Türkiye'de obezite vergisinin kabul edilebilirliğine ilişkin bir alan araştırması
A field study related acceptability of fat tax in Turkey
- Tez No: 524459
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜNER TUNCER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dumlupınar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 376
Özet
Obezite toplum sağlığını tehdit eden ve dünya genelinde oldukça yaygın olan küresel ölçekli bir sağlık sorunudur. Devletler bu sağlık sorunuyla mücadele etmek için mali ve mali olmayan birçok araç kullanmaktadır. Obezite ile mücadelede kullanılan mali araçların başında obezite vergisi gelmektedir. Sağlıksız gıdalar üzerinden ek bir mali yükümlülük olarak alınan obezite vergisi günümüzde birçok devlet tarafından kullanılmaktadır. Bu çalışmada Türkiye'de yaşayan halkın obezite vergisinin kabul edilebilirlik düzeyini ölçmek ve bu düzeyi etkileyen faktörleri belirlemek amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, tabakalı rassal örnekleme yoluyla İİBS Düzey 1 bölgesinde ikamet eden 1683 bireye anket uygulanmış ve veriler SPSS 22 ve LISREL 8.51 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonucunda obezite vergisinin kabul edilebilirlik düzeyi üzerinde ekonomik, siyasi, sosyo-psikolojik ve sağlık faktörlerinin etkili olduğuna ulaşılmıştır. Çalışmanın sonucuna göre, halkın obezite vergisi kabul edilebilirlik düzeyleri düşük çıkmıştır. Kabul edilebilirlik düzeyi en yüksek cinsiyet kadın, medeni durum bekâr iken meslek grubu kamuda çalışanlardır. Yaş, eğitim, aylık ortalama gelir, aylık gıda harcama miktarı ile obezite vergisinin kabul edilebilirlik düzeyi arasında doğru yönlü bir ilişki vardır. Buna karşılık Beden Kitle İndeksi ile kabul edilebilirlik arasında ters yönlü bir ilişki ortaya çıkmıştır. Kurulan yapısal eşitlik modellemesi sonuçlarına göre ise kabul edilebilirlik düzeyini etkileyen ekonomik, sosyo-psikolojik, sağlık ve siyasi faktörlerin birbirleri ile ilişkili olduğuna ulaşılmıştır. Obezite vergisinin kabul edilebilirlik düzeyi üzerinde en fazla etkili faktör sağlık, ikinci ekonomi, üçüncü sosyo-psikolojik iken sonuncu sırada siyasi faktör yer almaktadır. Ekonomik faktör ile siyasi faktör kabul edilebilirliği negatif etkilerken sağlık ve sosyo-psikolojik faktörler pozitif yönde etkilemektedir.
Özet (Çeviri)
Obesity is a global health problem that threatens public health and is widespread throughout the world. States use many financial and non-financial instruments to fight this health problem. Fat tax is one of the financial instruments that used in the fight against obesity. Obesity tax, which is taken as an additional financial obligation through unhealthy foods, is used by many states today. In this study, it has been aimed to measure the fat tax admissibility of the people that live in Turkey and to determine the factors affecting this acceptability. In this direction, 1683 individuals residing in NUTS Level 1 region were surveyed by stratified random sampling and the data were analyzed by using SPSS 22 and LISREL 8.51 program. As a result of the analysis, it was found that economic, political, sociopsychological and health factors were effective on the fat tax acceptability level. According to the results of the study, fat tax acceptability levels of peoples were low. While the highest level of admissibility is female and the marital status is single, the occupational group is public employees. There is a direct relationship between age, education, monthly average income, monthly food expenditure and the fat tax acceptability level. On the contrary, there has been an inverse relationship between body mass index and acceptability. According to the results of structural equation modeling, economic, socio-psychological, health and political factors affecting the level of acceptability has been found to be related with each other. The most effective factor on the fat tax acceptability level is health, second economy, third socio-psychological and last one is the political factor. While the economic factor and political factor negatively affect acceptability, health and socio-psychological factors positively affect.
Benzer Tezler
- Obezite ile mücadelede obezite vergilerinin algılanan etkinliği
The perceived effectiveness of obesity tax in the fight against obesity
IŞIL AYAS
- Vergi politikası aracı olarak obezite vergisi: OECD ülke örnekleri
Obesity tax being as a tax policy intermediary: OECD country examples
ZELİHA ÇABUK
- Dünya'da ve Türkiye'de obezite ile mücadelede vergi: Karşılaştırmalı analiz
Tax in fighting obesity in the world and in Turkey: comparative analysis
SEDA GÜLGÖR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Beslenme ve DiyetetikManisa Celal Bayar ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERKAN CURA
- Ankara'da bir aile sağlığı merkezinde obezite vergisine yönelik görüşlerin değerlendirilmesi
Investigation of opinions towards obesity tax in a family health center in Ankara
ZELİHA ASİLKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sağlık Kurumları YönetimiHacettepe ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PINAR YALÇIN BALÇIK
- Obeziteyi önlemede obezite vergilerinin potansiyel rolü: İstanbul ili örneği
Potential role of obesity taxes in preventing obesity: Thecase of Istanbul province
HATİCE YAYLA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MaliyeBursa Uludağ ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZUHAL AKBELEN