Menâkıb-ı Eşref-zâde'nin sözlüğü [Bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük]
Dictionary of Menâkıb-ı Eşrefzâde [Concordance and functional dictionary]
- Tez No: 555112
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERSEN ERSOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dumlupınar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 752
Özet
Eşrefoğlu Rûmî, XV. yüzyıl dînî-tasavvûfî Türk edebiyatının en önemli şahsiyetlerinden birisidir. Tarihî kaynaklarda onun hayatı hakkında yeteri kadar bilgi olmasa da Menâkıb-ı Eşrefzâde bu konuda önemli bir kaynaktır denilebilir. Bursalı Abdullah Veliyyüddin tarafından kaleme alınan bu eser, Eşrefoğlu Rûmî'nin hayatını, menkıbelerini, yetiştirdiği talebelerini, kendisinin ve halifelerinin çeşitli kerâmetlerini anlatır. Bu bakımdan tarihî bir kaynak özelliği taşıyan Menâkıb-ı Eşrefzâde dînî-tasavvûfî Türk edebiyatı açısından önemli görüldüğünden, bu çalışmada onun söz varlığının ortaya çıkartılması amaçlandı. Bu amaç doğrultusunda bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük çalışması yapılmaya karar verildi. Sözlük hazırlanırken TEBDİZ veritabanına Menâkıb-ı Eşrefzâde'nin transkripsiyonlu metni yüklendi. Ardından metin içerisindeki kelimeler bağlama uygun olarak anlamlandırıldı. Bu çalışma ile Menâkıb-ı Eşrefzâde'nin sözvarlığı ve mana dünyası ortaya çıkartılarak XVII. yüzyılın sözlüğünün oluşturulmasına katkı sağlanması hedeflenmiş olup bir kültür varlığı daha araştırmacıların istifâdesine sunulmaya çalışılmıştır. Çalışma, giriş dışında iki ana bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında ise Türk edebiyatında menâkıb türüne genel bir bakış başlığı altında menkıbe ve menâkıbnâme edebiyatı hakkında genel bilgiler verildi. Birinci bölümde Menâkıb-ı Eşrefzâde'nin yazarı, konusu, yazılış sebebi ile alakalı bilgiler verilip ele alınan eser hakkında yapılan diğer çalışmalara yer verildi. İkinci bölümde ise Menâkıb-ı Eşrefzâde hakkında daha ayrıntılı inceleme yapılması amaçlandı. Bu amaçla eser içinde yer alan şahıs isimleri, tasavvuf terimleri, kerâmet motifleri, şiirler ve mecaz anlam taşıyan kelime grupları çıkartılarak bunlar hakkında gerekli bilgilendirmeler yapıldı. Çalışmanın ekler kısmı ise Menâkıb-ı Eşrefzâde'nin TEBDİZ projesi kapsamıyla oluşturulan Bağlamlı Dizin ve İşlevsel Sözlüğüne ayrılmıştır.
Özet (Çeviri)
Eşrefoğlu Rumi, 15th century, is one of the most important personalities of religious literature. Although there is not enough information about his life in historical sources, Menakıb-ı Eşrefzade is an important resource in this regard. This work written by Bursalı Abdullah Veliyyüddin describes the life of Eşrefoğlu Rumi, his life, his students, his various heirs and his caliphs. In this study, we aimed to reveal his vocabulary in this study because we consider Menâkıb-ı Eşrefzade, which carries a historical source characteristic, in terms of religious-sufistic Turkish literature. For this purpose, we decided to do corcondace and functional glossary work. While preparing the dictionary, we uploaded the transcribed text of Menakıb-ı Eşrefzade to the TEBDIZ database. Then we make sense of the words in the text as appropriate. With this study, we tried to present the meaning world of Menakıb-ı Eşrefzade and present a cultural asset to the researchers. Our study consists of two main sections outside the entrance. In the introduction part, we give general information about menkıbe, it's mean sufistic story, and menâkıb-nâme literature under the title of menâkıb type in Turkish literature. In the first chapter, we give information about the author, subject and reason of writing. In the second part, we aimed to examine Menakıb-ı Eşrefzade in more detail. For this purpose, the names of the names of the work, sufi terms, miracle motifs, poems and pattern statements by removing the necessary information about them. The appendix of our study is devoted to the Concordance and Functional Dictionary of Menâkıb-ı Eşrefzâde, which was created within the scope of the TEBDIZ project.
Benzer Tezler
- Menakıb-ı Mahmut Paşa
Başlık çevirisi yok
NEŞE ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL ERSOYLU
- Menakıb-ı Şeyh Şa'ban-ı Veli
Başlık çevirisi yok
ALİ OKUMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN KAMİL YILMAZ
- Menakib-i Dükçi İşan isimli eser ve tahlili (Giriş-inceleme-metin-sözlük)
Menakib-i Dükçi İşan and it's analysis (Introduction-analysis-text-dictionary)
MEHMET ÇEVİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıFatih ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NODİRKHON KHASANOV
- Menâkıb-ı İbrâhim-i Gülşenî ışığında İbrahim Gülşenî'ye bağlı bir Akkoyunlu kazaskeri: Kadı İsa Savecî
Qādī Īsā al-Sāwajī: an Aqquyunlu qādīʻaskar obedıent to Ibrāhīm al-Gulshanī in the lıght of Menākıb-i Ibrāhīm-i Gülşenī
SİBEL ÇAVUŞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Tarihİstanbul 29 Mayıs ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERTUĞRUL İSMAİL ÖKTEN
- 'Menâkıb-i Şerîf ve Tarîkatnâme-i Pîrân ve Meşâyih-i Tarîkat-i Aliyye-i Halvetiyye' isimli eser çerçevesinde bazı halvetiyye pirleri, tasavvufî görüşleri ve halvetiyye âdâb ve erkânı
Some khalwatiyya sages (Pirs), their sufistic views and khalwatiyya rules and conventions within the scope of the work 'Menaqib-i Sharif and Tariqatnama-i Piran and Mashayikh-i Tariqat-i Aliyya-i Khalwatiyya'
RAHİME KOÇSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BETÜL GÜRER