been made about the musical climate of the century that Ali Ufki lived in first chapter. In second chapter, it has been given general information about the life of Ali Ufki. In third chapter, subjects of the Work of Mecmua-i Saz ü Söz, which also includes the religious music works, has been explained in detail and also has been evaluated in terms of the fasıl-makam, usul and genre. In the last chapter which is the main part of the study religious music works have been musically and lyrically analyzed. During the analysis of the religious music works, they are classified as Ilahi, Tesbih, Tevhid and Ayin-i Şerif, and each work was evaluated under the genre which it belongs. During the evaluation, each work is handled under the separate subheadings within the genres mentioned above, and first the notes of works were given, then the position of works in Mecmua-i Saz ü Söz were determined. After that works were analyzed musically, the makam, usul and form of each work were determined. Then, the lyrics of the religious works were transcribed from original texts, syllabic and aruz prosody of the works were determined. Moreover, syllable structure analysed and aruz takti of the works were made, and to make lyrics more understandable unknown words were explained. Finally, the meanings of the lyrics were explained. As a result of all these analysis, religious music in Mecmua-i Saz ü Söz were revealed in detail.
Benzer Tezler
- Hâzâ Mecmû'a-i Sâz ü Söz'de bulunan Varsağıların makam yönünden incelenmesi
The examination of the Varsağ songs found in the collection Mecmû'a-i Sâz ü Söz in terms of maqam
VEYİS ÇAPANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MüzikSelçuk ÜniversitesiMüzik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE EMSAL AKSIN ÇEVİK
- Evaluation and analysis of şarkı form in Turkish makam music
Türk makam müziğinde şarkı formu incelemesi ve analizi
ELİF ÖZEN
- Bezmara Topluluğu çalışmaları örneğinde 17. ve 18. yüzyıl Osmanlı dönemi Türk müziğinin incelenmesi
An examination of 17th and 18th century Ottoman period Turkish music through the works of the Bezmara Ensemble
MEHMET SALİH BABACAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MüzikMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SAFA YEPREM
- Sümmani'nin hayatı ve tavrı
The Life and the manner of Sümmani
EMSAL GÜNAYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Halk Müziği Ana Sanat Dalı
DOÇ. ŞENEL ÖNALDI
- İstanbul Atatürk Kitaplığı'ndaki 1637 nolu yazma Hamparsum nota defteri (2 cilt)
Başlık çevirisi yok
GÜLAY KARAMAHMUTOĞLU
Sanatta Yeterlik
Türkçe
1999
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Müziği Ana Bilim Dalı
PROF. YALÇIN TURA
