Tarihi süreç içerisinde istanbul Fatih Fevzipaşa Caddesi
Istanbul Fatih Fevzipasa Street in the historical process
- Tez No: 514913
- Danışmanlar: PROF. DR. NURAN KARA PİLEHVARİAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Fevzipaşa Caddesi, Fatih, Edirnekapı, aks, Mese, Divanyolu, kent, tramvay, Fevzipaşa Street, Fatih, Edirnekapi, axis, Mese, Divanyolu, city, tram
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi ve Kuramı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
İstanbul'un Fatih ilçesinde, Fatih Külliyesi ile Edirnekapı arasında bulunan Fevzipaşa Caddesi, kentin ilk yapılandırıldığı zamanlardan günümüze ulaşan tarihi ana arterlerden biridir. Bizans dönemindeki adıyla Konstantinopolis I. Constantinus tarafından bir Hristiyan başkent olarak kurgulanırken, 12 Havari'ye adanan ve Constantinus'un anıtsal mezarını da içeren Havariyun Kilisesi kentin kutsaliyet merkezi olmuştur. Havariyun Kilisesi'nden geçerek Harisius Kapısı'na (Edirnekapı) ulaşan Kuzeybatı Mese aksı, Osmanlı döneminde de önemini korumuştur. Fatih Sultan Mehmed, Osmanlı – İslam kenti olarak yeniden yapılandırdığı İstanbul'u Osmanlı'nın yeni başkenti olarak seçmiş ve külliyesini Bizans döneminin en önemli yapılarından biri olan Havariyun Kilisesi'nin bulunduğu yere yaptırmıştır. Bununla birlikte, kentin yeni kutsaliyet merkezi olarak Eyyub el-Ensari'nin türbesini içeren Eyüp kurulmuş ve burada kılıç kuşanma törenleri yapılmıştır. Topkapı Sarayı ile Eyüp arasında Divanyolu'nu kullanan tören alayı Fatih Külliyesi'nden geçmekteydi. Tarihi süreçte, kuzeybatı Mese / Divanyolu'nun Fatih – Edirnekapı aksında bulunan Fevzipaşa Caddesi, özellikle 19. yüzyıl sonrasında değişen ulaşım araçlarının etkisiyle daha geniş yollara duyulan ihtiyacın bir neticesi olarak Cumhuriyet döneminde İstanbul'da açılan ilk caddelerden biridir. Menderes dönemi imar faaliyetleri sırasında genişletilen cadde, kentin önemli ana arterlerinden biri olmuştur. Tezde Fevzipaşa Caddesi'nin tarihi gelişimi, akslar üzerinden değerlendirilmiş; caddenin açılışı ile genişletilmesine dair bilgi ve belgeler ile günümüze kadar geçirdiği değişim incelenmiştir. Tarihi süreç, Bizans'tan Osmanlı'ya kentin ana arterleri Mese / Divanyolu'nun Fevzipaşa Caddesi'ne tekabül eden aksında önemli anıtsal yapıların ve yapılan törenlerin incelenmesini içermektedir. Bu bölümde tarihi anlatımı destekleyen haritalar hazırlanmıştır; böylece akstaki gelişimi haritalar üzerinden izlemek mümkün olmuştur. Caddenin anlatıldığı bölümde, Fatih – Edirnekapı tramvay caddesi olarak açılış öncesi istimlak haritalarına ve İstanbul Şehremaneti (Belediyesi) yayınlarına başvurulmuştur. Hem açılış hem de genişletme çalışmalarının gazetelerdeki yansımalarından yararlanılmıştır. Fevzipaşa Caddesi'nin tarihi sur içi ulaşımını sağlayan diğer ana arterlerle ilişkisinin de incelendiği tezde, kentin en eski yerleşim merkezlerinden biri ve geleneksel yaşam tarzının bir sembolü olan Fatih ile İstanbul'un modern ve Avrupaî yaşam tarzına uygun gelişen merkezleri arasında kurulan ilişkide Fevzipaşa Caddesi'nin açılışının etkili olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Fatih Fevzipaşa Street, located between Fatih Complex and Edirnekapı, is one of the historical main arteries that reached today from the first construction of city. While Constantinople was being constructed as a Christian capital by Constantinus I, Church of Holy Apostles, which was dedicated to 12 Apostles and included the mauseloum of Constantinus, became the sacred center of the city. The northwestern axis of Mese that passed through Holy Apostles and reached Harisius Gate (Edirnekapi), was also important in Ottoman period. Sultan Mehmed the Conqueror choosed the Istanbul as new capital of Ottoman Empire when he reorganized the city with an Ottoman – Islamic identity. Fatih Complex was built in the place of Church of Holy Apostles. In addition to, as the new sacred center of the city, Eyüp was established, including the tomb of Eyyub el-Ensari and sword-girding ceremonies were held in here. The procession way, which used Divanyolu between Topkapi Palace and Eyüp, passed through the Fatih Complex. In the historical process, Fevzipaşa Street, which is located on the northwestern of Mese / Fatih – Edirnekapı axis of Divanyolu, is one of the first streets opened in Istanbul during republication period as a result of the need for wider roads. The street was enlarged during the Menderes' constructional practices and became one of the main arteries of the city. In the thesis, the historical development of Fevzipaşa Street has been evaulated on the axes with the informations and documents about the opening and enlarging of street. The historical process involves examination of important monumental buildings and ceremonies on the axis of Mese / Divanyolu / Fevzipaşa Street. In this section, maps are prepared, so that it is possible to observe the progress of development through the maps. In the section of street's explanation, expropriation maps and Istanbul Sehremaneti (Municipality) publications were applied. Newspapers that made news about opening and enlarging of street were used. The relationship between Fevzipaşa Street and other main arteries providing access to the historical peninsula has been examined. It is observed that the opening of Fevzipaşa Street is effective between Fatih, one of the oldest settlements of the city, a symbol of traditional lifestyle and new modern lifestyle centers of Istanbul.
Benzer Tezler
- İstanbul'un tarihi süreç içerisindeki kentsel gelişimi ve komşuluk
Urban development and neighborhood in Istanbul throughout history
ZEYNEP DAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA LÜTFİ YAZICIOĞLU
- İstanbul Hasköy Abudara (Parmakkapı) Sinagogu restorasyonu
Istanbul Haskoy Abudara (Parmakkapi) Synagogue restoration
MUHAMMED CİHAD KINA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
MimarlıkFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MİNE ESMER
- Alî B. 'Abd er-Ra'ûf el-Habeşî Râfi'u'l-Gubûş fî Fezâ'ili'l-Hubûş (giriş-inceleme-metin-dizin)
Alî B. 'Abd er-Ra'ûf el-Habeşî Râfi'u'l-Gubûş fî Fezâ'ili'l-Hubûş (introdiction-analysis-text-index)
CEREN KABADAYİ
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NADİR İLHAN
- İşitme engellilerde spor eğitimi ve serbest zaman aktivite doyumu(İstanbul ili örneği)
Sport education and satisfaction of free time activity on hearing-impaired people
CÜNEYT SAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
SporSakarya ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. H.NEDİM ÇETİN
- Byzantine heritage depicted: the aqueduct of Valens in the historical topography of Istanbul
Tasvirdeki Bizans mirası: İstanbul'un tarihi topografyasında Valens Su Kemeri
FATMA SARIKAYA IŞIK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PELİN YONCACI ARSLAN