Pamphylia Lyrboton Kome kırsal yerleşimi: Geç Antik Çağ'da yerleşim kurgusu ve mimarlık
Lyrboton Kome in Pamphylia: The architecture and urban layout of a rural settlement in late antiquity
- Tez No: 522033
- Danışmanlar: PROF. DR. BURCU CEYLAN DUGGAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 310
Özet
Bu tezde, Lyrboton Kome yerleşiminin kentsel dokusu, mimarisi, üretim faaliyetleri, sosyal yapısı ve Pamphylia ile diğer çevre bölgeler arasındaki yeri incelenmektedir. Lykia ve Kilikia gibi Akdeniz bölgeleriyle karşılaştırıldığında, Pamphylia'da Geç Antik- Orta Çağ kırsal mimarlık çalışmalarının henüz emekleme döneminde olduğu söylenebilir. Buradan hareketle bu tez, iyi korunabilmiş çeşitli yapı kalıntılarına sahip bir Geç Antik Çağ kırsal yerleşiminin bilim dünyasına tanıtılması açısından büyük önem arz etmektedir. Yerleşim, günümüzde Antalya'nın (Attaleia/ Kaleiçi) yaklaşık 12 km kuzeyinde, Kepez ilçesine bağlı Varsak beldesinin kuzeydoğusunda bulunan bir tepede yer alır. Yaklaşık 250x600 m'lik geniş bir alan içine yayılan kalıntılar, nekropolis ve birkaç yapı dışında, yerleşimi kısmen çevreleyen yüksekçe anakayanın sınırladığı alan içinde bulunmaktadır. Kalıntıların büyük bir bölümünü, bazıları iki katlı ve çatı hizasına kadar korunabilmiş konutlar, mezarlar, sarnıçlar ve çoğunun zeytinyağı üretimiyle bağlantılı olduğu tespit edilen işlikler oluşturmaktadır. Bunlar dışındaki başlıca yapılar bazilikal planlı iki kilise, iki şapel ve Hamam'dır. Yapılar yerleşim içinde çoğunlukla ana sokak aksının iki yanındaki alanlarda, birbirine bitişik ya da yakın konumda kümelenmiş gruplar halinde sıralanır. Zaman içinde eklenen mekân ve yapılarla, bu kümeler genişlemiştir. Bazı yapıların bu gruplardan ayrı, bağımsız bir şekilde yerleştiği de izlenmektedir. En geç 1. yy'dan beri iskanın bulunduğu bu yerleşimin Roma İmparatorluk döneminde Perge territoriumu sınırları içinde bir kome (köy) olarak varlığını sürdürdüğü bilinmektedir. Başta kiliseler ve şapeller olmak üzere, Roma dönemi kalıntılarına eklenen mekanlar ile yeni inşa edilen yapılar bu yerleşimin Geç Antik Çağ'da genişlediğini açıkça göstermektedir. Yüzeyde izlenebilen kalıntılara dayanarak, büyük olasılıkla 7. yy'ın sonlarında terkedildiği ya da büyük bir düşüşe geçtiği söylenebilir.
Özet (Çeviri)
The thesis mainly focuses on the urbanism and the relation between building and function, as well as the social structure of Lyrboton Kome in Late Antiquity. When compared to regions such as Cilicia and Lycia, it is evident that studies of the rural settlements of Pamphylia in Late Antiquity are still in their infancy. In this respect, this thesis has some considerable importance in introducing a Late Antique rural settlement of Pamphylia with a significant and substantial number of well-preserved Late Antique remains. Lyrboton Kome is situated on a hill about 12 kilometers North of Antalya (Attaleia/Kaleiçi), lying to the North-East of Varsak in Kepez. The settlement is partly enclosed by tall rocky outcrops and the remains lie within this partially enclosed rocky area, with the exception of the necropolis and a few other buildings. There are houses, some of which are of two floors and are well preserved to roof height. Also graves, cisterns and numerous workshops mostly related to olive oil production, which constitute the bulk of the visible Late Antique remains. In addition to these, the main buildings of the settlement are two early Christian basilicas, two chapels, and also a public bath house that seems to have remained in use. The buildings are mostly distributed in clustered groups, adjacent or close to each other on either side of the main street, but some buildings are independant of these groups. The settlement is probably of an earlier date but it is known to have been inhabited from the 1st century A.D. onwards, as a kome/village in the chora of Perge. The settlement obviously expanded in Late Antiquity, from the evidence of newly constructed buildings including churches and chapels as well as the areas newly annexed. From the surface remains the settlement of Lyrboton Kome seems to have been abandoned, or to have experienced a most serious decline, by the end of the 7th century.
Benzer Tezler
- Pamphylia'daki kırsal yerleşim dokusu ve bölgesel yerleşim trendlerinin CBS destekli analizi
Rural sites in Pamphylia and GIS analysis of settlement patterns
ALPER AŞINMAZ
- Cults and religious life of Pamphylia from the Archaic to the Late Antique Period
Arkaik Dönem'den Geç Antik Dönem'e kadar Pamphylia bölgesi kültleri ve dinsel yaşamı
İPEK DAĞLI DİNÇER
Doktora
İngilizce
2020
ArkeolojiKoç ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. INGE UYTTERHOEVEN
- Side Tykhe Tapınağı
The Tyche Temple in Side
MEHMET BARAN YÜRÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ArkeolojiAnadolu ÜniversitesiKlasik Arkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN SABRİ ALANYALI
- Pamphylia bölgesi girlandlı sunakları
Başlık çevirisi yok
NEŞE KIRDEMİR DİLER
Yüksek Lisans
Türkçe
1989
ArkeolojiAtatürk ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FAHRİ IŞIK
- Antalya kent merkezi'nin arkeolojik haritası ve lokalizasyon sorunları
Archeolohical map of the central Antalya and localization problems
ALPER AŞINMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
ArkeolojiDokuz Eylül ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AKIN ERSOY