Yaşar Kemal'in romanlarında Çukurova ağzına ait sözcükler ve etimolojileri
Words and etymologies of Çukurova dialects in Yaşar Kemal's novels
- Tez No: 550211
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZLEM AYAZLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Yaşar Kemal'in romanları, Çukurova ağzı, Derleme Sözlüğü, Etimoloji, The novels of Yaşar Kemal, dialect of Çukurova, Dictionary of Word Collection, Etymolog
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 201
Özet
Yaşar Kemal, toplumcu gerçekçi hikâye ve roman ustalarından biridir. Yaşar Kemal'in romanları ağızlar açısından oldukça zengindir. Yaşar Kemal'in Romanlarında Çukurova Ağzına Ait Sözcükler ve Etimolojileri adlı bu tezde, Yaşar Kemal'in romanlarındaki Çukurova ağzına ait sözcükler tespit edilmiş ve sözcüklerin etimolojileri verilmeye çalışılmıştır. Yaşar Kemal, Çukurova'nın ve yakından tanıdığı Çukurova insanının dilinin bir temsilcisidir. Çukurova'yı çok iyi gözlemleyen Yaşar Kemal eserlerinde halkın konuşma dilinde yaşayan özgün söyleyişlere, ikilemelere, deyimlere, atasözlerine sık sık yer vermiştir. Bu tez, Yaşar Kemal'in romanlarında geçen Çukurova ağzına ait sözcükleri kapsayan etimolojik bir çalışmadır. Yaşar Kemal'in söz varlığındaki Çukurova ağzına ait sözcükleri, bu sözcüklerin kökenlerini ortaya koyabilmek amacıyla hazırlanmıştır. Yaşar Kemal'in romanlarında geçen Çukurova ağzına ait sözcükler, ikilemeler, deyimler başta olmak üzere Anadolu ağızlarında yaşayan sözcük ve sözcük grupları tespit edilmiştir. Çalışmada, standart dile geçmemiş ya da standart dilde yaygın olarak kullanılmayan biçimlere yer verilmiştir. Bu tez kapsamında Yaşar Kemal'in yirmi yedi romanı taranmış, taranan romanlardan 593 sözcük tespit edilmiştir. Çukurova ağzına ait sözcüklerin veri girişi cümle örnekleriyle birlikte yapılmıştır. Madde başının karşısına sözcüğün örnek cümledeki anlamı verilmiş, Derleme Sözlüğü'ndeki diğer anlamları da dipnotta gösterilmiştir. Anlamı verilen sözcüklerin Anadolu'da yaygın olarak kullanıldığı diğer bölgeler de verilmiştir. Bu çalışmada Derleme Sözlüğü'nde geçmeyen sözcükler de tespit edilmiştir. Sözcüklerin köken incelemesi yapılırken Türkçe sözcükler, yabancı kökenli sözcükler ve ses yansımalı sözcükler üzerinde durulmuştur. Ağızlarda kullanılan yabancı kökenli sözcüklerin asılları verilmiştir. Yaşar Kemal'in romanlarındaki söz varlığını, Çukurova'nın söz varlığını, sözcük çeşitliliğini; sözcüklerin anlamlarını, etimolojilerini kapsayan bu çalışma ağız incelemelerine ve derleme sözlüğüne katkıda bulunacaktır.
Özet (Çeviri)
Yaşar Kemal is one of the masters of socialist realistic story and novels. Yaşar Kemal's novels are very rich in terms of dialects. In this thesis, which is titled“Words and Etymologies of Çukurova Dialects in Yaşar Kemal's Novels”, the words belonging to the dialects of Çukurova in the novels of Yaşar Kemal are determined and the etymologies of the words are given. Yaşar Kemal is one of the representatives of the language of Çukurova and Çukurova people that he knows very well. Observing Çukurova very well, Yaşar Kemal frequently included original speeches, dilemmas, idioms and proverbs from the spoken language of his people into his novels. This thesis is an etymological study covering the words belonging to the dialects of Çukurova mentioned in Yaşar Kemal's novels. It is prepared in order to reveal the origins of the words belonging to the dialects of Çukurova from the vocabulary of Yaşar Kemal. The words, idioms and phrases from Anatolian dialects, especially from the dialects of Çukurova which were mentioned in Yaşar Kemal's novels are also identified in this thesis. The forms which are not used in the standard language or which are not widely used in the standard language are also included. In the scope of this thesis, Yaşar Kemal's twenty-seven novels have been scanned and 593 words have been identified from the scanned novels. The data entry of the words belonging to the dialects of Çukurova is made with the sentence examples. The meaning of the word in the example sentence is given before the beginning of the article and the other meanings in the compilation dictionary are also shown in the footnote. Other regions where the meaning is commonly used in Anatolia are also given. In this study, the words not included in the compilation dictionary were also determined. While examining the origin of the words, Turkish words, foreign origin words and sound reflective words are emphasized. The origin of foreign words used in the dialects are also given. This study, which includes the vocabulary in Yaşar Kemal's novels, the vocabulary of Çukurova, the vocabulary diversity, the meanings of the words, the etymologies, will contribute to the oral reviews and the assembly dictionary.
Benzer Tezler
- Yaşar Kemal'in romanlarında toplumsal yapı
Social structure in Yaşar Kemal's novels
BAŞAK YALIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SosyolojiBursa Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EKBER ŞAH AHMEDİ
- Yaşar Kemal'in Nehir romanlarında mekân
The Place in the serial novels of Yaşar Kemal
HATİCE ALTINTOP
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıKütahya Dumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM KAYABAŞI
- Yaşar Kemal'in romanlarında sosyal ilişkiler açısından şahıs kadrosu
Caracters in Yaşar Kemal's novels according to social relations
HATİCE KATAR BOLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. İBRAHİM KAVAZ
- Yaşar Kemal'in romanlarında coğrafyanın etkisi (Bir Ada Hikayesi 1-3, İnce Memed 1-4, Akçasazın Ağaları 1-2)
The effect of geography on Yaşar Kemal's novels (Bir Ada Hikayesi 1-3, Ince Memed 1-4, Akçasazın Ağalari 1-2)
GÖKHAN FIRAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELDA UYGUR
- Yaşar Kemal'in romanlarında ağalık kurumu
Squirearchy structure in the novels of Yaşar Kemal
AHMET DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Arel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BEYHAN UYGUN AYTEMİZ