Türkiye'de erkekliğin toplumsal inşasının tam (Uzun) dönem ve kısa dönem askerlik yükümlülüğü bağlamında değerlendirilmesi
The evaluation of masculinity's social construction in Turkey in the context of full term and short term military service
- Tez No: 538470
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NERİMAN AÇIKALIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 245
Özet
Türkiye'de orduda reform çabaları 19. yüzyılda büyük bir ivme kazanmıştır. Bu reformların esas motivasyonu toprak kayıpları ve artan bağımsızlık hareketleridir. Osmanlı İmparatorluğu'nda milletler mücadelesinde ayakta kalmanın yolunun homojen hale gelen bir ordu-millet yaratmaktan geçtiği düşünülmüştür. Cumhuriyet sonrasında tüm erkek vatandaşlar askerlikten yükümlü hale gelmiştir. Ulus-devlet inşasının gereğince zorunlu askerlik vatandaş olmanın sorumluluklarının öğretildiği bir okul olarak inşa edilmiştir. Erkekler cesur ve atletik olmalı ve vatan borçlarını sorgusuzca yerine getirmelidir. Askerlik erkeklik ispatlarının önemli aşamalarından biri olarak kabul edilmektedir. Erkek vatandaşların bireysel ve toplumsal haklardan yararlanması askerlik yükümlülüğünü tamamlamalarına bağlıdır. Yükümlülük açısından aynı kanuna tabi olan erkekler, uygulamada birçok bakımdan farklılaşmaktadır. Bu araştırma, Türkiye'deki iki tip askerlik biçiminin erkeklik tartışmaları bakımından karşılaştırılması üzerine kurulmaktadır. Araştırmada, Türkiye'de erkekliğin askerlikteki inşasının çeşitli değişkenler etrafında analiz etmek amaçlanmıştır. Araştırmanın verileri Mersin'de ikamet etmekte olan, askerliğini 2003 sonrasında kısa dönem ve uzun dönem olarak tamamlamış kişilerle yapılan görüşmeler ile elde edilmiştir. Araştırmanın problem tanımı ve amacı çerçevesinde verilerden çeşitli kategoriler oluşturulmuş ve bulgulara ulaşılmıştır. Askerlik bir anılar dizisi olmaktan ibaret değildir. Kışla, askerlik yükümlüsü erkeklerin profillerine göre ayrı deneyimler sunmaktadır. Uzun dönem askerlik ile kısa dönem askerlik arasında belirgin farklılıklar bulunmaktadır. Her ne kadar iki askerlik statüsünü eğitim durumu belirlese de sosyo-kültürel ve sosyo-ekonomik farklılıklar belirgindir. Bu farklılıklar hem askerliğin yapılma hem de askerliği algılama biçimini doğrudan etkilemektedir. Erkekliğin önemli bir aşaması olarak addedilen askerlik böylece farklı etkileşimler yaratmaktadır. Ritüeller, komutanlarla ilişkiler, diğer askerlerle etkileşimler, silâhaltına alınmayı tanımlama vb. birçok husus farklı perspektiflerden inşa edilmektedir. Emir komuta zinciri içerisinde astta yer alan bu askerler için erkeklik menüsü inşa edilmektedir. Bireyin toplumsal statüsünü tayin eden unsurların askerlik ve erkeklik ilişkisini de şekillendirdiği görülmektedir.
Özet (Çeviri)
Reform efforts in Turkish Armed Forces has gained great momentum in the 19th century. The main motivation of these reforms was losses of territories and increased independence movements. The way to survive in the struggle of nations was asserted in the Ottoman Empire to create an army-nation that became homogenous. After the foundation of republic, all male citizens have become obliged to conscription. In accordance with the construction of nation-state, the compulsory military service was built as a school where the responsibilities of being a citizen were taught. Men must be courageous and athletic, and carry out their national service without question. Military service is accepted as one of the important stage to proof manhood. The utilize of individual and social rights by male citizens depends on completing military service. Men who are subject to the same law in terms of obligation differ in many respects in practice. This study is based on the comparison of two types of military service in Turkey in terms of masculinity debate. In this study, it is aimed to analyze the construction of masculinity in the military service in Turkey around the various variables. The data of the study was obtained by interviews with people who had resided in Mersin and completed their military service as short term and long term after 2003. Within the framework of the problem definition and purpose of the research, various categories have been formed from the data and the findings have been reached. Military service is not just a series of memories. The barracks offers separate experiences according to the profiles of men who are obliged to do military service. There are significant differences between long and short term military service. Even though the status of education is determined these two military status, socio-cultural and socio-economic differences are evident. These differences directly affect the way in which military service is perceived and executed. The military service, which is considered as an important stage of masculinity, creates different interactions. Rituals, relations with commanders, interactions with other soldiers, defining the conscription and many aspects are built from different perspectives. The masculine menu is built for these soldiers who are subordinate in the chain of command. It is appeared that the elements determine the social status of the individual shape the relationship between military service and masculinity.
Benzer Tezler
- Değişen beden değişmeyen iktidar: 90 sonrası Türk sinemasında iktidarın yansıması açısından erkek bedeni
Changing body unchanging power: Male body in terms of reflection of power in post-1990 Turkish cinema
NALAN SINAY
Doktora
Türkçe
2013
Sahne ve Görüntü SanatlarıEge ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KADRİYE LEYLA BUDAK
- Medyaların Türk toplumu'nda popüler kültüre etkisi
The Impact of the popular culture in the Turkish society
NAJDA ÇILBIYIKOĞLU
Doktora
Türkçe
2000
Radyo-Televizyonİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARİF ESİN
- Türkiye'de erkeklik inşasının bedensel ve toplumsal aşamaları
Physical and social phases of construction of masculinity
ATİLLA BARUTÇU
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
SosyolojiAnkara ÜniversitesiKadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜZİN EVLİYAOĞLU
- 1980 sonrası Türkiye'de futbol ve erkeklik inşası
After 1980, football and consturction of masculinity in Turkey
MEHMET DOĞUKAN AK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERPİL ÇAKIR
- Avrupa'ya göç sonrası Türkiye kökenli erkeklerin erkeklik pratikleri: İngiltere örneği
Practices of masculinity of migrant men from Turkey upon immigration to Europe: United Kingdom example
ESRA KENDİR GÖKCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SosyolojiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇAĞLAYAN KOVANLIKAYA