Meme tümörlerinin çok geniş bantlı radar tabanlı mikrodalga yöntemiyle tespiti
Detection of the breast tumors by ultra-wideband radar based microwave method
- Tez No: 526754
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED BAHADDİN KURT, PROF. DR. SELÇUK HELHEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Elektrik ve Elektronik Mühendisliği, Electrical and Electronics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Elektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Elektronik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
Kanser hastalığı, günümüzde ölüm nedenleri arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Kanser hücreleri kontrolsüz bir şekilde bölünüp çoğalarak tümörleri oluşturur ve ortaya çıkan tümörler normal dokuları sıkıştırıp zarar verir. Ayrıca, kanser hücreleri vücudun farklı bölgelerine yayılarak, organların işlevlerini yapmalarına da engel olabilir. Erkeklerde akciğer ve prostat kanseri, kadınlarda ise meme ve rahim kanseri en çok görülen kanser türleri arasında yer almaktadır. Kanser tedavisini gerçekleştirebilmek için hastalığın hangi evrede olduğunun bilinmesi gerekir. Hastalığın evresi, tümörün boyutu ve ne kadar yayılmış olduğuyla ilgilidir. Örneğin, meme kanserinin 4 evreden oluştuğu kabul edilir. Hastalık ilerledikçe yani 4. evreye yaklaşıldıkça, tedavide başarı oranı azalmaktadır. Oysa hastalığın ilk evrelerde tespit edilmesi durumunda tedavideki başarı oranının %100'e yakın olabileceği bilimsel olarak ispatlanmıştır. Buna göre, meme kanserinin meydana getirdiği sorunların erken tanı sayesinde büyük ölçüde çözülebildiği söylenebilir. Bundan dolayıdır ki, küçük boyuttaki tümörlerin erken safhada tespit edilebilmesi konusu araştırmacıların her zaman üzerinde durduğu bir konu olmuştur. Son yıllarda meme kanseri tespitiyle ilgili yeni medikal görüntüleme teknolojilerine ihtiyaç artmış, sistemlerin iyileştirilmesi için yapılan araştırmalar hız kazanmıştır. Görüntüleme amacıyla yapılan meme tarama yöntemlerinde dikkate alınması gereken başlıca ilkeler; kötü huylu ve küçük boyutlu kitlelerin doğru ve başarılı tespiti, yüksek çözünürlüğe sahip görüntülerin üretilmesi, maliyetin düşük olması ve konforlu bir ortamla hastaların rahat etmelerinin sağlanmasıdır. Memenin görüntülenmesi için çeşitli yöntemler mevcuttur. Yöntemlerde kullanılan tekniklere göre görüntüleme uygulamaları değişmekle birlikte, hepsinin ortak amacı tümörün varlığını, konumunu ve boyutunu tespit eden bir görüntü elde edebilmektir. En yaygın kullanılan yöntemlerden biri olan X-Ray mamografi yöntemi, X ışınları kullanarak meme kanserinde tanılamayı sağlamaktadır. Ancak X-Ray mamografide iyonize edici ışın kullanılması ve memenin sıkıştırılması gerekliliği bu yöntemin olumsuz yanları olarak görülmektedir. X-Ray mamografiye alternatif bir yöntem, iyonize edici ışınların kullanılmadığı manyetik rezonans görüntüleme yöntemidir. Ancak, bu yöntemde ters tanıya neden olabilecek düşük belirginlik oluşması, yöntemdeki işlemlerin konforsuz olup uzun sürmesi ve yöntemin yüksek maliyete sahip olması gibi dezavantajlar bulunmaktadır. Diğer bir yöntem olan ultrasonografi yöntemi zararsız olmakla birlikte, yoğun yağ dokulu meme yapılarında derindeki tümörü bulma konusunda pek başarılı değildir ve mamografiye göre daha az etkilidir. Bu nedenle genellikle mamografi işlemine destek olarak kullanılır. Bahsedilen ve başlıca kullanılan bu yöntemlere ek olarak dijital tomosentez, manyetik rezonans spektroskopi, termografi, optik görüntüleme, elektriksel empedans tomografisi, diffüz optik tomografi ve mikrodalga görüntüleme gibi birçok yöntem sayılabilir. Her yöntemin olumlu ve olumsuz özellikleri bulunmaktadır. Bu tez çalışmasında, mikrodalga teknikler kullanılarak yapılabilecek görüntüleme yöntemleri incelenmiş, bu yöntemlerden biri olan 'çok geniş bantlı radar tabanlı mikrodalga görüntüleme' yöntemi detaylı olarak anlatılmıştır. Bu yöntemin kullanıldığı ölçüm çeşitlerinden biri olan monostatik ölçüm düzeneği oluşturularak küçük boyutlu tümörlerin tespiti ve görüntülenmesi deneysel olarak incelenmiş ve başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Mikrodalgalarla meme kanseri tespit sistemlerinde alıcı ve verici olarak görev yapan sensörlerin yani antenlerin belirli özelliklere sahip olması gerekmektedir. Bu nedenle kullanılacak antenler özel olarak tasarlanmalıdır. Öncelikle, tasarımı yapılacak olan antenin çalışma frekans aralığının, diğer bir ifadeyle bant genişliğinin olabildiğince yüksek olması arzu edilir. Çünkü saçılan alanı daha çok frekansta örneklemek, görüntüleme sistemlerinde toplanan veriyi arttırmanın en makul yoludur. Anten tasarımındaki ikinci önemli husus ise antenin 'arka hüzme–ön hüzme' güç seviyesi oranının düşük, ışıma hüzmesinin 3 dB genişliğinin 'yani yarım güç hüzme genişliğinin' dar olması gerekliliğidir. Bu özelliklere sahip olan bir antenin yüksek bir sinyal–gürültü oranına, diğer bir ifadeyle yüksek bir kazanca sahip olacağı söylenir. Verimli çalışan bir antenin yönlülüğü de aynen kazanç gibi yüksek seviyelerde olacaktır. Yönlülüğün yüksek olmasına ek olarak kararlı olması yani ışıma hüzmelerindeki ana lobların tüm çalışma frekans aralığı boyunca birbirine yakın yönlere odaklanmış olmaları da istenir. Son olarak, kullanılacak antenlerin boyutları olabildiğince küçük olarak tasarlanmalıdır. Bu sıkı tasarım sayesinde, antenlerin sistemlerde kolay bir şekilde kullanılmaları ve saçılan alanı örnekleme oranının mümkün olduğunca yüksek olması hedeflenmektedir. Özet olarak, meme kanserinin mikrodalga görüntüleme sistemiyle tespitinde kullanılacak antenlerin çok geniş frekans bandına, yüksek ve kararlı yönlülüğe, yüksek kazanç ve verimliliğe ve küçük boyutlu bir tasarıma sahip olmaları arzu edilir. Bu tez çalışmasında, çeşitli modifikasyon teknikleri ve benzetim programında yer alan optimizasyon yöntemleri kullanılarak yukarıda bahsedilen tüm özelliklere sahip dörtgen yamalı ve dairesel yamalı iki farklı düzlemsel monopol anten tasarımı yapıldı. Benzetim sonuçlarına göre başarılı olduğu görülen antenlerin üretimleri gerçekleştirildi. Üretilen antenlere ait parametreler ölçülerek test edildi. Benzetim sonuçlarıyla pratik ölçüm sonuçlarının birbirleriyle uyumlu oldukları gözlemlendi. Bu bağlamda, tez çalışmasının ilk katkısı literatüre yeni antenler kazandırmak şeklinde olmuştur. Çalışmanın ikinci aşamasında ise, gerçek meme yapısıyla benzer elektriksel özelliklere sahip farklı şekillerdeki fantomlar oluşturuldu. Üretilen iki antenin daha iyi performansa sahip olanı kullanılarak, fantomlara yerleştirilen küçük boyuttaki tümörlerin tespitine yönelik iki farklı ölçüm yapıldı. Ölçümlerdeki amaçlardan biri, tasarlanan antenin çok geniş bantlı radar tabanlı mikrodalga görüntüleme sisteminde kullanıldığında nasıl bir performans göstereceğini incelemekti. Önerilen antenin benzer çalışmalara kıyasla daha iyi bir çalışma performansı göstermesi hedeflendi. Ayrıca zaman domeninde ölçümler yapılarak, tümörlü ve tümörsüz durumlarda meme fantomundan yansıyan sinyallerin zamana göre değişimlerinin gözlemlenmesi ve elde edilen veriler kullanılarak bir görüntü oluşturulması da diğer bir amaçtı. Bahsedilen amaçlar gerçekleştirildi, tasarlanan dairesel yamalı düzlemsel monopol antenin çok geniş bantlı radar tabanlı mikrodalga görüntüleme için uygun olduğu görüldü. Meme fantomlarının içine gömülmüş olan 6 mm boyutundaki tümör benzeri nesnenin varlığı frekans ve zaman domenindeki sonuçlar incelenerek tespit edildi, nesnenin konumu ve boyutu hakkında çıkarımlar yapıldı. Daha sonra, elde edilen veriler renklendirilerek bir görüntü oluşturuldu, nesnenin konum ve boyut değerleri tespit edildi. Bu boyuttaki bir tümörün mikrodalgalarla tespiti, mevcut yöntemlerle birlikte kanserin erken safhada teşhis edilmesi için kullanılacak ve tedavideki başarı oranının yükselmesini sağlayacaktır. Bu önemli başarının, tez çalışmasının ikinci katkısı olacağı ve devam eden araştırmalara fayda sağlayacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Cancer disease is among the first causes of death today. Cancer cells divide and multiply by uncontrolled and form tumor-named tissues. The resulting tumors squeeze and damage normal tissues. In addition, cancer cells can spread to different parts of the body, preventing them from functioning. Lung and prostate cancer in males and breast and uterine cancer in females are among the most common types of cancer. In order to be able to perform cancer treatment, it must be known at what stage the disease is. It is about the stage of the disease, the size of the tumor and how far it has spread. For example, breast cancer is considered to consist of 4 cases. As the disease progresses, that is, as the fourth stage is approached, the success rate of treatment decreases. However, it has been scientifically proven that the success rate in treatment can be close to 100% if the disease is detected in the first stage. Accordingly, it can be said that the problems caused by breast cancer can be solved to a great extent by early diagnosis. Therefore, the early detection of small-sized tumors has always been a topic for researchers. In recent years, the need for new medical imaging technologies for breast cancer detection has increased. The researches for the improvement of the systems have been accelerated. The main conditions to be considered in breast screening methods for imaging purposes are; The accurate and successful detection of malignant and small-sized tumors, producing high resolution images, low cost and providing a comfortable environment for illness. Various methods are available for imaging the breast. According to the techniques used in the methods, imaging applications vary, but obtaining an image that determines the existence, location and size of the tumor is common aim tumor of all of them. X-ray mammography, one of the most commonly used methods, allows the diagnosis of breast cancer using X-rays. However, the use of ionizing radiation in x-ray mammography and the necessity of compressing the breast are seen as negative aspects of this method. An alternative method of X-ray mammography is magnetic resonance imaging, in which ionizing radiation is not used. However, there are disadvantages in this method, such as the occurrence of low significance which may lead to adverse diagnosis, discomfort of the procedure, long duration and high cost of the method. Another method, ultrasonography, which is harmless, is unsuccessful in finding intramuscular tumors in dense fat breast tissue. It is less effective than the mammography method. For this reason, it is usually used as a support to the mammography process. In addition to the mentioned methods, which are mainly used, there are many methods such as digital tomosynthesis, magnetic resonance spectroscopy, thermography, optical imaging, electrical impedance tomography, diffuse optical tomography and microwave imaging. Each methods has positive and negative specialities. In this thesis study, imaging methods that can be done using microwave techniques have been investigated. One of these methods, 'ultrawideband radar based microwave imaging', has been described in detail. The method of monostatic measurement, which is one of the measurement types used in this method, has been investigated experimentally and successful results have been obtained. Sensors acting as receiver and transmitter in microwave based breast cancer detection systems, ie antennas, must have certain characteristics. For this reason, these antennas to be used should be specially designed. First of all, it is desirable that the working frequency range, in other words the bandwidth of the antenna, should be as high as possible. Because, sampling the scattered area more freely is the most reasonable way to increase the data collected in the imaging systems. The second important aspect of the antenna design is that the ratio of the power level of the back-to-front lobe of the antenna is low. The 3 dB width of the radiation beam, that is, the half power beam width, must be narrow. It can be said that an antenna having these characteristics will have a high signal-to-noise ratio, in other words a high gain. The directivity of an efficient antenna will be at the same high levels as gain. In addition to being highly directional, it is also desirable that they are stable, that the main lobes in the radiation should be focused on directions that are close to each other throughout the entire operating frequency range. Finally, the dimensions of the antennas to be used should be designed as small as possible. Thanks to this compact design, it is aimed that the antennas should be used easily in the systems and the sampling rate of the scattered area should be as high as possible. In summary, it is desirable that the antennas to be used in the detection of breast cancer by microwave imaging system should have a high gain and efficiency in a wide frequency band, high and stability, and a compact design. In this thesis study, two different planar monopole antenna designs with rectangular patches and circular patches with all the above mentioned features were made by using various modification techniques and optimization methods included in the simulation program. According to the simulation results which are seen as successful, the fabrication of the antennas have been realized. The parameters of the produced antennas were measured and tested. Simulation results and practical measurement results were observed to be compatible with each other. In this context, the first contribution of the thesis work was to add new antennas to the literature. One of the purposes of the measurements was to see how the designed antenna would perform when used in a ultrawideband radar-based microwave imaging system. The proposed antenna was aimed to show better performance compared to similar works. Also measurements were aimed making in time domain. The time-dependent changes of the signals reflected from the breast phantom were aimed to observe in tumorous and non-tumorous situations. Another purpose is to create an image using the obtained data. The mentioned aims have been accomplished, it was found that the designed circular patch antenna with planar monopole is suitable for ultrawideband radar based microwave imaging. The presence of the 6 mm sized tumor-mimicking object embedded in the breast phantoms was determined by examining the results in the frequency and time domain. Then, conclusions were made about the position and size of the object. Also, the obtained data was colored to form an image. The position and dimension values of the object were determined with high accuracy rates. Detection of a tumor at this size will ensure that the cancer is diagnosed at an early stage and that the rate of success in treatment is increased. This important achievement is thought to be the second contribution of the thesis work and will benefit from ongoing research.
Benzer Tezler
- Meme kanserinin erken tespiti için radar tabanlı mikrodalga görüntüleme sistemi tasarlanması ve gerçekleştirilmesi
Design and realizing of a radar based microwave imaging system for early detection of breast cancer
HÜSEYİN ÖZMEN
Doktora
Türkçe
2021
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiDicle ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMED BAHADDİN KURT
- Meme kanserinin tespitine yönelik performansı geliştirilmiş Vivaldi anten tasarımı ve uygulaması
Vivaldi antenna design and application for performance of breast cancer determination
BEYZA NEYİŞCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiKonya Teknik ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEYFETTİN SİNAN GÜLTEKİN
- An innovative and accurate deep learning based HER2 scoring method HER2-unet
HER2 tümör hücrelerinin segmentasyon için derin öğrenme tabanlı yeni bir yaklaşım
FARIBA DAMBAND KHAMENEH
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF. DR. MUSTAFA ERSEL KAMAŞAK
- Obtain anterior/posterior position of the tumor through machine learning
Makine öğrenme yoluyla tümörün anterior/posterior pozisyonunu elde edin
GOLSHAN GHOLAMPOUR
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiElektronik-Haberleşme Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM AKDUMAN
- Seröz ve müsinöz over tümörlerinde p53, bcl-2 ve nm23 ekspresyonu,klinik ve histopatolojik parametreler ile ilişkisi
P53, bcl-2 and nm23 expressions and relationship between clinical and histopathological parameters in the serous and musinous ovarian tumors
DENİZ ARIK