İznik Hisardere köyü geleneksel mimarisinin incelenmesi ve kırsal bağlamda değerlendirilmesi
Evaluation of the Iznik Hisardere rural area vernacular architecture and review of the issues regarding rural contest
- Tez No: 559147
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. TÜLAY ÇOBANCAOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Koruma-Yenileme ve Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 235
Özet
Hisardere Köyü, Bursa ilinin İznik ilçesine bağlı, bulunduğu bölgenin kırsal doku özelliklerini, halkın sosyo-ekonomik durumunu ve kültürel özelliklerini, bütüncül bir mimari doku ve peyzaj içinde yansıtabilen büyük ölçüde korunmuş yerleşimlerden biridir. Bu özellikleri ile kültürel miras niteliklerini taşıdığı ve bu yerleşmenin gelecek nesillere aktarmak için bütün değerleriyle yaşatma gerekliliği çok açıktır. Hisardere Köyü'nde insan nüfusunun gittikçe azalması ve bununla birlikte kırsal mimari miras ögelerinin bakımsızlığı sorunu, geleneksel yapılara uygulanan niteliksiz müdahaleler, bu yerleşimin yaşatılabilmesi ve geleceğe aktarılabilmesi konusunda endişe duyulmasına sebep olmaktadır. Sahip oldukları doğal ve kültürel yapılarıyla özgün bir karaktere sahip olan kırsal yerleşimler; yöre halkıyla ve bu halkın örf, adet, gelenekleriyle birlikte bütüncül olarak korunması gereken kültürel değerlerdir. Toplumların kendi bilgi ve tecrübeleriyle, kısıtlı imkanlarla şekillendirdikleri kırsal mirasın kaybedilmesi, insanların geçmişiyle olan bağlarını zayıflatacak ve kültürel çeşitliliği azaltacaktır. Kırsal mimarinin korunması gerekli bir değer olduğu benimsenmiş, özellikle 20.yy ikinci yarısından sonra bu konuda yapılan çalışmalar hız kazanmıştır. Avrupa'da bu konuda birçok yasa ve tavsiyeler çıkarılmış, bu süreç desteklenmiştir. Kırsal koruma süreci ile ilgili günümüze gelindiğinde, tüm bileşenleri ile birlikte, bir bütün olarak yerinde koruma yaklaşımı kabul görmektedir. .Hisardere Köyü'nün yaşatılmasına katkıda bulunmak amacıyla başlanan çalışmada, yerleşim ile ilgili birçok fiziksel ve kuramsal değerlendirmeler yapılmıştır. Fiziksel değerlendirmeler, alan çalışması, tespit ve belgelemeler, ölçüm ve fotoğraflamalar ve mekansal inceleme çalışmaları sonucunda ortaya çıkan veriler doğrultusunda yapılmıştır. Bununla beraber kaynaklar taranmış, yapılan ulusal ve uluslararası akademik çalışmalar incelenmiş, Avrupa ve Türkiye'deki mevcut yasalar ve tüzükler irdelenmiş ve bunlar ışığında kuramsal değerlendirmeler yapılmıştır. Yapılan tüm bu çalışmalar sonucunda, Hisardere Köyü ile ilgili koruma sorunları tespit edilip, bu sorunlara köyün potansiyeli, sosyo-ekonomik durumu, kültürel yapısı ve uluslararası koruma ilkeleri doğrultusunda öneriler sunulmuştur. Birinci bölümde; tez çalışmasının amacı ve bu amaç doğrultusunda, yapılan çalışmaların yöntemi ve kapsamı belirtilmiştir. İkinci bölümde; Kırsal alan ve mimari kavramları üzerinden kırsal miras koruma süreci incelenmiştir. Kırsal mimarinin korunması konusunda yaşanan uluslararası süreç ve Türkiye'de bu sürecin ilerleyişi ile ilgili araştırmalar ve değerlendirmeler yapılmıştır. Bu çalışmalar Hisardere Köyü ile ilgili belirlenecek koruma yaklaşımının temelini oluşturmaktadır. Üçüncü bölümde; Hisardere Köyü coğrafi, sosyo-ekonomik, demografik özellikleri ve tarihsel gelişimi incelenmiştir. Hisardere Köyü ile ilgili yapılan herhangi bir bilimsel veya akademik çalışma bulunmadığından, köyün İznik'e yakın konumu dolayısıyla benzer tarihi süreçlerden geçtiği kabul edilerek, İznik tarihine paralel olarak Hisardere Köyü tarihi anlatılmıştır. Dördüncü bölümde; Hisardere Köyü'nün geleneksel mimarisi, yerleşim ve yapı ölçeğinde detaylı olarak irdelenmiştir. Yerleşim genelinde analiz çalışmaları yapılmış, yerleşimde yer alan yapıların plan, cephe, yapım sistemi ve malzeme özellikleri incelenerek çözümleme yapılmıştır. Beşinci bölümde; Yerleşimin mimari dokusunda gözlemlenen çevresel ve yapısal bozulmalar, nedenleri ve türleriyle birlikte incelenmiştir. Altıncı bölümde; Hisardere Köyü'nün kırsal mimari değerlerinin korunmasıyla ilgili karşılaşılan sorunlara değinilmiştir. Tespit edilen koruma sorunları ve ulusal ve uluslar arası tüzük ve yasalar doğrultusunda Hisardere Köyü'nün varlığını bozulmadan sürdürebilmesi ve köyün önemli sorunlarından olan göç sorununu çözebilmek için yasal-yönetsel, kültürel-eğitimsel, sosyo-ekonomik öneriler getirilmiştir. Çevresel ve yapı ölçeğinde hazırlanan öneriler doğrultusunda, tezin tümüne yönelik sonuç ve değerlendirme yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Hisardere rural settlement is a considerably conserved settlement of the Iznik, Bursa which reflects the rural pattern of the region, the socio-economic status of the people and the cultural values of the region in an integrated tissue of architecture and landscape. The urge of maintaining this settlement with all its characteristics in order to communicate to future generations and consequently having cultural heritage values are explicit. Besides human population decrease in Hisardere settlement, maintenance problem rural heritage element and the inadequate interventions to the conventional structures roots concerns about survival of this settlement and transmitting it to the future. With their unique character as a consequence of natural and cultural built environment, rural settlements obliged to be protected with local people and their customs, rituals, and habits. The loss of rural heritage constructed with self-knowledge, experience, and lack of opportunities, may weaken the connection to their past and scale down cultural diversity. Conservation of rural architecture is adopted a necessary value, especially after the second half of the 20th century studies have gained pace. Many codes and recommendations were made, and this process was supported in Europe. Together with all its components, the conservation approach -keeping in its place as a whole- is accepted when it comes to the rural conservation process. So as to contribute to the sustainability of Hisardere settlement, many physical and theoretical evaluations have been made. The physical evaluations were carried out according to the data obtained as a result of field work, survey, documentation, photographs and spatial studies. Therewith, sources scanned, pre-made national and international academic studies examined in addition to examination of European and Turkish codes and regulations. Due to those theoretical considerations are made. As a result, conservation issues related to Hisardere settlement were determined and suggestions were made due to potentials of the area, socio-economic situation, cultural structure, and international protection principles regarding all these studies. In the first chapter of thesis; It is stated as objective of the study and scope of the studies due to this desire. In the second chapter; The course of rural heritage conservation through rural areas and architectural concepts is examined. Research and evaluations about process regarding the conservation of rural architecture in international level and progress in Turkey has been made. Ground of the conservation approach to be determined regarding Hisardere settlement is formed by these studies. In the third chapter; settlement's geographical, socio-economic, demographic characteristics, and historical development examined. Since there is no scientific or academic study on Hisardere settlement, its past is described likewise the history of Iznik, due to its close location to İznik. It is assumed that the settlement went through similar historical processes. In the fourth chapter; The vernacular architecture of the Hisardere is examined detailly in habitat and building scale. Analysis studies are conducted in the settlement as examination of plan, facade, construction technique and material properties of the buildings. In the fifth chapter; Deterioration in periphery and structure are observed in the architectural tissue of the settlement. Genres and causes are investigated. In the sixth chapter; The problems faced during the conservation of the rural architectural values of the Hisardere settlement are stated. To sustain the Hisardere presence without deterioration in line with national and international codes and legislations in addition to deliver a solution regarding immigration -one of the important problems of the settlement- cultural, educational, socio-economic, and legislative proposals were introduced. The final argument and the evaluation for the whole thesis were made due to proposals prepared in the environmental and building scale.
Benzer Tezler
- İznik Hisardere Köyü'nde kırsal mimarinin korunması ve sürdürülebilirliği
Conservation and sustainability of rural architecture in Iznik Hisardere Village
MÜNİRE RUMEYSA ÇAKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİDOST ERTUĞRUL
- 15. ve 16. yüzyıllarda İznik çinileri ve tekstil yüzeylerin karşılaştırılması
İznik tiles and textile surfeces in 15 th and 16 th centuries, the subject matter of the thesis
NEHİR HATIL
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiTekstil Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZCAN UZKUR
- İznik 36 No'lu Şer'iyye Sicil Defterine göre İznik'te sosyal hayat
Başlık çevirisi yok
BAHATTİN KURTULMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
TarihSakarya Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZİYA KAZICI
- İznik Beylikler Dönemi seramiklerin çizimsel ve resimsel sonuçları
Başlık çevirisi yok
MELİHA COŞKUN TUNA
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Güzel SanatlarUludağ ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTEN SÜRÜR