Aydın ilinde çevre sağlığı eylem planı çalışmaları-çevresel risk faktörleri araştırması
Environmental health acti̇on plan studi̇es in Aydin province – environmental risk factors research
- Tez No: 523490
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE DİDEM EVCİ KİRAZ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Çevre, Çevre Sağlığı, Çevresel Risk Faktörleri, Kanser, Coğrafi Bilgi Sistemi, Environment, Environmental Health, Environmental Risk Factors, Cancer, Geographic Information System
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 350
Özet
Amaç: Bu araştırma, Aydin ilindeki dört grup temel çevresel risk faktörü (hava, su, toprak, besin) ile 2013-2016 yılları arasında Aydın Adnan Menderes Üniversitesi (ADÜ) Uygulama ve Araştırma Hastanesi' nde kayıtlı kanser vakalarının (20 yaş ve üzeri) mekânsal dağılımını Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) destekli haritalar yardımıyla ortaya koymak; kanser vakaları ile çevresel risk faktörleri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla planlanmıştır. Yöntem: Araştırma, Aydin ilindeki dört grup temel çevresel risk faktörünü (hava, su, toprak, besin) ve Aydın ADÜ Uygulama ve Araştırma Hastanesi' nde kayıtlı kanser vakalarının mekânsal dağılımını belirlemek, kanser vakalarını yaşadıkları yerdeki çevresel risk faktörleri ve aynı yerde yaşayan insanlar açısından incelemeye yönelik ekolojik bir çalışmadır. Araştırma Eylül 2016-Haziran 2018 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmaya, Aydın ADÜ Uygulama ve Araştırma Hastanesi'nde kayıtlı kanser vakaları ile hava, şebeke suyu ve yüzeysel sularla ilgili verilerin tamamı dâhil edilmiştir. Toprak ve besin kalitesini değerlendirmek için İncirliova, Söke ve Kuyucak ilçelerinden numuneler toplanmıştır. İncirliova ve Söke ilçelerinde yapılan anket çalışması ile kanser vakaları ile aynı yerde yaşayan insanların çevresel risk faktörleri; kanser ile ilişkisi hakkındaki farkındalık, tutum ve davranışları anket yapılarak tespit edilmiştir. Araştırma kapsamında, Aydin ilindeki dört temel çevresel risk faktörü grubuna (hava, su, toprak, besin ) ait veriler ile Aydın ADÜ Uygulama ve Araştırma Hastanesi' nde kayıtlı kanser vakalarının mekânsal dağılımını gösteren CBS'ne dayalı bir veri tabanı ile görsel haritalar oluşturulmuştur. Bulgular: Araştırmada, 2013-2016 yılları arasında, Aydın ADÜ Uygulama ve Araştırma Hastanesi'nde kayıtlı kanser vakalarına göre. her iki cinsiyette, kadınlarda ve erkeklerde yaşa standardize kanser insidans hızının en fazla olduğu ilçe Efeler'dir. 2013-2016 yılları arasında her iki cinsiyette görülen kanser vakaları İncirliova'da, erkeklerde görülen kanser vakaları ise Çine'de kümelenme göstermiştir. Aydın ilindeki çevresel risk faktörleri değerlendirildiğinde, Aydın ili Efeler ilçesinde havadaki PM ve SO2 yıllık ortalama ölçüm değerleri 2007-2016 yılları arasında DSÖ ve“Hava Kalitesi Değerlendirme Yönetmeliği”ne göre sınır değerin üzerindedir. 2012-2016 yılları arasında Aydın ili şebeke suyu ölçüm değerlerinin tamamı,“İnsani Tüketim Amaçlı Sular Yönetmeliği”ne göre sınır değerin altındadır. 2010-2012 yılı arasında Aydın ilindeki yüzeysel su istasyonlarında çinko, bakır, demir, krom, kurşun, alüminyum ve bor yıllık ortalama ölçüm değerleri“Yüzeysel Su Kalitesi Yönetmeliği”ne göre sınır değerlerin üzerindedir. Toprak numunelerindeki nikel, krom ve kobalt ölçüm değerleri İncirliova, Söke ve Kuyucak ilçelerinde“Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmeliği”ne göre sınır değerinin üzerinde, incir numunelerinde ise, kurşun ve kadmiyum ölçüm değerleri üç ilçede de“Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği”ne göre sınır değerin üzerindedir. 2013-2016 yılı arasında görülen kanser vakaları ile çevresel risk faktörleri arasındaki ilişki değerlendirildiğinde ilçelerin yaşa standardize kanser insidans hızları hava, şebeke suyu, yüzeysel su, toprak ve besinlerdeki arsenik, bor, bakır, nitrat, nitrit, epikloridin, dikloreten, mangan, sodyum, nikel kalsiyum, kurşun ölçüm değerleri arasında pozitif bir korelasyon/ilişki saptanmıştır. Yapılan anket çalışmasına göre, yaşa standardize kanser insidans hızının farklı olduğu iki ilçede yaşayanların çevre sağlığı sorunları, kanser ve çevresel risk faktörleri ilişkisi hakkındaki farkındalık, tutum ve davranış puanları arasında fark saptanmamıştır. Sonuç: Çalışma sonucunda oluşturulan veri tabanı ve haritalar ile, kanser vakalarının dağılımı ve Aydın ilinin çevre sağlığı profili ortaya konmuş, kanser vakaları ile çevresel risk faktörleri arasındaki ilişki incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
Objective: This study was carried out to determine the spatial distribution of cancer cases registered in Aydın Adnan Menderes University (ADU) Application and Research Hospital between 2013 and 2016 and four groups of basic environmental risk factors (air, water, soil, food) with Geographic Information Systems (GIS) supported maps; to examine the relationship between cancer cases and environmental risk factors Method: The study was an ecological study which created a database based on GIS to investigate the spatial distribution of cancer cases registered in Aydın ADU Application and Research Hospital and four groups of basic environmental risk factors (air, water, soil, food) in Aydın and to examine cancer risk in terms of environmental risk factors and the people who lives in the same place where the cancer cases live. The study was conducted between September 2016 and June2018. All of the data related to cancer cases, air, drinking water and surface waters are enrolled. Samples of Incirliova, Söke and Kuyucak were collected to evaluate soil and food quality. Environmental risk factors, awerness about risk factors' association between cancer, attitudes and behaviors related to cancer of people living in the same place as cancer cases were surveyed with a questionnaire in İncirliova and Kuyucak county. Within the scope of the research, visual maps were created with a database based on GIS showing the spatial distribution of cancer cases data which recorded in Aydin ADU Application and Research Hospital and four major environmental risk factor groups in Aydin. Results: Between 2013 and 2016, Efeler was the county where the rate of cancer incidence was the highest in both genders, in women and in men. Cancer cases seen in both gender between 2013 and 2016 have been clustered in Incirliova and cancer cases seen in men have been clustered in Çine. When the environmental risk factors in Aydın were evaluated, between 2007-2016, the annual mean values of PM and SO2 in the air in Aydın province Efeler county are above the limit value according to the“Air Quality Assessment Regulation”Between 2012-2016, all of the annual mean values of drinking water chemical parameters of Aydın province are below the limit value according to the“Regulation on Water for Human Consumption”. The mean annual values of zinc, copper, iron, chromium, lead, aluminum and boron in the surface water stations of Aydın province between 2010-2012 are above the limit values according to“Surface Water Quality Regulation”. The mean values of nickel, chromium and cobalt in soil samples are above the limit value in İncirliova county, Söke county and Kuyucak county and the mean values of lead and cadmium in fig samples are above the limit value in all of the three counties. When the relationship between cancer cases and environmental risk factors observed between 2013-2016 was evaluated, there was a positive correlation between the cancer incidence rates to the standard of age of the districts and the measured values of arsenic, boron, copper, nitrate, nitrite, epichlorinidine, dichloroethane, manganese, sodium, nickel calcium, lead in air, water, surface water, soil and nutrients. According to the survey, people were no difference between the awareness, attitude and behavior scores of parpicipants who lives in the two counties where the age-standardized incidence rate of cancer. Conclusion: As a result of study, the distribution of cancer cases and the environmental health profile of Aydın were determined through the database and maps created in the study and the relationship between cancer cases and environmental risk factors was examined.
Benzer Tezler
- Impacts of geothermal power plants on air quality, climate change and biodiversity
Jeotermal enerji santrallerinin hava kalitesi, iklim değişikliği ve biyoçeşitlilik üzerindeki etkileri
MERVE DÖNDÜ AYDIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURÇAK KAYNAK TEZEL
PROF. DR. MICHAEL LEUCHNER
- Aydın ilindeki jeotermal kaynakların özel sağlık sektörü ve sağlık turizmi üzerine etkilerinin incelenmesi
Study of how the use of geothermal resources affects health tourism in Aydın
ŞEYDA SÖNMEZ MEUWİSSEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Sağlık Kurumları YönetimiBeykent Üniversitesiİşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TALAT FİRLAR
- Ege bölgesindeki şehirlerin ulaşım kaynaklı emisyonların analizi; emisyonların çevre ve insan sağlığına etkisi: Sistematik derleme
Analysis of emissions from city transportation in the aegean region; systematic review of emissions' impact on the environment and human health
TARIK ÖZDEMİR
Doktora
Türkçe
2024
Halk SağlığıAydın Adnan Menderes ÜniversitesiDisiplinlerarası Çevre Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE DİDEM EVCİ KİRAZ
- Çevresel hizmetlerin dönüşümünde 6360 sayılı Yasanın etkisi: Aydın Büyükşehir Belediyesi örneği
Influence of law no. 6360 on the transformation of environmental services: The case of Aydin Metropolitan Municipality
KADİR ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Kamu YönetimiKütahya Dumlupınar ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAVUZ BOZKURT
- Jeotermal enerjiye ilişkin mevzuat ve uygulamada karşılaşılan sorunlar: Aydın ili örneği
Legislation on geothermal energy and problems encountered in practice: The case of Aydın province
ONUR AKBULUT
Doktora
Türkçe
2022
EnerjiAnkara ÜniversitesiSosyal Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUTLU YILMAZ