Türkiye'deki ölüme sebep olan heyelanların coğrafi bilgi sistemleri (CBS) ile değerlendirilmesi
Assessment of fatal landslides in Turkey with geographic information systems (GIS)
- Tez No: 551853
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CİHAN BAYRAKDAR, DOÇ. DR. TOLGA GÖRÜM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 150
Özet
Heyelan olayları, dünyadaki bütün kıtalar üzerinde görülür ve topoğrafik rölyef gelişiminde, denüdasyon ve sediment akışı üzerinde önemli bir rol oynar. Aynı zamanda, dünyanın birçok bölgesi için can ve mal kayıplarına neden olan yaygın doğal tehlikelerden biridir. Heyelanlar, her yıl küresel ölçekte büyük felaketlere neden olmakta ve bunların görülme sıklığı artmaktadır. Dünya genelinde olduğu gibi ülkemizde de heyelan olaylarına bağlı can ve mal kayıplarının olduğu bilinmektedir. Bu tez kapsamında, ülkemizde ölüme neden olan heyelanlar internet ve yazılı medya araçları kullanılarak tespit edilmiş ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ortamında“Türkiye Ölümcül Heyelan Arşiv Envanteri”oluşturulmuştur. Bu arşiv envanter ile Türkiye'deki ölümcül heyelanların hazırlayıcı koşulara ve tetikleyici faktörlere bağlı mekânsal ve zamansal dağılım karakteristiği belirlenmiştir. Türkiye'de 1929-2018 yıllarında tespit edilen 357 heyelan olayı sonucu 1291 kişinin hayatını kaybettiği belirlenmiştir. Antropojenik faktörlere bağlı olarak 267 kişinin ölümüne neden olan 169 ölümcül heyelan olayı belirlenmiştir. Antropojenik kökenli heyelanların, genellikle altyapı ve inşaat çalışmaları nedeniyle insan etkinliğinin fazla olduğu şehir merkezlerinde gerçekleştiği tespit edilmiştir. Buna karşılık doğal faktörlere bağlı olarak 143 heyelan tetiklenmiş ve 865 kişi hayatını kaybetmiştir. Bu doğal kökenli heyelanların Doğu Karadeniz'de yoğunlaştığı ve kimyasal ayrışmanın şiddetli olduğu regolitik zona karşılık gelen sığ heyelanlar olduğu tespit edilmiştir. Neredeyse tamamı yağışla tetiklenen bu heyelanların yaz mevsiminde ani şiddetli yağışlarla kontrol edildiği saptanmıştır. 45 heyelan olayın ise tetikleyici faktörü yeterli bilgi olmaması nedeniyle belirlenememiştir. Yapılan bu çalışma bir heyelan envanter çalışması olup Türkiye'de yapılan ilk ölümcül heyelan arşiv envanteri niteliği taşımaktadır. Yarı otomatik bir güncelleme özelliğine sahip bir bilgi sistemine dönüştürülmesi planlanan bu envanterin, gelecekte yapılacak tehlike ve risk çalışmaları ile heyelan nedenli ölümlerin önüne geçilmesine yönelik projeler için temel bir veri kaynağı olacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Landslide events occurs on all continents in the world and play an important role in topographic relief development, denudation and sediment flux. At the same time, it is one of the common natural hazards that causes loss of life and property for many parts of the world. Landslides cause major disasters on a global scale every year and their incidence increases. It is known that there is a loss of life and property due to landslide events in our country as well as in the world. In this thesis, the fatal landslides has been determined and compiled from the internet and printed media sources in Geographic Information Systems (GIS) environment to establish“Fatal Landslide Archive Inventory of Turkey”. The spatial and temporal distribution characteristics of fatal landslides due to the preparatory conditions and triggering factors were determined with this archive inventory in Turkey. It was determined that 1291 people lost their lives as a result of 357 landslide events detected in the Turkey between 1929 and 2018. In total 169 fatal landslide events, which resulted in 267 deaths, were identified due to anthropogenic factors. It has been determined that landslides of anthropogenic origin usually occur in city centers where human activity is high due to infrastructure and construction works. On the other hand, 143 landslides were triggered and 865 people lost their lives due to natural triggering factors. It is determined that these landslides are concentrated in Eastern Black Sea and shallow landslides corresponding to regolithic zones where chemical weathering is severe. I found that these landslides, which their distribution were mostly controlled by precipitation, were triggered by sudden heavy rains in summer period. On contrary, the trigger factor of 45 landslide events could not be determined due to lack of adequate information. This study is a landslide inventory work have the characteristics of first fatal landslide archival inventory held in Turkey. The inventory, which is planned to be transformed into an information system with a semi-automatic update feature, is thought to be a basic data source for future research works to prevent hazard and risk studies and landslide-related deaths.
Benzer Tezler
- An inner Aegean peasant-miner community in transformation: Uncovering migrant workers' perspectives in the Soma coal basin
Dönüşen bir iç Ege köylü-madenci topluluğu: Göçmen işçilerin gözünden Soma kömür havzası
İSMAİL ŞAHİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
AntropolojiBoğaziçi ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BERNA YAZICI TEPEYURT
- Türkiye'deki son 100 yıldaki depremlerin makine öğrenmesiyle analizi
Analysis of earthquakes in Turkey over the last 100 years using machine learning
HASAN DİKENGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolUfuk ÜniversitesiYönetim Bilişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALAATTİN PARLAKKILIÇ
- Mutational spectrum of the Turkish hereditary breast and colon cancer patients
Türkiye'deki kalıtsal meme ve kolon kanseri hastalarında mutasyon spektrumu
ELİFNAZ ÇELİK
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Biyoteknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMoleküler Biyoloji-Genetik ve Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GİZEM DİNLER DOĞANAY
- Anthemis tricolor Boiss. bitkisinin Macrovipera lebetina Obtusa venomu ile indüklenen enflamasyon üzerine anti-enflamatuvar etkisinin araştırılması
Evaluation of anti-inflammatory effect of Anthemis tricolor Boiss. against Macrovipera lebetina Obtusa venom induced inflammation
DİLARA AŞKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eczacılık ve FarmakolojiEge ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAYRAM GÖÇMEN
- Low emission zone study in İstanbul by using MODELS-3/CMAQ framework
İstanbul'da MODELS-3/CMAQ model sistemi kullanarak düşük emisyon bölgesi çalışması
MERVE GÖKGÖZ ERGÜL
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Meteorolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPER ÜNAL