Cevher ve kömür hazırlama tesislerinde iş sağlığıve güvenliği açısından çalışma standartlarının belirlenmesi
Determination of working conditions with an emphasison occupational health and safety at mineral and coalpreparation plants
- Tez No: 522698
- Danışmanlar: PROF. DR. İLGİN KURŞUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maden Mühendisliği ve Madencilik, Mining Engineering and Mining
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Maden Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 156
Özet
Sanayi devrimi ile başlayan makineleşme olgusunun gelişimi günümüze kadar artarak devam etmiş, buna bağlı olarak da makinelerle birlikte çalışan ve onları yöneten insanların güvenliği daha da önem kazanmıştır. Bu durumun sonucu olarak da teknolojinin gelişmesi artık yoğun olarak makineler ile çalışan iş görenlerin üstündeki yükü hafifletmiş ancak maruz kalabilecekleri riskleri de aynı oranda arttırmıştır. Bu nedenle de artan bu risklerin nedenlerinin araştırılması ve önlenmesi büyük bir önem taşımaktadır. Uluslararası Çalışma Örgütü verilerine bakıldığında her sene bir milyon iki yüz bin işçi iş kazaları ve meslek hastalıkları sebebiyle yaşamını yitirmektedir. Aynı verilere göre; her yıl iki yüz elli milyon kişi iş kazaları, yüz altmış milyon kişi ise meslek hastalıklarından dolayı zarar görmektedir. İstatistikler de göstermiştir ki iş kazalarının sayısı ile ciddiyeti günden güne artmaktadır. Sağlık ve güvenlik yönünden daha iyi bir çalışma ortamı, daha verimli çalışabilmenin de ön koşuldur. Gelişmekte olan ülkeler açısından iş sağlığı ve güvenliği, toplumsal ilerlemenin etkileyici faktörleri içinde bulunmaktadır. Çeşitli kaynaklara bakıldığında, endüstride ilerlemiş ülkelerde gerçekleşen iş kazaları ve meslek hastalıkları nedeniyle oluşan toplam maliyetin, ilgili ülkelerdeki gayrı safi milli hasılaların % 1'i ile %3'ü oranında farklılık gösterdiği ifade edilmektedir. Bu duruma ülkemiz CEVHER VE KÖMÜR HAZIRLAMA TESİSLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ AÇISINDAN ÇALIŞMA STANDARTLARININ BELİRLENMESİ xvii açısından baktığımızda, iş kazaları ve meslek hastalıkları nedeniyle oluşan toplam maliyet yılda dört milyar TL olabileceği öngörülmektedir. Madencilik doğası gereği kaza ve ölüm olaylarının en çok gerçekleştiği sektörlerden biridir. Dünyada mevcut işgücünün sadece %1'i madenlerde çalışıyor iken tüm sektörler içerisinde ciddi kazaların %8'i maden ocaklarında meydana gelmektedir. Madenlerde hem iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarındaki problemler hem de sürekli değişen çalışma ortamları ile ilişkili felaket niteliğindeki olaylar nedeniyle ağır can kayıpları yaşanmaya devam etmektedir. MİGEM 2016 yılı istatistiklerine göre kömür, çimento hammaddelerinden sonra yaklaşık %11'lik pay ile Türkiye maden üretimi listesinde ikinci sırada yer almıştır. Kömür hazırlama ile kömür kaynaklarının kabul edilebilir seviyede yararlı kullanımı ve çevrenin korunması gibi faydalar sağlanabilmektedir. Bununla beraber, geçmiş istatistikler göstermektedir ki, kömür hazırlama işlemlerinde gürültü, kimyasallarla çalışma gibi işçilerin sağlık ve güvenliğini ciddi şekilde etkileyen risk faktörleri bulunmakta ve kazalar gerçekleşmektedir. Bu sebeple ülkemizde de cevher ve özellikle kömür hazırlama tesislerinde iş sağlığı ve güvenliği açısından gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir. Tüm bu hususlar doğrultusunda bu tez çalışması kapsamında cevher ve kömür hazırlama tesislerinde iş sağlığı ve güvenliği açısından çalışma standartlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda gerçekleştirilen çalışmalar iki ana bölüme ayrılmaktadır. İlk bölümde iş sağlığı ve güvenliğinin tanımı, Dünya'da ve ülkemizde tarihsel gelişimi, iş sağlığı ve güvenliğinin ehemmiyeti, iş kazaları ve meslek hastalıklarının tanımı ve nedenleri, bildirimi ve soruşturulması hakkında bilgiler verilmiştir. Tehlike ve risk kavramıyla birlikte 13 farklı risk değerlendirmesi yönteminden bahsedilerek örnekler verilmiştir. Ülkemizdeki iş sağlığı ve güvenliği teşkilatlanması, yasal düzenlemeler, ulusal İSG politika ve hedefleri hakkında bilgiler verilmiştir. Tez kapsamında yapılan risk analizi çalışmasının detaylandırılması noktasında Türkiye'de 2007-2015 yılları arasında gerçekleşen iş kazaları ve meslek hastalıklarıyla ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu istatistikleri, Türkiye'de 2008-2016 yılları arasında madenlerde gerçekleşen ölümlü iş kazaları istatistikleri detaylı olarak irdelenmiştir. İstatistiklere göre; 2007-2015 yılları arasında ülkemizde 1.079.184 sigortalı iş kazası gerçekleşmiş, bu kişilerin 11.205'i hayatını kaybetmiştir. İş kazası geçiren sigortalıların % 1,03'ü hayatını kaybetmiştir. 2007-2015 yılları arasında 5.176 kişi meslek hastalığına yakalanmış ve 23 kişi meslek hastalıkları nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Meslek hastalığına yakalanan kişilerin %0,44'ü hayatını kaybetmiştir. Bu verilerin yıllara göre, cinsiyete göre, meslek hastalıkları ve iş kazaları sayılarına göre değişimleri incelenmiştir. Ülkemizdeki madenlerde 2008-2016 yılları arasında gerçekleşen iş kazalarında ise 989 çalışan hayatını kaybetmiştir. Madenlerde yaşanan kazaların yıllara göre değişimleri ayrıca ortaya konulmuştur. Tezin amacı ve hedefi doğrultusunda Manisa ili Soma ilçesi sınırlarında faaliyet gösteren özel bir firmaya ait kömür hazırlama tesisinde risk analizi çalışmaları yürütülmüştür. 2011-2016 yılları arasında çalışmaya esas kömür madeni ve madene bağlı olan hazırlama tesisinin tüm yer altı ve yer üstü bölümlerinde 3.983 kişi iş kazası geçirmiştir. Madenin sadece yer üstü bölümlerinde ise 2014-2016 yılları arasında 81 kişi iş kazası geçirmiştir. Bu kazaların yıllara, aylara, vardiyalara, vardiya saatlerine, kazanının oluş yerine, yaralanan vücut kısımlarına, kazalanma şekillerine ve personelin görevlerine göre dağılımları detaylı olarak incelenmiştir. xviii Risk analizi çalışmaları kömür hazırlama tesisi ve tesise bağlı bulunan 3 birimde (torbalama, kurutma, döküm sahası) matris yöntemiyle yapılmış ve yapılan risk analizleri sonucunda 39 tehlike kaynağı ve bu tehlikelere bağlı 93 risk belirlenmiştir. Belirlenen bu risklerin 66 tanesinin kabul edilebilir risk, 23 tanesinin dikkate değer risk ve 4 tanesinin ise kabul edilemez risk sınıfında olduğu tespit edilmiştir. Tesisteki bantlı konveyörlerde 16 puan ile taş düşme riski kabul edilemez riskler arasında yer almaktadır. Kabul edilemeyen riskler arasında tespit edilen ikinci risk ise kurutma silo bölümünde yüksekten düşme olmuştur. Kabul edilemez risk sınıfındaki bir diğer risk ise yine kurutma bölümünde elektrik panolarından kaynaklanabilecek ve 15 risk puanına sahip elektrik çarpma riskidir. Yapılan risk analizi sonucunda elde edilen kabul edilemez son riskin ise döküm sahasında setsiz çalışma kaynaklı kamyon kayması olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak ise tespit edilen risklerin azaltılması için gerekli tedbirler ve önlemler ortaya konulmuş, ilgili birim çalışanlarına detaylı talimatlar hazırlanmıştır.
Özet (Çeviri)
The development of mechanization, which started with the industrial revolution, continued to increase day by day, and as a result, the safety of people who use and manage the machines has become even more important. As a result, the development of technology has not only decreased the work load on the workers, but also increased the risks they could face. Therefore, investigating and preventing the causes of these increased risks has great importance. According to the International Labor Organization, 1,200,000 people losing their lives due to occupational accidents and occupational diseases every year. Additionally; 250,000,000 people are injured and 160,000,000 people are suffering from occupational diseases every year. Statistics shows that number and seriousness of the job accidents are increasing day by day. Improved working environment in terms of health and safety is a prerequisite for working more efficiently. For the developing countries, occupational health and safety are among the most effective factors on the social progress. According to several sources, the total cost of work accidents and occupational diseases in industrialized countries varies between 1% and 3% of the Gross National Product of the countries concerned. When we look at our country from this point of view, it is predicted that the total cost related to work accidents and occupational diseases are up to 4,000,000,000 TL per year. DETERMINATION OF WORKING CONDITIONS WITH AN EMPHASIS ON OCCUPATIONAL HEALTH AND SAFETY AT MINERAL AND COAL PREPARATION PLANTS xx Due to its nature, mining is among the sectors where accident and death occur most frequently. Although only 1% of the existing workforce in the World works in the mines, 8% of serious accidents throughout all sectors occur solely in the mines. Mines are suffering from severe loss of life due to the disaster-related events associated with both problems of occupational health and safety practices as well as constantly changing work environments. According to 2016 statistics of MİGEM, after the cement raw materials, coal took second place with approximately 11% share in mine production list of Turkey. Benefits such as the beneficial use of coal resources at the acceptable level and the protection of the environment can be achieved through coal preparation. However, past statistics shows that there are risk factors such as noise, chemical work, etc., and related accidents that seriously affect the health and safety of workers are present in coal preparation processes. For this reason, necessary precautions must be taken in terms of occupational health and safety in mineral processing, especially coal preparation, plants in our country. According to abovementioned points, it was aimed to determine working standards in terms of occupational health and safety in mineral processing and coal washing plants within the scope of this thesis. The work carried out in this context consisting of two main chapters. In the first chapter; information about definition of occupational health and safety, its historical development in our country and in the World, the importance of occupational health and safety, and also definition, reasons, investigation of industrial accidents and occupational diseases were presented. Examples of risk concepts and 13 different risk assessment methods are given. Additionally, information on the organization of occupational health and safety in our country, legal regulations, national occupational health and safety policies and objectives were also provided. In the point of detailing the risk analysis study, statics of industrial accident and occupation diseases occurred from 2007 to 2015 in Turkey obtained from Social Security Institution, as well as the data about fatal accidents in mines from 2008 to 2016 in Turkey were presented in detail. According to the statistics; between 2007 and 2015, 1.079.184 work accidents occurred and 11,205 workers have lost their lives in said accidents in our country. 1.03% of the insured who had a work accident lost their lives. Again, 5.176 people were admitted to occupational diseases and 23 people lost their lives due to occupational diseases between 2007 and 2015. 0.44% of people who have contracted the occupational disease have lost their lives. These data have been analyzed according to the years, gender, number of occupational accidents and occupational diseases. In the mines in Turkey, 989 employees lost their lives in the workplace accidents between 2008 and 2016. The variation of the accidents in the mines according to years are also presented. Risk analysis studies were carried out in a coal preparation plant belonging to a private company operating in Soma region of Manisa province, Turkey in line with the objective and aim of the thesis. Between 2011 and 2016, 3,983 people were involved in work accidents in both underground and surface sections of the mine and preparation plant, which was connected to the mine. Only in the surface sections of the mine, 81 people had a work accident between 2014 xxi and 2016. The distribution of these accidents according to the years, months, shifts, shift hours, place, injured body parts, types of accidents and division of personnel are examined in detail. The risk analysis studies were carried out by matrix method, in the main facility and 3 support units (bagging, drying, unloading site) of the coal preparation plant. As a result of the risk analysis, 39 hazardous sources and 93 risks related to these hazards were determined. It was classified that 66 of these identified risks were acceptable risk, 23 were of considerable risk and 4 were of unacceptable risk. The risk of stone falling with 16 points in conveyor belts is among unacceptable risks. The second risk identified among unacceptable risks is the falling from height at the drying silo section. Another risk of an unacceptable risk class is the risk of electric shock, which can be caused by the electric panel in the drying section and has a risk score of 15. The last unacceptable risk obtained as a result of the risk analysis has been found to be the truck slippage due to operation without barriers on the unloading site. As a result, necessary precautions and measures have been put forward in order to reduce the identified risks and detailed instructions have been prepared to the related unit personnel.
Benzer Tezler
- Kömür hazırlama tesislerinde iş sağlığı ve güvenliği
Occupational health and safety in coal preparation facilities
OLCAY YANIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Maden Mühendisliği ve MadencilikZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERDAR YILMAZ
- Investigation of workplace accidents in coal and mineral processing plants: Unsafe acts, safety culture and safety leadership
Kömür ve cevher zenginleştirme tesislerinde iş kazalarının incelenmesi: Tehlikeli davranış, güvenlik kültürü ve güvenlik liderliği
ESİN PEKPAK FINDIKÇIOĞLU
Doktora
İngilizce
2018
Maden Mühendisliği ve MadencilikOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÜMİT ATALAY
PROF. DR. TÜRKER ÖZKAN
- Küçük boyutlu kömürlerin susuzlandırılmasında titreşim mekanizması ve reaktif ilavesinin etkisinin incelenmesi
Investigation of vibration mechanism and reactive addition effect on the dewatering of small particle sized coals
FIRAT BURAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Maden Mühendisliği ve Madencilikİstanbul Teknik ÜniversitesiCevher-Kömür Hazırlama ve Değerlendirme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAYRÜNNİSA DİNÇER
- Üç ürünlü ağır ortam siklonunun ayırma performansı ve simülasyonu
Performance of the three product dense medium cyclone and its simulation
YUSUF ENES PURAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Maden Mühendisliği ve Madencilikİstanbul Teknik ÜniversitesiCevher Hazırlama Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERİDUN BOYLU
- Ultrasonik titreşimin kil çöktürmesinde etkisinin incelenmesi ve klasik çöktürme yöntemleri ile karşılaştırılması
Investigation of effect of ultrasonic treatment on the sedimentation of clays and comparison to conventional methods
MUSTAFA ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Maden Mühendisliği ve Madencilikİstanbul Teknik ÜniversitesiCevher-Kömür Hazırlama ve Değerlendirme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜVEN ÖNAL