Bedenin ve mekanın dönüşümselliği: Mekanın teni
Transformativity of body and space: The flesh of space
- Tez No: 515800
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SENEM KAYMAZ KOCA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bina Araştırma ve Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Tez, alışık olduğumuz mekan ve beden kavramlarının dışına çıkmayı, onları irdelemeyi ve sorgulamayı, çözümlemeyi ve çözülen noktada, onların muğlaklığında, yeni açılımlar ve karşılaşmalar sağlamayı hedeflemektedir. Tezin strüktürü, 'tarih dizini' ve 'öznel dizin' olmak üzere iki ana dizin çerçevesinde şekillenir. 'Tarih dizini' içerisinde yer alan 'sıkışma', 'çözülme' eksenleri ve 'öznel dizin' içerisinde yer alan 'karşılaşma' ekseni, beden ve mekan kavramlarının çeşitli durumlarını irdeler. Tarih dizini, eksenleri kronolojik bir bağlamda işler. Bu dizinde eksenler, bedenin ve mekanın somuttan soyuta evrilen sürecini aktarır. Bu kapsamda, 'sıkışma' ekseninde, beden ve mekan, mutlak doğru olarak kabul edilen, rasyonel ve ölçülebilir bağlamlarla ilişkilendirilen mutlak (kartezyen) beden ve mekan açılımları üzerinden aktarılır. Bu eksende, bedenin ve mekanın birbirinden ayrı olgular olarak nitelendirilmesi ya da aralarındaki ilişkinin salt fiziksel unsurlara indirgenmesi söz konusudur. Bu eksen, bedenin ve mekanın bu bağlamını, 'ayrımsallık' kapsamında ele alır. Sınırlar içerisinde sıkışan bu kavramlar, bir diğer eksen olan 'çözülme' ekseninde, ayrışmaya, muğlaklaşmaya başlar. Bu eksende, ayrışan ve çözülen kavramların 'birarada' olma durumundan bahsedilir. Bu biraradalıkta, beden ve mekan, deneyimsel edimler ile birbirlerini etkiler. Bu kapsamda, beden ve mekan üzerine gelişen fenomenolojik söylemler, Edmund Husserl, Maurice Merleau Ponty, Juhani Pallasmaa ve nihayetinde Gilles Deleuze ve Felix Guattari üzerinden irdelenir. Çözülme ekseninin ardılı niteliğinde, tez, bir nevi çalışmanın sonuçlarını veren ve kronolojik bir bağlamda irdelenen tarih dizininin aksine gelişen 'öznel dizin' içerisinde başka bir ekseni ele alır; 'karşılaşma'. Bu dizinde ve eksende, mekan ve beden, 'dönüşümsellik' bağlamında irdelenir. Mekan ve beden artık durağan değildir; ikisi de edilgen, aktif hale gelmiştir ve birbirlerini deneyimlemeleri söz konusudur. Birbirleri arasındaki sınır muğlaklaşmıştır, iç içe geçmişler ve birbirlerini dönüştürmeye başlamışlardır. Mekan, artık bir organizma olarak hareket etmektedir ve beden ile şekillenmektedir. Bu eksenin eşleştiği, yazarca geliştirilen 'mekanın teni' kavramı ise, bedenin ve mekanın özne-nesne olma durumundaki değişikliğini ve muğlaklığını ifade eden bu noktada oluşur. Mekanın teni, nesne olarak ele alınan mekan kavramına, bedene ait 'ten' kavramının anlam olarak yüklenmesi ve özne-nesne olma halindeki belirsizliğin meydana gelmesidir ya da mekanın, öznenin yönelimselliğine bağlı olarak anlamlanmasıdır. Sonuç olarak tez, bedenin ve mekanın yalnızca fiziksel varlıklarıyla, kendi nesnellikleri ya da özneselikleri ile var olmayacağını, aksine birbirleri arasındaki ilişkinin dönüşerek, değişerek farklı olasılıkları oluşturacağını savunur.
Özet (Çeviri)
The thesis aims to go beyond the familiar concepts of space and body, to examine and analyze them, to solve them, and in the solved point which has ambiguity, aims to provide new expansions and encounters. The structure of this thesis, which is itself a search process and a story, is designed in the framework of two main indexes, 'date index' and 'subjective index'. The 'congestion', 'dissolution' axes in the 'date index' and axe of 'encounter' in the 'subjective index' examine various aspects of the concepts of body and space. The 'date index' processes axes in a chronological context. In this index, axes convey the process of abstracting the body and space from concrete to abstract. In this context, on the axe of 'incarceration', the body and space are transferred through the cartesian body and space, which are associated with rational and measurable contexts and symbolizing a transcendence in which the borderline is deeply felt. In this index, it is mentioned that the body and the space are described as separate phenomena and the relationship between the body and the space is to be reduced to purely physical elements. This axe deals with this context within the context of the separation of body and space. These concepts, which are congested within boundaries, will begin to separate and be ambiguity on the axe of 'dissolution'. But here, ironically, it is mentioned that these concepts are in the middle of coexistence. The body and the space are influenced by experiential acts. In this context, discourses about body and space are analyzed through Maurice Merleau Ponty, Juhani Pallasmaa, David Morris, Edmund Husserl and finally Gilles Deleuze, Felix Guattari. Following the axe of 'dissolution', the thesis deals with another axe within the 'subjective index' which gives the results of a kind of work; 'encounter'. In this index and axe, space and body are examined in the context of 'transformativity'. The space and body are no longer static; both are active and experienced by each other. The border between them has become ambiguity and they have begun to transform eachother. The space now acts as an organism and is shaped by the body. The concept of 'the flesh of space' developed by the author, coinciding with this axe, occurs at this point, which expresses the vagueness and ambiguity of the body and space in the case of subject-object. 'The flesh of space' is that it comes to fruition of the uncertainty of being a subject-object, or that space becomes meaningful depending on the orientation of the subject. As a result, the thesis argues that the body and the space will not exist only with their physical beings, their own objectivities or their essences, on the contrary, the relationship between them will change into different possibilities.
Benzer Tezler
- Mimari programda çatışma kavramının sunduğu karşılaşma olanaklarının Bernard Tschumi'nin mimarlığı üzerinden irdelenmesi
Appraisal of the possibilities of encounter presented by the notion of conflict in architectural program through the architecture of Bernard Tschumi
ÖZGE ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SENEM KAYMAZ
- Mimarlık ve dansta notasyon: Bedenli bilgi ve mekânın üretimi
Notations in architecture and dance: Embodied knowledge and production of space
SEÇİL YATAN GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SIDIKA ASLIHAN ŞENEL
- Performans olgusu bağlamında beden mekan ilişkilerinin araştırılması
Investigations of body and space relations in the context of performance
DAMLA DURU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ERKÖK
DOÇ. DR. PELİN DURSUN
- Muğlak mekân açılımları üzerine bir okuma
A reading on ambiguous space expansions
GİZEM KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURBİN PAKER KAHVECİOĞLU
- Teatral performansta örtük mekansallıkların inşası
The construction of implicit speciality in the theatrical performance
İLDA ERSEZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İFFET HÜLYA ARI